Elckerlyc
(v. G.) Bij de opvoeringen van Elckerlyc in de laatste jaren is mij opgevallen, dat toneelspelers dit woord als ‘elkerliek’ uitspreken. Ik heb geleerd, dat dit ‘lyc’ of ‘lic’ vlees betekent, zoals in ‘likdoorn’ en ‘litteken (likteken)’. Ik heb altijd horen uitspreken ‘elkerlik’. Vanwaar die nieuwe uitspraak?
(Red.) Een moeilijke kwestie: de uitspraak van het Middelnederlands. De afkomst van een woord beslist nog niet de uitspraak. Inderdaad is in ‘elckerlyc’ een zelfde bestanddeel aanwezig, als in ‘likdoorn’, maar ook, kunnen we er aan toevoegen, als in ‘lijk, welk, elk, gelijk, menselijk, jaarlijks e.a.’. De oorspronkelijke uitspraak - gesteld dat we die met zekerheid zouden kennen! - kan om allerlei redenen (bijv. van phonetische, rhythmische of dialectische aard) veranderd zijn. Men weet eigenlijk van de uitspraak van het Middelnederlands niet zo heel veel met beslistheid. Dan is er nog dit: wij zijn gewend te spreken van ‘het’ Middelnederlands zonder er mede rekening te houden, dat deze taal toch dialectisch zeer verschillend geweest moet zijn en in de drie eeuwen, waarin ze gesproken werd, voortdurend aan verandering onderhevig. In de uitspraak op het toneel en ook bij het onderwijs volgt men een bepaalde traditie, waarvan men aanneemt dat zij dicht bij de oorspronkelijke uitspraak ligt. Het is mogelijk, dat de uitspraak ‘-liek’ meer in zwang komt, omdat kenners van het Middelnederlands hebben uitgemaakt, dat de ie-klank beter de waarde van het y-teken weergeeft dan de i en omdat ‘-liek’ het voor de klankschoonheid (in moderne oren!) van het vers het beter doet dan het hard klinkende ‘-lik’.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd