Idee - ideëel - ideële
(S.) In de woordenboeken en ook in de nieuwste woordenlijst vindt men de spelling: ‘idee - ideeën’ tegenover ‘ideëel - ideële’. Dit lijkt mij zeer inconsequent. Ik zou redeneren: ‘ideeëel’ moet het zijn, daar het een afleiding is van ‘idee’, dat op twee e's uitgaat en deze dus behoudt ook in afleidingen daarvan. Vier e's worden wel goed gevonden in ‘zeeëend, tweeëenheid enz.’. Wordt dit ‘ideeëel’ verbogen, dan vallen de 4 e's terug tot 3 en zou ik schrijven ‘ideeële’.
(Red.) Waarom zijn bij het laatste spellingsbesluit niet alle deeltekens afgeschaft? Denkt men er over na, dan ziet men heus wel in, dat ze overbodig zijn. Hun bestaansdoel is ‘uitspraakfouten voorkomen’, maar wij kunnen niet geloven, dat bijv. de eerste lettergreep van ‘beïnvloeden’, bij een eventuele spelling ‘beinvloeden’, door iemand uitgesproken zou worden als ‘bein’, rijmend op ‘klein’. Maar goed, de deeltekens zijn er, we moeten ze de baas blijven. Over ‘ideëel - ideële’ kunnen we kort zijn. Het is geen afleiding van ons woord ‘idee’, maar het is direct overgenomen uit het Duits en het Frans. De uitgang -el (-ell) is bij ons -eel. Dit verklaart ‘ideeën’ en ‘ideëel’. De voorbeelden ‘zeeëend, tweeëenheid’ zouden wij spellen: ‘zeeeend, twee-eenheid’. En tenslotte wat Uw aangehaalde regel aangaat van de twee e's, die op het einde van een woord en ook in afleidingen daarvan blijven staan: het paradevoorbeeld daarvan is ‘overzeese gebiedsdelen’. U weet zeker wel, dat dit ‘eigenlijk’ fout is en moet zijn ‘overzese’?