Onze Taal. Jaargang 24

Vanwege

Een klacht uit een kantoor. De typiste had geschreven: vanwege de grote vraag naar etc.’ De chef veranderde dit in ‘wegens’. Het meisje nam de volgende dag een woordenboek mee. ‘Zie’, zei zij, ‘vanwege is wegens en in naam van.’ De chef bleef hardnekkig: ‘Luister naar de Belgische Omroep: die draaien platen vanwege die en die voor zijn liefste meisje. Vanwege als wegens is volkstaal: vanwege dat ik ziek ben, kan ik niet.’ Hoe zit dit? Het voorzetsel ‘vanwege’ is ontstaan uit ‘van’ + zelfst. naamwoord in de tweede naamval + ‘wege’, een derde-naamvalsvorm van ‘weg’, bijv. van des konings wege. De plaatselijke betekenis ‘richting, zijde’ is overgegaan in een oorzaakaanduidende betekenis. Men moet nu voor ‘vanwege’ drie betekenissen aannemen:

1.	van de kant van: vanwege de bond zullen wedstrijden georganiseerd worden;
2.	uit naam van, op last van: vanwege de burgemeester deel ik U mede, - vanwege soldaat X voor zijn liefste Y;
3.	ter oorzake van, om wille van, om reden van: vanwege de grote vraag naar (juist zoals onze typiste dat schreef).

Inderdaad bestaat er een minder verzorgde vorm ‘vanwegens, vanweges’. Deze moet men niet gebruiken, daar hij een mengsel is van ‘vanwege’ en ‘wegens’.