Onze Taal. Jaargang 7

Van de leden van onzen raad van deskundigen.

Wezen

- Geldwezen, bankwezen, assurantiewezen, verkeerswezen, kerkwezen, schoolwezen. ‘“Al die “wezens” zijn vervelende wezens!”’

‘Ik ben’, schrijft een lezer, ‘“werkzaam bij het Centraal Assurantiebedrijf N.V., kort geleden belast met het verzorgen van het assurantiewezen in den georganiseerden R.K. Middenstand. Nu spreken wij dus van “de centralisatie van het alsvoren bedoeld assurantie-wezen naar ons bedrijf”. Uw Raad van Deskundigen vraagt ons voor “assurantiewezen” te bezigen “-bedrijf”; dit gaat echter moeilijk in den gegeven zin.”’

Dit zegt hierop een lid van onzen Raad. ‘De tallooze samenstellingen met -wezen zijn een ziekelijke uitwas op onze taal; oorzaken: vreemde smetstof, en slechte verzorging. In het genoemde geval zou men kunnen zeggen, kortweg: de assurantie. Dat lijkt mij het beste. Wil men beslist een samenstelling, zeg dan: de assurantiedienst, de assurantie-afdeeling, de assurantiebelangen. Een paar dagen geleden las ik in een krantenstukje van enkele regels, dat het Nederlandsche muziekwezen een ernstig verlies had geleden door het overlijden van Tierie, en dat het Nederlandsche museumwezen aan het Engelsche volk ten voorbeeld werd gesteld. Zoo knoeit het Nederlandsche krantenwezen maar voort tot bederf van het Nederlandsche taalwezen, cultuurwezen, en volkswezen.’

Boek(en)-

- (ter zake van: boek(en)verspreiding). Bij nieuwe vorming van zulke samenstellingen (men kan er ook individueel nieuw vormen, al bestaan zij reeds door anderen) ligt het meervoud voor de hand, wanneer wij aan een meervoud moeten denken. Alleen door sterken invloed van bestaande woorden, die zich als voorbeeld opdringen, wijkt men daarvan wel af; soms ook, naar ik meen, om accent, rhythme, welluidendheid. Boekenveiling naast boekverkooping; boekenruil, boekenkoop, boekenmanie.

‘Boekhuis’ gaat voor mijn gevoel tegen den draad in, net als: boekruil, boekkoop, boekveiling zou doen. Boekverspreiding gaat stellig wat beter; waarschijnlijk omdat het zoo heel veel lijkt op boekverkooping.

‘Boekhuis’ had boek en huis moeten zijn; zooals boekenkast, -magazijn, -bergplaats, enz.