Onze Taal. Jaargang 3

[p. 21]

Van onze leden.

Zich aanpassen

- Eenige leden hebben bezwaar tegen deze uitdrukking en zouden - al naar gelang van het verband, waarin de gewraakte uitdrukking voorkomt - in de plaats daarvan willen spreken van:

1)	zich voegen, schikken, richten, passen in, rekening houden met
2)	genoegen nemen met, zich neerleggen bij
3)	aarden, gewennen,.... volgen

Onze Raad deelt dit bezwaar niet, althans hij beschouwt de uitdrukking niet als een germanisme. Eén lid van den Raad merkt in dit verband op: indien er al eenige Du. invloed op het gebruik van dit woord historisch aan te wijzen mocht zijn, meen ik toch dat het overwegend intrans. en reflexieve gebruik in het Ndl. tegenover vrijwel uitsluitend trans. in 't Du. als eigen, goed-Hollandsche aanwending doet blijken. De analogische invloed van aansluiten ligt zoo voor de hand.

Het hinderlijk veelvuldige gebruik van het woord wijst m.i. meer op een denk- dan op een taalfout.

Bereids

- Een onzer leden op Java wijst op het gebruik van dit woord, vooral in Indische couranten en in gouvernementsstukken. Het mag dan misschien geen germanisme zijn, schrijft ons lid, het veelvuldig gebruik van dit woord werkt toch hinderlijk.

Wij zijn het met den schrijver eens; het woord mag stellig niet verworpen worden, maar wel klinkt het stijf en boeksch. Waarom in officieele taal niet ook 't gewone ‘reeds’?

Boos

- Een onzer leden vraagt hoe wij denken over het woord ‘boos’ in uitdrukkingen als: boos weer, booze stiefmoeder, i.p.v.: slecht, stormachtig, guur weer; hardvochtige, liefdelooze stiefmoeder.

Wij zien geen reden om het woord ‘boos’ bepaald af te keuren maar omdat dit gebruik van het woord ook Duitsch is, zouden wij stellig onze voorkeur geven aan ‘slecht’ of ‘kwaad’.

Hakenkruis

- Ons lid de Heer ir. J.P. Smits komt nog eens terug op het woord ‘hakenkruis’. Voor dit lid staat de vorm ‘hakenkruis’ gelijk met ‘doornenkroon’ en ‘stralenkrans’. Hij voegt er echter bij dat de ‘haken’ van het ‘hakenkruis’ onze haken niet zijn. ‘Bedoelen wij zulke dingen dan zegt de timmerman “winkelhaak” en zegt men in de Zaanstreek “een prook”. Aan de boorden van de Zaan spreekt men dan ook algemeen van “Prokenkruis”’. - Wij maken gaarne melding van de meening van ons lid, maar wij wijzen er op dat onze Raad zich zeer stellig heeft uitgesproken tegen ‘hakenkruis’ en men weet het, voor ons is daarmede de zaak beslist. Misschien zal men aan den Zaankant te eeniger tijd ook gaan spreken van ‘prook-kruis’!

Ons lid, de Heer Mr. F.E.H. Groenman schrijft uit Shanghai: De internationale seinletters, die ten behoeve van de praaiing van schepen op zee waren bepaald ten aanzien van alle schepen afzonderlijk, zijn onlangs vervangen door woorden, eveneens verschillend voor elk schip.

De Minister van Waterstaat heeft voor een zoodanig woord gekozen den term ‘roepnaam’.

Ik weet niet of dit een germanisme of anglicisme is; de Raad van Deskundigen zou ons daar misschien over in willen lichten. Maar het is zeker minder teekenachtig dan ‘praaiwoord’, ‘praainaam’ of ‘praaisein’ zou zijn, elk van de drie op en top een zeemansterm.

Ons lid hoopt dat het mogelijk zal blijken den stam ‘praai’ in eere te herstellen.

En in een lateren brief schrijft de Heer Groenman nog:

Nadat ik enkele staaltjes heb gezien van den ‘roepnaam’, blijkt mij dat dit woord zelfs minder toepasselijk is dan ik dacht. Voor mij althans is het moeielijk een naam te zien in combinaties van letters als: PABL, PABM, PACL, PACM, PADF, PADG, PAFJ enz.