Onze Taal. Jaargang 19

De aanhouder wint!

Een onvermoeide medestrijder en trouwe lezer van ons blad lucht weer eens zijn hart ten aanzien van enkele reeds verscheiden malen door ons gelaakte, maar helaas nog altijd zeer geliefkoosde stijlbloempjes! Zelfs ons betrapt hij op het koesteren van zo'n bloempje! Foei, Onze Taal! het zijn geen vergeet-mij-nietjes, integendeel!

Wij zullen onzen lezer, wiens pen door ‘Het kunstminnend doek’ (O.T., 1949, p. 30) in beweging gebracht is, thans zelf aan het woord laten: Met dat artikel hebt U me een groot genoegen gedaan, maar ‘dat woord’ hindert me. De Minister van Onderwijs gebruikt het en ook U gebruikt het in de verbetering van 's Ministers taal. Het is het woord ‘verzorgen’. Verzorgt men een boek als men het schrijft, drukt of uitgeeft? Naar mijn mening niet. Men zorgt er zelfs niet voor, zou ik zeggen; men schrijft het, drukt het, geeft het uit. Dat ‘verzorgen’ is een woord, dat men veel te veel gebruikt en dat eens moest worden teruggedrongen naar de plaats, waar het thuis hoort. Ik lees nu ‘Onderdrukking en verzet’ en bijna alle medewerkers gaan zich te buiten aan dat verzorgen. Verzorgt men belangen? Neen, dacht ik. Men behartigt ze. Verzorgt men een memorandum? Volgens mij brengt men het uit. - Ik lees: ‘Zeven eeuwen Nederlandsche beschaving’ (als ik de tekst goed aanduid) en de schrijfster verzorgt muziek, schilderijen,

[p. 3]

dans als ze bedoelt dat men musiceert, schildert of danst. Men zou zo eindeloos kunnen doorgaan. Mag ik, nu ik eenmaal in beweging ben gekomen, nog doorgaan met andere op- en aanmerkingen? Een woord, dat men tegenwoordig ook schromelijk verkeerd gebruikt, is doorvoeren. Men voert maatregelen door (of men treft ze, maar nemen doet men ze al lang niet meer), men voert een politiek door, enz. Ook ‘stellen’ is er zo een. Stelde men vroeger b.v. inundaties? ‘Naar aanleiding van het gestelde in Uw schrijven’ is ook zo iets moois; beide: stellen en schrijven.

Waarom ‘liquideert’ men tegenwoordig alles en iedereen? Er wordt niets meer buiten werking gesteld of afgeschaft.

‘Na het vertrek van H.M. de Koningin naar Engeland (een vertrek, welks harde noodzakelijkheid - was “noodzaak” niet juister? - thans (d.i. nu, in 1949) allen in het oogspringt’ enz. Het onderstreepte lijkt me wel ganselijk verkeerd gebruikt. Hadden we in 1940 dadelijk begrepen, waarom de Koningin vertrok, dan was de noodzaak niet in het oog gesprongen. Nu, zou ik zeggen, na zoveel jaren, is die noodzaak ons duidelijk geworden.

‘Schakelen’ we ook niet wat te veel? ‘Terugschakeling van het bezettingsrecht naar het normale recht. Wat valt er hier te schakelen? De schrijver schakelt ook in en schakelt ook gelijk, alles op het terrein van het recht. Mooi is het niet. ‘Uiteindelijk’. ‘De uiteindelijke regeling is ten slotte tot stand gekomen.’ Dit is wel wat bar; hier kon uiteindelijk zeker gemist worden, maar het kan meestal, waar het gebruikt wordt, als overbodig gelden. En ‘uiteindelijk’ is nagenoeg uit de taal verdwenen.

Vindt U de woordschikking: Gebleken is, dat... enz. mooi? Zoals we het vroeger zeiden: ‘Het is gebleken’, geeft m.i. aan het verleden deelwoord de juiste plaats.