Onze Taal. Jaargang 19

Uit de verte

De Nederlandse gezant in Zuid-Afrika schrijft ons: In het nommer van Maart heb ik meegepuzzled aan het probleem: als - dan. Ik heb Haje's ‘Taalschut’ er nog eens bij opgeslagen. In hoofdstuk 13 zegt hij: ‘Bij een ander, andere, anders, niemand, niets, staat dan ter beperking en komt het dus overeen met behalve. ‘Niemand dan hem acht ik hiertoe in staat. Er is hieruit niet dan ellende te verwachten. De vrouw deed anders niet dan schelden. Een ander middel dan dit kan ik niet aanbevelen.’

Maar welk woord gebruikt men in een zin als: Er is anders niets zo goed (dan-als) een kopje thee?¹⁾

In uw aankondiging omtrent de abonnementsgelden ontmoet ik de uitdrukking ‘in verband met’. Ik ontmoet die uitdrukking in ambtelijke stijl tot in den treure. Horen hier niet ‘gezien’ of ‘met het oog op’ beter op hun plaats?²⁾

Ik dacht goed te doen hier even ‘de aandacht op te vestigen’ - in ambtelijke stijl heet dat ‘op te wijzen’. Zouden wij de Ministers en leden van de Kamers niet ‘opwijzers’ kunnen noemen? Zij doen bijna niets anders.

Om bij dezelfde aankondiging te blijven. Hoe kan men het woord ‘per’ omzeilen, wanneer het om betaling ‘per’ postwissel gaat. ‘In een’ postwissel? of met of door een?³⁾

‘In verband roet’ de grote afstand die ons scheidt wil ik er nog ‘opwijzen’ dat ik deze brief ‘per’ luchtpost stuur!

1) De vergelijking luidt: zo goed als..., niet dan.

2) Het een kan zowel als het ander. Het is een zaak van afwisseling. Wanneer wij niet anders dan ‘gezien’ en ‘met het oog op’ gaan gebruiken, zullen wij spoedig de verzuchting horen, dat ‘in verband met’ ook wel gebruikt mag worden!

3) Wij kunnen, als wij ‘per’ willen vermijden, ook ‘door middel van’ en ‘met’ gebruiken.