Onze Taal. Jaargang 12

Twee indringers.

Dat er, in de tegenwoordige omstandigheden, nog meer germanismen in onze taal verschijnen dan voorheen, is verklaarbaar maar moet, juist daarom, des te meer worden bestreden. Wat zegt men wel van woorden als ‘bestens’ en ‘interesse’? Ze komen, als gemeenlijk, ons taalgebied binnen op de kruiwagens van handel en financiën die zich al lang bedenkelijke taalvoertuigen hebben getoond, waarlijk zoo onverschillig voor den inhoud en het karakter der taal als een kruiwagen. Hebt u er ‘interesse’ voor? Bekijkt het eerste ding dan eens. Gij zult het een van onze jongste germanismen vinden, een dat zich indringt in het Nederlandsch door middel van de financieele rubrieken van sommige dagbladen en van de financieele verkooporders. Men krijgt de order van zijn cliënt (of zegt, die te hebben gekregen) om een bepaald fonds ‘bestens’ te verkoopen, waarmee dan wordt bedoeld: tegen zoo hoog mogelijken prijs. Nu is de superlatief op ‘stens’ een al lang bekend insluipsel in onze taal - men

[p. 37]

hoort en leest: eerstens, hoogstens, minstens, enz. in plaats van ten eerste, ten hoogste, ten minste, of den vorm met ‘op’ - maar het komt ons voor dat de ‘stens’-vorm, onder den invloed van taalcritiek, allengs aan 't slijten was en in elk geval is ‘bestens’ pas geboren. Het moge in de wieg worden gesmoord!

‘Interesse’ is al een bekende, zij het geen goede, landgenoot.

Het is geen taalgenoot. Oorspronkelijk is het een gallicisme (‘cela m'intéresse’ werd tot ‘dat interesseert mij’) maar als zelfstandig naamwoord (‘interesse’) heeft de handel, met name de kleinhandel, het via Duitschland in onze taal gebracht. Het is nog niet zoo ver ingedrongen dat het niet kan worden geweerd en vervangen door ‘belang hebben bij’ of ‘belang stellen in’... als de kleinhandel maar wat meer... ‘interesse’ had in taalzaken!

e.

(Bij Eduard Engel lezen wij s.v. Interesse: ‘mitsamt seinen Ableitungen das formelhafteste aller welscher Schwammwörter. Der Deutsche Sprachverein hatte 1901 eine besondere, sehr unvollständige Tafel aller Verdeutschungen - mehr als 700 - dieser Wortschwammsippe herausgegeben’. Onder de ter vervanging opgegeven woorden vinden wij: ‘Belang(e) (seit 18. J., zB. bei Lessing; bei E.M. Arndt 1849: der dynastische Belang)’. - Red.)