Onze Taal. Jaargang 21

Om II

(Mu.) Iemand die het wèl meent met onze taal, zal aan de tegenwoordige ‘om’-mode niet willen meedoen. Goed Nederlands is: ‘De corrector vindt het niet nodig, voor zo'n kleinigheid een hele regel opnieuw te laten zetten.’ De zin achter de komma is een bijstellingszin bij ‘het’. Het woordje ‘om’ op de plaats van de komma is dus fout. Hetzelfde geldt voor zinnen als: ‘.. hun streven om de tegenwoordig geldende taalregels zo goed mogelijk toe te passen’, ‘.. het nut om de.. regels toe te passen..’, ‘Het eenvoudigste is om bij het gecorrigeerde artikel een verklaring te voegen..’

Dat ongelukkige woordje ‘om’ schijnt fortuin te maken; zózeer, dat zelfs veel behoorlijk beschaafde mensen het gevoel er voor verloren hebben en niet meer weten, waar ze dit woordje wèl, waar niét mogen gebruiken.

Nu is het niet eenvoudig, iemand een dergelijk gevoel bij te brengen, want in bijna alle gevallen kan hij zich behelpen met een eenvoudig ezelsbruggetje. Als we nl. ‘om’ kunnen vervangen door ‘ten einde’, is het op zijn plaats; zo niet, dan dient het te worden geschrapt. Met dat eenvoudige contrôlemiddeltje kan ieder die wil, constateren, dat het woordje ‘om’ tegenwoordig ver boven zijn stand leeft, dat het in verreweg de meeste gevallen wederrechtelijk staat op de plaats waar we het tegenkomen.

(Red.) Al zijn hiermede niet alle puzzles in een ommezien opgelost, toch is het oude hulpmiddel is vele gevallen wel te vertrouwen. Inderdaad leeft ‘om’ ver boven zijn stand. Wij willen nog opmerken, dat men van mening kan verschillen over de vraag, of in het eerste voorbeeld van ons lid wel sprake is van een ‘bijstellingszin’ en of daar wel een komma moet staan. Overigens is dit voor ‘om’ hier niet belangrijk. Volgens O.T. 1935, p. 20 zou ‘hun streven om.. toe te passen’ en ‘het nut om.. toe te passen’ wel geoorloofd zijn. Bedoeld artikel was gesteld naar aanleiding van de uitspraak van het W.N.T. Het is onjuist aan ‘om te’ slechts één betekenis en wel die van een doelaanduiding te geven. Voor een juist taalgebruik doet men goed, wanneer men in beknopte onderwerps- of voorwerpszinnen het woordje ‘om’ weglaat.