Onze Taal. Jaargang 3

Van onze leden.

De afschepen

- Ons lid, de Heer M.E. Voûte, zendt ons een krantenknipsel, waarin hij den meervoudsvorm ‘de afschepen’ heeft aangestreept (..., tenzij de afschepen bovenmate zouden meevallen). En hij maakt daarbij de opmerking, dat deze meervoudsvorm hem vreemd voorkomt; ‘de afscheep’ en ‘de verschepingen’ zijn voor ons lid gelijkwaardig. Hij zou dus in het gegeven voorbeeld willen spreken van: tenzij de afscheep (of de verschepingen) bovenmate zouden meevallen. Ons lid heeft er zijn De Vries en Te Winkel op nageslagen en daarin vond hij ook dat ‘afscheep’ geen meervoudsvorm heeft. Wij hebben deze kwestie aan onzen Raad van Deskundigen voorgelegd en de Raad is het met den inzender eens gebleken; men doet het best door te spreken van ‘de verschepingen’. Of anders, zoo men wil, van ‘den omvang,- de resultaten van den afscheep’. Of van ‘den afscheep over het geheel’, - ‘in het algemeen’, - ‘tezamen genomen’.

Maar wat betreft de meening van ons lid, (en van het door hem geraadpleegde woordenboek) dat ‘afscheep’ geen meervoudsvorm zou kennen, daarin is een lid van den Raad het nog niet dadelijk met hem eens. Wel-is-waar geeft ook dit lid van onzen Raad blijkbaar zijn voorkeur aan den enkelvoudsvorm, maar hij zegt daarbij: Het woord afscheep is een ‘abstract’ zelfstandig naamwoord. Men meent wel eens ten onrechte, dat die geen meervoud hebben. In ouder Nederlandsch èn in verschillende streektalen zijn vele bewijzen van het tegendeel. Ik zou daarom dit meervoud niet pertinent afkeuren.

[p. 34]

Verslechting

- Een van onze leden, aan wiens belangstelling voor ons streven Onze Taal veel is verschuldigd, heeft ons gevraagd het oordeel van onzen Raad in te roepen met betrekking tot het woord ‘verslechting’, dat, naar hij zegt, in den laatsten tijd gebezigd wordt om aan te duiden, dat iets slechter is geworden. Ons lid is van meening dat, in overeenstemming met ‘verbetering’ en ‘vermindering’: ‘slechter worden’ behoort te worden aangeduid door ‘verslechtering’.

Wij hebben deze zaak aan den Raad voorgelegd en het blijkt alweer, dat die niet met een enkel woord kan worden afgedaan.

Een lid van den Raad geeft de voorkeur aan ‘verslechtering’, maar hij durft ‘verslechting’ niet fout verklaren. Het eerste zegt, dat iets slechter wordt; in het tweede hoort men eer, dat iemand iets slecht of slechter heeft gemaakt. Er kan dus verschil van zienswijze achter liggen (vgl. verhooging, verlaging) - ‘Verbetering’ en ‘vermindering’ zegt een ander lid van den Raad, zijn van comparatieven gemaakt: beter en minder maken. Zoo zal ook in ‘verslechtering’ de comparatief moeten voorkomen: slechter maken. Verslechting zou slecht maken beteekenen. Het lid, dat hier aan 't woord is, is het dus met den inzender eens. Maar, zegt hij, het is een leelijk woord, dat wel niet veel gebruikt zal worden. - En een derde lid van onzen Raad verzet zich tegen de parallel die de inzender trekt met de woorden verbetering en vermindering. ‘Beter’ en ‘minder’, zegt dit lid, zijn bijzondere gevallen; en hij verwerpt zoowel verslechting als verslechtering.

Jeugdherberg

- Velen onzer leden hebben bezwaar tegen deze uitdrukking, die wij te kwader ure van onze Oostelijke naburen hebben overgenomen. Er hangt over dit woord - schrijft een lid - een zekere geur van borrels en tabak en het zou te wenschen zijn, dat wij er in zouden slagen het te vervangen door een kinderlijker woord.

Wie van onze leden doet ons een woord aan de hand, dat het begrip beter uitdrukt? Kampeerhuis misschien, of trekkershuis?

Wezen

- Onze Raad, schrijft een lid, heeft m.i. zeer terecht gewaarschuwd tegen ‘gedachtelooze uitbreiding en nabootsing’. Wij kennen de uitdrukking ‘loodswezen’ en ‘schoolwezen’; maar is het nu niet verkeerd ook te gaan spreken van ‘verkeerswezen’ (de Inspecteur van het Verkeerswezen)? Om nog te zwijgen van: geldwezen, bankwezen, assurantiewezen. Dat schijnen mij voorbeelden van de gewraakte ‘gedachtelooze uitbreiding’. Wij doen beter te spreken van den Inspecteur van het Verkeer; en van het geld-, bank-, assurantiebedrijf.

Woonkamer

- Een lid schrijft ons: Ik kan maar niet wennen aan het woord ‘woonkamer’, voor wat wij toch altijd hebben aangeduid met ‘huiskamer’. Men ‘woont’ in 't geheele huis, maar in een bepaalde kamer komt het gezin bijeen; daar ‘huist’ men. Men zegt toch ook: de huiskamer wordt opnieuw behangen, wij huizen nu tijdelijk achter. En niet: wij ‘wonen’.