Onze Taal. Jaargang 7

Het Nederlandsch in onze dagbladen.
(Uit De Journalist, Orgaan van den Nederlandschen Journalistenkring.)

Vinden de collega's ook niet, dat de taal in onze couranten er niet beter op wordt? Ik vind het tenminste wèl.

Als men een beetje gevoel heeft voor haar zuiverheid, kan men er zich dagelijks aan doodergeren. Daar zijn in de eerste plaats de vreemde woorden. Het is een mode van den laatsten tijd om geregeld als er iemand aankomt te vermelden, dat hij ‘arriveert’. Waarom? Weet U het? Ik niet. Arriver beteekent aankomen, het is volstrekt niets anders en alleen degenen, die geen Fransch kennen kunnen er iets anders in zien.

Blessure in de sportrubriek behoort tot ons dagelijksch brood. Bakhuys is niet gewond of heeft een wond, neen hoor, hij is geblesseerd of heeft een blessure. Alweer precies hetzelfde woord. Waarom dan ‘Fransch’? Omdat het beter staat? Onzin! Het staat volstrekt niet beter en is in wezen alleen maar onkunde of gemakzucht. Wij vinden het tegenwoordig ook niet mooi meer als iemand gemaakt praat en denken, als wij 't af en toe nog hooren: spreek je moêrs taal. Het is slechte smaak dit niet te doen. Waarom zou het voor het schrijven anders wezen? Dan het veelvuldige gebruik van titels als monsieur, madame, Mr., Mrs., Signor, Frau enz. ‘Frau Stoss Sarrasani met haar getemde leeuwtjes of olifanten’. Het is maar een gewone mevrouw, zooals een Fransche madame, monsieur, een Engelsche mr. en mrs. of een Italiaansche Signor of Signora niets anders zijn dan wat wij gewoonweg een meneer of mevrouw noemen. Toch komt dit honderdmaal in verslagen, recensies enz. voor. In het opera-seizoen erger ik mij een paar maal 's weeks blauw aan het opschrift Opera Italiana. Wat moet dat? Zoo'n ding heet bij ons Italiaansche opera. Het is m.i. burgerlijkheid en gebrekkige talenkennis de vertaling niet rondweg aan te durven. En kent U iets burgerlijkers dan het gebruik van het woord costuum voor pak, een goed Hollandsch woord? Costuum is confectie-fransch. Laten wij desnoods van een costuumstuk spreken als er costuums van den tijd van Lodewijk den XIV in voorkomen of iets dergelijks, maar verder het woord costuum op stal zetten. Rokcostuum is het toppunt van burgerlijkheid. De menschen, die zoo'n ding bezitten noemen het hun rok, kortweg. Costuumpje voor een jurkje of jurk: ‘Zij droeg een allerliefst costuumpje’ is op en top de verkoopster uit de goedkoopste confectie: ‘Vindt U dit niet een allerliefst costuumpje mevrouw?’

Zoo ook toiletje. Er zijn geen misselijker woorden. Maar ze zijn gemakkelijk. Men hoeft niet even te denken om er iets anders voor in de plaats te zetten. Naar eigen verkiezing kunt U deze lijst zeker nog heel wat uitbreiden, want dit akelige misbruik neemt in onze dagbladen hand over hand toe.

En om nu ook nog een paar meer en meer in zwang komende zonden tegen den Nederlandschen stijl en zinsbouw te vermelden: ‘Gisteravond gaf die en die vereeniging een uitvoering’ enz. Dit moet zijn: ‘Gisteravond heeft die en die vereeniging een uitvoering gegeven.’ Men ziet tegenwoordig overal het verkeerde gebruik van den onvoltooid verleden tijd in de plaats van den voltooid tegenwoordigen tijd. Maar het is geen Nederlandsch. Men mag^*) het zonder verminking van onze taal niet schrijven.

In allerlei berichten neemt het gebruik van het bezittelijk voornaamwoord haar toe, waar er hun moet staan.

Onder ons gezegd verdenk ik er het A.N.P. van, dat het er de hand in heeft^**), het komt tenminste heel dikwijls in berichten van het A.N.P. voor. ‘De gemeenteraad en het college van B. en W. van X hebben besloten haar instemming te betuigen.....’ ‘De raad van den volkenbond en het secretariaat van het Arbeidsbureau hebben haar deelneming betuigd aan de nabestaanden, enz.’

Pluk naar keuze nog wat van dergelijke bloempjes uit de bladen van elken dag, collega's! Ik weet menschen, niet uit ons vak, die zich erover opwinden. Zou het voor onszelf niet tijd worden er eens wat beter op te letten? Het staat zoo stuntelig!

H.

*) ? - Red. O.T.

**) ?? - Red. O.T.