Opmerkingen I
(W.R.M.) Mag ik even de aandacht vestigen op het gebruik, of misbruik, van enkele werkwoorden? Dat sportwedstrijden verslagen worden, is iets waar wij al aan gewend geraakt zijn en ik zou ook geen ander werkwoord weten te noemen dat er voor in de plaats zou kunnen treden. Waarom echter geen omschrijving (verslag uitbrengen)? Lijdt in een sportwedstrijd A. een nederlaag tegenover B., dan lezen wij in het verslag niet dat: B. verslaat A., maar B. slaat A. Dit lijkt mij een Anglicisme (B. beats A.). Dito: A. geeft op, wat niet betekent dat hij onpasselijk geworden is, maar dat hij het (de strijd) opgeeft (A. gives up). Wanneer een touw breekt zou ik zeggen: het touw begeeft zich, maar vaak leest men in plaats daarvan: begeeft het.
Het tegenwoordig zo vaak gebruikte opbrengen (de moed, de energie enz.) zal wel een rasecht Germanisme zijn (aufbringen), maar, hoe zouden wij het anders kunnen zeggen? Moed of krachten verzamelen, energie vinden?
Kapitaal of arbeidskrachten worden tegenwoordig aangetrokken, werk wordt nooit meer verricht, maar verzet; misschien niet fout, maar het uitsluitend gebruik verraadt toch wel een zekere armoede.
Winkeliers die uitverkoop houden adverteren: wij ruimen, niet: wij ruimen op.
Dat uitbreiden ook als wederk. werkw. gebruikt kan worden ziet men ook wel eens uit het oog verloren. ‘De ziekte breidt uit’.
Het zonderlinge spoorloos werd in het voorlaatste nummer van O.T. behandeld (bl. 33). Een dergelijk woord dat populair geworden is, is kansloos. Dat er geen kans is op overwinning, rechtvaardigt nog niet de uitspraak dat men kansloos verloren heeft.
Regelmatig wordt tegenwoordig bijna steeds gebruikt, wanneer het geregeld zou moeten zijn (Germanisme?). En als regel in plaats van in den regel (Anglicisme?).
Zakelijk is volgens de woordenboeken bijv. naamw. en bijwoord; men kan dus een zakelijk gesprek voeren en een aangelegenheid zakelijk behandelen. Maar, het lijkt mij toch verkeerd dat men iemand zakelijk wil spreken, wanneer men bedoelt ‘over zaken’, niet over persoonsaangelegenheden.
Overslag (Rotterdam als overslaghaven) lijkt mij een Germanisme; vroeger spraken wij van overscheping of transito.
Auteursrechtelijk beschermd