Boeken.
In ons nummer van Juli hebben wij een, eenigszins schertsend gehouden, beschouwing opgenomen over dit veel-gebruikte woord, naar aanleiding van een berichtje in de krant over een medicus, die veel ‘genezingen te boeken had’ en een lid kapittelt ons nu daarover. Een medicus kán toch, oordeelt hij, zijne genezingen te boek stellen; wat maken wij ons daar dan nu druk over?
De opmerking van ons lid heeft ons eenigszins bevreemd. Heeft ons lid de strekking van ons betoog dan zoo weinig begrepen? Ging het er dan bij ons om, in het licht te stellen dat men geen genezing boeken kàn!
Juist omdat het kan, moet op het overdadige gebruik van dat ‘boeken’ gewezen worden; anders, als het volstrekte onzin was, zou het vanzelf wel verdwijnen.
Wat hebben wij gehekeld? een athleet, die ‘prestaties’ boekte; succes, dat niet ‘behaald’, maar ‘geboekt’ werd; de practische waarde van een procédé, dat niet ‘gebleken’ is, of ‘aangetoond’, maar werd ‘geboekt’; verkeer, dat vertragingen ‘boekte’.
Natuurlijk kan die athleet zijn ‘prestaties’ boeken en die dokter zijn ‘genezingen’, maar de krant, die dat schreef, bedoelde toch dàt niet; die gebruikte maar een cliché, een modewoord.
Onze Taal heeft zijn nieuwen voorzitter; die staat te boek, en stevig. Vindt ons lid nu dat wij moeten schrijven dat wij, na een interregnum van een jaar, een nieuwen voorzitter ‘geboekt’ hebben?
Vroeger - of nu nog? - schreef men de belangrijke gebeurtenissen van het leven, huwelijk, geboorte van kinderen, in op het schutblad van zijn bijbel; men stelde ze dus ‘te boek’. Moet dat er ons dan nu toe brengen te zeggen: hij heeft weer een dochter geboekt?
Ons lid gevoelt toch de dwaasheid daarvan? een dwaasheid, die niet dwazer is dan die andere dwaasheden.
‘De lustrumuitvoering der Amsterdamsche meisjesstudenten (die van dat koppelteeken!), welke een uitverkochten schouwburg boekte,..’ Let wel, niet die meisjes-studenten worden hier ‘boekende’ ten tooneele gevoerd, maar de uitvoering, de lustrumuitvoering’.
* * *
‘Boeken’ is, in de gegeven voorbeelden, verworden tot een woord zonder kracht, zonder eenige beteekenis. Zonder nadenken gebezigd, zonder ‘erg’ nageschreven....
Wij moeten daartegen waken; want het is een symptoom.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd