Om I
(Mich.) - Wij zijn het er nu wel over eens, dat in zinnen als ‘het is moeilijk om dit te weigeren’ het woordje om misplaatst is. Maar wat heeft dit nu voor gevolg voor zinnen als ‘het is om je dood te lachen’ of ‘dat is een boek om in één avond uit te lezen’? Als ik het middel toepas: om weglaten, dan kom ik er wel uit, maar als ik me afvraag of om kan vervangen worden door ‘ten einde’, zie ik geen oplossing.
(Red.) ‘Om te’ heeft wel meer taken dan alleen aanduiding van doel. Natuurlijk heeft u met uw eerste zin gelijk. Daar staat een beknopte onderwerpszin. Maar in de volgende zinnen ligt het geval anders. U merkt zelf, dat ‘om’ daar niet weg kan. In ‘het is om je dood te lachen’ staat een onpersoonlijk onderwerp (het) met een naamwoordelijk gezegde. ‘Om je dood te lachen’ is ‘lachwekkend’. In ‘een boek om in één avond uit te lezen’ wordt het zelfst. naamw. gevolgd door ‘om te’. De onb. wijs geeft een buitengewone hoedanigheid van het zelfst. naamw. aan. De betekenis is ‘een boek, dat men in één avond zou kunnen uitlezen’. U moet dit niet verwarren met andere gevallen van zelfst. naamw. met ‘om te’.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd