Onze Taal. Jaargang 18

U vraagt en wij...

gaan maar weer verder met het zoeken van een kort en als het kan bevredigend antwoord, want wat is goed, onweersprekelijk goed in onze taal?

‘Klinkt het stijf en deftig in penhouder, poeder, rode, ouder, de d uit te spreken?’ Neen. In beschaafd Nederlands wordt de d wel degelijk uitgesproken. Houden we ons daaraan alstublieft! □ ‘Moet op de vraag “ga jij vanavond niet mee?” geantwoord worden met “ja” als men niet meegaat?’ Neen, met neen. □ ‘Vroeger heette Djokjakarta voluit Djokjakarta, thans schrijft men Djokja. Mogen wij nu ook Soera verwachten? Deze schrijfwijze zou een groot mak zijn, een luk, kortom iets waaraan behoefte bestaat. Dan krijgen we ook gauw Amster, Rotter, Scheven’. Ja, we hebben ook zo'n haast tegenwoordig. □ ‘Starten’ woedt in alle vormen in onze taal. ‘We moeten beginnen, aanvangen, vertrekken gebruiken’, schrijft Voe. Hij heeft gelijk. □ Een lezer maakt bezwaar tegen het gebruik van het woord ‘normaalbladen’. Hij vindt het niet normaal. Wij ook niet. Erkende woorden zijn bedoeld, gewaarmerkte woorden. Dus: lijsten van erkende woorden? □ Annie Romein-Verschoor zegt, dat ‘overhoofd’ vanouds behoort tot onze Nederlandse taalschat. De Denen gebruiken ‘overhoved’. Mevrouw Romein roept ons op het Nederlandse woord dus maar zonder aanhalingstekens te gebruiken. Wie volgt? □ Nederlandse kleedkunstenaars schrijven, dat zij hopen ‘deze collectie met de opening van onze nieuwe boutique te kunnen showen’. U gelooft het niet? ‘Een ruiker van stijlbloempjes’. □ Over ‘de afbouw van de overheidstaak’ schreef een hoofdredacteur in een grote financiële krant. Hij bedoelde de inkrimping, beperking. □ ‘Bedrijfsvoering’ is inderdaad een leelijk germanisme. Bedrijfsleiding, of bedrijfsbeheer is Nederlands. □ De kranten ‘claimen’ tegenwoordig, dat het een lust is. Zij bedoelen dan eisen. □ ‘In het algemeen zijn de departementen van algemeen bestuur geen taalzuiveraars’, schrijft Ru. Integendeel. ‘Binnenlandse Zaken’ gebruikt het woord ‘brandveiligheid’ en bedoelt ‘beveiliging tegen brandgevaar’. Of wij een ander woord weten, zonder een omschrijving te gebruiken? Brandweer! Heel eenvoudig. Wel begrijpen wij onder dit woord in de eerste plaats het korps, dat gevormd is om branden te weren, maar brandweer kan wel degelijk gebruikt worden, dunkt ons, om het begrip aan te duiden, dat het departement met ‘brandveiligheid’ bedoelt te bespreken. □ Voor ‘regulariteit’ is in het Nederlands ‘regelmatigheid’ beschikbaar. □ Dr Beel heeft volgens de kranten geen toekomstplannen. ‘Hij heeft die voor het verleden handig verzwegen’, schrijft Voe. Ja, toekomstplannen is een pleonasme, plannen is genoeg. □ En dan dat ‘persoonlijk’, dat tegenwoordig overal bijgezet wordt. Dat is overtollig. Druk-doenerij. □ ‘Een van 's werelds belangrijkste luchthavens’ is een super-de-super-luchthaven. Begrijpt u wel? Belangrijke had er moeten staan, maar dat is niet mooi genoeg. □ Over het beursjargon zwijgen we maar helemaal. ‘Dat is vechten tegen het Damrak’ schrijft Voe. □ Pas op voor het gebruik van ‘zelfbestemmingsrecht’ in plaats van ‘zelfbeschikkingsrecht’! Het eerste is een germanisme, het tweede Nederlands. □ Verslaan in de betekenis van een verslag geven is een woord, dat burgerrecht gekregen heeft in de (goede) vaktaal van de dagbladschrijvers. □ ‘Crepeergevallen’ hebben wij inderdaad wel eens in de kranten ontmoet. Het is een weerzinwekkend woord voor weerzinwekkende gebeurtenissen. □ Men schrijft niet, dat iemand is overleden ‘in’ maar ‘op’ de leeftijd van... □ Dat is van nul en gener waarde’ is ingeburgerd. Men zegt niet meer ‘dat is nul en gener waarde’.