Emaille, byou, Dyon...
Het opschrift doet denken aan Fransch, wat het echter niet is. Het is een soort cacographisch Nederlandsch-Fransch brouwsel, waarop zeer velen van onze landgenooten verzot zijn.
Toch hebben dezen reeds op de schoolbanken met de beide eerste woorden in den juisten Franschen vorm kennis gemaakt (t.w. émail, bijou), nl. toen zij bij hun eerste lesjes in het Fransch iets vernamen over afwijkende meervoudsvormen van sommige zelfst. naamwoorden in die taal. Hoe zijn zij dan later aan den verkeerden vorm gekomen? Denkelijk overgenomen van Duitsche fabrikanten en handelaren, die het woord ‘email’ - overgenomen uit Fra. émail - van een extra-syllabe hadden voorzien en het zoo, in zijn nieuwen vorm, meegaven aan het geëmailleerde huishoudelijke ijzerwerk, waarmede zij tegen het einde der 19de eeuw de markt overstroomden. Overgenomen, zooals wij, gedachteloos, zoo veel overnamen dat niet in onze taal thuisbehoort; en zoo gretig, dat de fabriek of winkel die ons het woord in zijn juisten vorm - émail - toont, tot de hooge uitzonderingen behoort.
Wat nu het woord bijou aangaat, is het minder gemakkelijk vast te stellen wat ons er toe genoopt heeft den juisten vorm prijs te geven voor het foutieve byou, byouterieën, of zelfs byouteriën. Zou het zijn dat naar ons gevoel de exotische y beter in dit vreemde woord past dan de i + j, door ons voor ij aangezien?
Het geval Dyon is gereedelijk te verklaren uit onze groote bekendheid met den plaatsnaam Lyon. Van dit zijde-centrum naar Dyon, il n'y a qu'un pas. Een faux-pas!
n. A.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd