Logo DBNL
Onze Taaltuin. Jaargang 7 (1938-1939)

Onze Taaltuin. Jaargang 7

(1938-1939)– [tijdschrift] Onze Taaltuin–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[Nummer 2]

De Nederlandsche consonantgroepen1)

Er ontbreken aan de Nederlandsche Phonologie, die ik in Jaargang II en III van ‘Onze Taaltuin’ ontworpen heb, altijd nog eenige onderdeelen, die successievelijk kunnen worden aangevuld. Daaronder behoort vooral een behandeling der phoneem-verbindingen en meer speciaal: der Nederlandsche Consonantgroepen. Want deze lijken heel eenvoudig, maar een volledige verantwoording hiervan heeft mij toch nog heel wat hoofdbrekens gekost. En nu behandel ik toch alleen nog maar het voorkomen der consonant-phoneemverbindingen in het lexicale woord. Ook hierbij moeten wij weer zuiver inductief te werk gaan, en eerst elke phoneemverbinding afzonderlijk, en ze daarna groepsgewijze beschouwen. Wij beginnen dus met de dubbele consonanten aan het woordbegin, en geven van elke verbinding 10 voorbeelden.

I.

A. De aanvangs-s-verbindingen.  
1 sparen spier 2 staren stier 3 schaaf
  spellen spil   stellen stil   schoen
  spelen spook   stelen stook!   schaap
  spelt spuit   stelt stuit   schandel
  spaak spuw   staak stuw   schedel

  scheel   { Slaan, slok, sloot enz. zie onder de l-verbindingen.
  schip   {  
  scheur Voor { Smal, smoel, smoek enz. zie onder de m-verbindingen.
  schijn   {  
  schoon   { Snuit, snaak, snok enz. zie onder de n-verbindingen.
 
B. De volg-r-verbindingen.  
4 praat 6 kramp 8 draad 10 vracht 12 wraak
  prat   kreet   draai   vrij   wrak
  prooi   kruid   droog   vraag   wrang
  pruim   kram   drab   vrat   wrat
  prauw   krop   draf   vrek   wreed
  pret   krab   dronk   vrouw   wrevel
  prop   kroot   dreun   vrind   wrijven
  prul   krib   drie   vroed   wringen
  proef   krank   druif   vroeg   wroeging
  prik + kruis   druk   vreugd   wrong
 
5 trouw 7 breuk 9 + fraai 11 groet  
  traan   brij   + frak   graat  
  trek   broek   + franje   graaf  
  trui   brak   + frank   graan  
  tree   brui   + fret   grauw  
  tref   brand   + frisch   greep  
  trap   braam   + frons   gril  
  trant   bras   + fruit   grut  
  trog   brood   + frommel   groot  
  troost   broed   + front   grond  
C. De volg-l-verbindingen.  
16*) plaat 17 klamp 18 bleek 19 fladderen 20 slaan
  plat   kleed   blij   flabberen   slok
  plooi   kluit   blad   flakkeren   sloot
  pluim   klam   blok   flits   sloof
  plek   klop   blauw   flink   slikken
  plan   klap   bloot   flap   slop
  plomp   kloof   blind   flodder   sloop
  ploeg   klip   blik   flauw   slap
  plof   klank   bloem   fleemen   slippen
  pluk   + kluis   bloed   flesch   slapen

21 vlot   vlak   22 glad   gleuf
  vlijt   vloed   gloed   gluipen
  vloer   vlecht   glans   glijden
  vlaag   vlies   gloor   glimmen
  vlet   vleesch   glas   gluren
 
D. De volg-w-verbindingen.  
23 twaalf 24 kwak   25 dwaal 26 zwaan
  twee   kwal   dwaas   zwaar
  twijfel   kwaal   dwang   zwade
  twijg   kwel   dwarrel   zwager
  twijn   kwant   dwars   zwak
  twil   kwijl   dweil   zwart
  twintig + kwijt   dwerg   zweep
  twist   kwezel   dwingen   zweet
  Twente   kwaad   dwepen   zwijn
  kwik   gedwee   zwoel
 
E. De volg-j-verbindingen.  
27 + tjalk + tjilpen 28 + sjaal   + sjofel   + sjacheren
  + tjanken + tjingelen   + sjees   + sjorren   + sjappen
  + tjerk + tjotter   + sjerf   + sjouwen   + sjokken
 
F. De volg-m- en n-verbindingen.  
29 smal   30 knap   31 fnuiken   32 snuit
  smoel   knop   fniezen   snaak
  smook   knul   snok
  smak   knagen   snaar
  smelten   knie   snoek
  smaad   knauw   snol
  smaak   knot   sneeuw
  smid   knip   snel
  smart   knak   snik
  smet   knol   snuf

II.

G. De drievoudige s-r- en s-l-verbindingen.  
33 spreken springen 34 streek strengelen 35 schraag
  spreiden sproet   strook stroef   schraal
  sprook spruit   strijden straal   schrapen
  sprot spruw   strot stroom   schram
  spriet spreeuw   strop strik   schrander

schreeuw schroom 36 spleet splitsen
schrik schroot   splint splijten
schroef   split  

Tweevoudige consonantverbindingen aan het begin van het woord
Begin-
consonanten		 Volgconsonanten.
-p -t -ch -r -l
  p - - - pr- pl-
  t2) - - - tr- -
  k2) - - - kr- kl-
  b - - - br- bl-
  d - - - dr- -
  f - - - fr- fl-
  s sp- st- sch- - sl-
  v - - - vr- vl-
  z - - - - -
  g - - - gr- gl-
  w - - - wr- -
  som 1 1 1 9 7

Tweevoudige consonantverbindingen aan het begin van het woord
Begin-
consonanten		 Volgconsonanten.
-m -n -w -j som
  p - - - - 2
  t2) - - tw- (tj-) 2½
  k2) - kn- kw- - 4
  b - - - - 2
  d - - dw- - 2
  f - - - - 2
  s sm- sn- - sj- 7
  v - - - - 2
  z - - zw- - 1
  g - - - - 2
  w - - - - 1
  som 1 2 4 1½ 27½

Gelijk men ziet vallen hier de sp-, st- en sch- aanstonds buiten de gewone regels, waarbij dan onmiddellijk ook opvalt, dat alleen deze drie s- Anlaute in drievoudige verbindingen voorkomen: spr, str, schr en spl.

Het s-phoneem neemt dus alvast in het woordbegin reeds een heel eigenaardige plaats in. Het Nederlandsch heeft toch niet minder dan 7 dubbele en 4 driedubbele consonantverbindingen die met s beginnen. Verder toont het Nederlandsch een voorliefde voor den k-Anlaut, met 4 dubbele verbindingen. De overige beginconsonanten beperken zich tot 2 of 1 consonantverbinding; want de tj en de fn mogen eigenlijk als Friesch import niet meetellen.

Onder de volgconsonanten van het woordbegin komen de r en de l verreweg het meeste voor, respectievelijk in 9 en 7 dubbele en 3 en 1 driedubbele verbindingen. Dan volgt op grooten afstand de w, en daarna weer op eerbiedigen afstand al de overige.

Eens voor goed spreken wij af, dat bij het optellen der verschillende verbindingen wij een lijstje van 7 tot 10 gevallen voor een volle eenheid, de lijstjes van 4 tot 7 voor een halve eenheid, die wij in onze schematische overzichten tusschen haakjes zetten, en de lijstjes van 1 tot 3 gevallen, in onze statistieken nimmer meetellen. Bij de bespreking echter moeten wij juist met deze zeldzame voorbeelden als grensgevallen steeds in het bijzonder rekening houden.

* * *

Hierna moeten wij de consonantverbindingen aan het einde der woorden beschouwen, en volgen daarbij dezelfde indeeling, alleen in de omgekeerde richting der beide consonanten onderling.

I.

A. De slot-s-verbindingen.  
37 rups 38 trots   knods 39 + fluks   taks 40 vergeefs
+ gips   spits   geklots   reeks   + saks   hoofsch
+ hupsch   fiets   gezwets   + feeks   laks  
+ snaps   flets   gebots   fiksch   + heks 41 slecht(t)s
+ plebs   klets   + schaats   + niks   recht(t)s
 
B. de r-verbindingen.  
42 scherp   44 werk   46 dwars 48 arm 50 peerl
+ harp   perk   vaars   warm   keerl
  dorp   vlerk   laars   berm   meerl
  snerp!   kerk   gors   ontferm!  
  sjerp   hark   meersch   storm 51 murw
  terp   gelurk   baars   darm   tarw
  werp!   schurk   versch   worm  
  lerp   gesnork   geknars   zwerm  
  worp   berk   hars   scherm  
  sterk   mars   + vorm  
 
43 hart   45 scherf   47 erg   49 doorn  
  gort   werf   dwerg   hoorn  
  gaard   erf   berg   toon  
  woord   korf   borg   deern  
  bord   turf   geterg   karn!  
  staart   lurf   zorg   barn  
  moord   slurf   gewurg   born  
  hard   kerf   borg   + ahorn  
  vaart   bederf   verg!   torn!  
  zwart   versterf   herberg + urn  

C. de l-verbindingen.  
52 schelp   53 held   54 melk   55 schelf 56 els
  welp   geld   valk   elf   malsch
  stelp!   mild   zulk   gewelf   als
  stolp   wild   welk   twaalf + valsch
  wulp   stelt   volk   golf   hals
  gulp   beeld   dolk   wolf   pels
  hulp   naald   kolk   zelf + wals
  fulp   zilt   wolk   half + pols
  getjilp   schild   balk   kalf   huls
  help!   milt   schalk   kolf  
 
57 telg   58 schelm  
  velg   olm  
  walg   helm  
  balg   talm!  
  gevolg   galm   D. De -u- en -i-verbindingen.  
  galg   palm   59 overnieuwt 60 nooit  
  wilg   film   ooit3)  
  Belg   halm  
  zwelg!   walm  
  verdelg!   zalm  
 
E. De -m- en -n-verbindingen.  
61 kamp 62 vreemd 63 hand 64 krank 65 triomf   68 gansch
  ramp   beemd   hond   dank   thans
  stomp   hemd   eind   wenk   66 onlangs   lins
  klomp   maand   lonk   zijdelings   gegons
  kramp   eend   stank   mondelings   mensch
  stamp!   wand   dronk   wensch
  lamp   grond   klank   67 soms   lans
  damp   grint   slank   + gems   ons
  demp!   stand   vonk   Vlaamsch   dons
  krimp   kind   bonk   + Roomsch   gans

F. De glijder-verbindingen.  
69 drift 70 list 71 zacht 72 + esp 73 + obelisk
  hoofd   nest   knecht   wesp   + iosk
  heft   kost   krocht   gisp!  
  schaft   kust   nicht   hesp  
  schoft   rust   vacht   gesp  
  kreeft   last   slecht   rasp  
  treeft   mast   lucht   risp op!  
  ooft   biest   zucht  
  kroft   gist   licht  
  vernuft   lust   macht  
 
G. De ploffer-verbindingen.  
74 stipt + concept 75 volstrekt + aspect  
+ abt + crypt   gehakt + exakt  
+ adept + corrupt + viadukt + tact  

II.

A.Drievoudige slot-s-verbindingen.
76 wulpsch, 77 zelfs, 78 slechts, rechts, 79 koorts, scherts, toorts, + arts, + erts, + terts.
B.Drievoudige r-verbindingen.
80 markt, 81, schurft, 82 burcht, 83 korst, worst, barst, gerst, borst, dorst, vorst, eerst, 84 gestarnt, 85 erwt.
C.Drievoudige l-verbindingen.
86 bezwalkt (?), 87 helft, elft, 88 hulst.
D.Drievoudige nasaalverbindingen.
89 ambt, + prompt, 90 inkt, 91 komst, 92 kunst, gunst, von(d)st, 93 angst, hengst.

III.

Viervoudige r-verbindingen.

94 herfst, 95 ernst.

 

Van de tweevoudige verbindingen is het weer de moeite waard een vergelijkend staatje op te maken.

Tweevoudige consonantverbindingen aan het woordeinde
Laatste mede-
klinkers.		 Voorlaatste medeklinkers.
-p- -t- -k- -f- -s- -ch-
  p - - - - -sp -
  t - - - -ft -st -cht
  k - - - - - -
  f - - - - - -
  s (-ps) -ts (-ks) - - -
  ch - - - - - -
  m - - - - - -
  n - - - - - -
  som ½ 1 ½ 1 2 1

Tweevoudige consonantverbindingen aan het woordeinde
Laatste mede-
klinkers.		 Voorlaatste medeklinkers.
-m- -n- -ng- -r- -l- som
  p -mp -   -rp -lp 4
  t - -nt -ngt -rt -lt 7
  k - -nk - -rk -lk 3
  f - - - -rf -lf 2
  s - -ns - -rs -ls 5
  ch - - - -rch -lch 2
  m - - - -rm -lm 2
  n - - - -rn - 1
  som 1 3 1 8 7 26

1)

Hier vallen als frequente laatste consonanten onmiddellijk de t en s op, en verder p en k. Als voorlaatste consonanten komen de r en l ook hier weer het meeste voor, op een eerbiedigen afstand door n gevolgd. De frequente driedubbele consonantverbindingen aan het woordeinde vereenigen dan ook alleen deze optimale Auslaute: -nts, -rts, -nst, -rst.

Gelijk men ziet is de silbebouw in het Nederlandsch dus volkomen symmetrisch, en volgen deze begin- en eindverbindingen even trouw de silbewet der geleidelijk stijgende en dalende sonoriteitsgolf. Bijna al de volgconsonanten zijn toch van nature al meer sonoor dan de beginconsonanten;

evenals de voorlaatste consonanten in den regel meer sonoor zijn dan de laatste medeklinkers. Op het randje staan de sch- en wr- die ongeveer dezelfde sonoriteit hebben, maar bij nauwkeuriger beschouwing blijkt ook hier de volgconsonant, door zijn overglijding naar den klinker: meer sonoor dan de beginconsonant.

De eenige schijnbare uitzonderingen vormen de ons reeds aanstonds als buitensporig opgevallen smalle s-verbindingen: sp-, st- aan het woordbegin, en de -ts en -ks aan het woordeinde. Als wij echter goed luisteren, dan hooren wij dat de buiten-s in deze verbindingen met veel minder sonoriteit wordt gerealiseerd dan de binnen-s in woorden als last, mist, esp; zoodat de p, t en k, al zijn ze van huis uit minder sonoor dan de s, hier toch practisch de smalle buiten-s met haar minimale geluidskracht in sonoriteit overtreffen. Men kan hiervoor de proef nemen door in een woord als stal de s met dezelfde geluidskracht uit te spreken als in last. Dan klinkt het ‘əstal’ en wordt dit woord tweesilbig. De even opkomende vraag, of deze buiten-s dan misschien geen afzonderlijk phoneem zou zijn, moet natuurlijk ontkennend beantwoord worden, daar op deze plaats in het Nederlandsche woord geen andere uitspraak mogelijk is; terwijl de binnen-s ook altijd vast hare meer sonore realisatie behoudt. Wij hebben dus ook hier, juist als bij de w en illustratie, en de j en illustratie weer te doen met twee bestendige plaatsvervangers.

Wij moeten nu ten slotte de consonant-verbindingen midden in het woord onderzoeken. Hierbij dienen wij evenwel nog scherper dan aan het woordeinde, op te letten, dat wij hier nog geen morphologische elementen in deze middelgroepen opnemen, en nog geen afgeleide of samengestelde woorden in ons onderzoek betrekken. Want daardoor zouden wij den Inlaut met de sandhi verwarren: en deze komt op haar competente plaats pas later ter sprake.

A. De volg-r-verbindingen.  
96 klappren 97 schittren 98 wakkre 100 bibbren 101 vaadren
  wappren   bittre   blaakren   slabbren   aadren
  dappren   verplettren   verzeekren   zwabbren   veedren
  kleppren   verkettren   flikkren   glibbren   verneedren
  dweepren   klaatren   knikkren   slibbren   verteedren
  haapren   snaatren   woekren   dobbren   geleedren
  schippren   beetren   spijkren   flabbren   naadren
+ proopre   ploetren + suikren   slobbren   vergaadren
  knijpren   ettren   flakkren   verwijdren
  oppren   waatren   sidderen

102 veroovren   zeevren 103 baggren 99 offren  
  daavren   huivren   weigren   cijfren  
  klaavren   nijvre   vermaagren  
  leevren   ijvren   vliegren?  
  toovren   loovren   steigren  
 
B. De volg-l-verbindingen.  
104 applen 106 duiklen 108 wisslen 110 kabblen 112 heuvlen
  kopplen   smokklen   bedisslen   babblen   beneevlen
  trapplen   hakklen   busslen   kabblen   kneevlen
  tripplen   raaklen   verkwanslen   knabblen   preevlen
  stipplen   kreuklen   ranslen   jublen   sneuvlen
  hupplen   wikklen   geeslen   krabblen   keuvlen
  staaplen   spikklen   dribblen   euvle
  kreuple   prikklen   knibblen   zwaavlen
+ soeple   sprokklen   stribblen   verkaavlen
  hoeplen   toetaaklen   dubble  
 
105 zeetlen 107 taaflen 109 stechlen 111 eedlen 113 foezlen
  reutlen   rafflen   giechlen   zaadlen   beuzlen
  taatlen   snufflen   wichlen   breidlen   treuzlen
  pruttlen   rofflen   buchlen   buidlen   peuzlen
  dreutlen   schraaflen   goochlen   bezoedlen   gijzlen
  vermeetlen   raaflen   huichlen   veedlen   baazlen
  reetlen   knufflen   guichlen   broddlen   duizlen
  beitlen   mofflen   muichlen   peddlen   kweezlen
  dreutlen   weiflen   kachlen   aadlen   doezlen
  wentlen   schuiflen   aftrochlen   beedlen   kroezlen
 
114 haaglen C. De volg-nasaal-verbindingen.  
  naaglen 115 oopnen 118 oefnen 120 loochnen 123 ontboezmen
  gagglen   waapnen   vereffnen   beezmen
  vleuglen   121 aadmen 124 reegnen
  beteuglen 116 keetnen 119 aasmen   vaadmen   zeegnen
  spieglen   braasmen   boodmen   onteignen
  bigglen 117 reeknen   waasmen 122 reednen  
  vooglen   teeknen   bloesmen   tevreednen  
  reeglen   droesmen  
  wieglen   vessmen  

D. De volg-glijder-verbindingen.  
125 fratsen   plaatsen   gidsen 126 reeksen   feeksen
  patsen   trotschen   gudsen   fiksche   verniksen
  schaatsen   mutsen   kletsen   Saksen   bliksem
 
E. De volg-ploffer-verbindingen.  
127 driften 128 gispen 129 listen 130 luchten 131 liefde
  kreeften   lispelen   kosten   verlichten   hoofden
  heften   espen   lusten   verzachten  
  schaften   wespen   rusten   wachten  
+ liften   gespen   lasten   vlechten  
  schiften   hespen   masten   duchten  
  ofte   raspen   gisten   vluchten  
  giften   kwispelen   nesten   zuchten  
  kaften   berispen   kusten   uchtend  
  wufte   oprispen   vesting   nuchter  
 
A. De begin-r-verbindingen.  
132 snerpen 134 werken 136 knarsen 138 laarzen 140 erbarmen
  scherpen   berken   beheerschen   vaarzen   warmen
  werpen   sterke   meerschen   verzen   ontfermen
  dorpen   schurken   dwarse   baarzen   stormen
  karper   snorken   morsche   verzenen   schermen
  slorpen   harken   versche   horzel   zwermen
  sjerpen   vlerken   dorschen   gorzen   vormen
  terpen   lurken   paarse   korzelig   kermen
+ harpen   perken   morsen   vermorzelen   wormen
  harpius   kurken   barsche   aarzelen   bermen
 
133 harten 135 aarde 137 erve 139 vergen 141 gaarne
  zwarte   gaarde   sterven   bergen   deerne
  tarten   vermoorden   werven   tergen   toornen
  horten   woorden   derven   zorgen   doornen
  korten   oorden   durven   wurgen   gesternte
  beurten   waarde   kerven   borgen   karnen
  slierten   kaarde   scherven   dwergen   barnen
  poorten   horde   turven   bargen   hoornen
  staarten   borden   lurven   erge   tornen
  kaarten   harde   larve   Spaarne

142 morrlen   meerlen   dwarrlen 142 tarwe  
  borrlen   warrlen   Heerlen   murwe  
  paarlen   scharrlen   korrlen   sperwer  
 
B. De begin-l-verbindingen.  
144 stelpen 146 elke 148 alsem 150 elzen 152 bedwelmen
  welpen   welke   balsem   halzen   talmen
  gulpen   zulke   valsche   pelzen   walmen
  helpen   melken   matsche   omhelzen   halmen
  tjilpen   volken   walsen   hulzen   helmen
  fulpen   kolken   polsen   schelmen
  wulpen   wolken   olmen
  stolpen   balken   galmen
  schelpen   verschalken   inpalmen
  hulpe   zwalken   vermolmen
 
145 stelten 147 naalden 149 elven 151 belgen  
  smelten   gelden   twaalven   walgen  
  zilte   verbeelden   golven   volgen  
  Elten   schelden   wolven   delgen  
+ halte   melden   zelve   verzwelgen  
  vilten   milde   halve   wilgen  
  gelten   wilde   kalven   telgen  
  aanstalten   schilden   kolven   galgen  
  vereelten   hulde   gewelven   verbolgen  
  polder   schelven   verlgen  
 
C. Begin-nasaal-verbindingen.  
153 amper 154 lente 155 slanke 156 + amber 158 vinden
  kampen   linten   kranke   + gember   maanden
  stampen   wanten   drinken   + omber   eenden
  rampen   sintel   schenken   + somber   standen
  rimpel   tintel   wenken   + tombe   zenden
  wimpel   pinten   lonken   wenden
  schimpen   jeute   dunken 157 hemden   wonde
  stompen   gebinte   stinken   vreemde   verslinden
  lompe   gezanten   blinken   beemden   doorgronden
  drempel   bonte   vinken   schande

159 triomfeeren 161 veinzen 162 mijmren 163 zwijmlen 164 herinnren
  + peinzen   haamren   weemlen  
160 menschen   drenzen   lammren   heemlen 165 hongren
  wenschen   gonzen + nummren   staamlen   slingren
  transen   onze   verkommren   verzaamlen   vingren
  fronsen   donzen   timmren   schommlen  
  gansche   linzen   belemmren   rammlen 166 englen
+ dansen   vunze   jammren   kruimlen   menglen
  verflensen   glanzen   sluimren   schimmlen   benglen
  plonsen   grenzen   tuimlen   henglen
  ransel   scheemren   stenglen
  verkwanselen   bunglen
  slunglen

De conclusies van al deze lijstjes vatten wij weer in een systematisch overzicht samen. Niet opgenomen is de verbinding -rw-.

Tweevoudige consonantverbindingen in het midden van het woord
Begin-
consonanten.		 Volgconsonanten.
p t k f s b d v
  p - - - - - - - -
  t - - - - ts - - -
  k - - - - ks - - -
  f - ft - - - - - -
  s sp st sk - - - - -
  ch - cht - - chs - - -
  b - - - - - - - -
  d - - - - - - - -
  v - - - - - - vd -
  z - - - - - - - -
  g - - - - - - gd -
  m mp - - - - - md -
  n - nt - - ns - nd -
  ng - - nk - - - - -
  r rp rt rk - rs - rd rv
  l lp lt lk - ls - ld lv
  som 4 6 4 0 6 0 6 2

Tweevoudige consonantverbindingen in het midden van het woord
Begin-
consonanten.		 Volgconsonanten.
z g m n r l som
  p - - - pn pr pl 3
  t - - - tn tr tl 4
  k - - - kn kr kl 4
  f - - - fn fr fl 4
  s - - sm - - sl 5
  ch - - - chn - chl 4
  b - - - - br bl 2
  d - - dm dn dr dl 4
  v - - - - vr vl 3
  z - - zm zn zr zl 4
  g - - - gn gr gl 4
  m mz - - - mr ml 5
  n nz - - - nr nl 6
  ng - - - - ngr ngl 3
  r rg rg rm rn - rl 11
  l lz lg lm - - - 9
  som 4 2 5 9 12 15 Totaal 75

Nu volgen nog drie- en viervoudige middengroepen, die bijna allemaal zeldzaam zijn. Het zijn dus grootendeels geen lijstjes meer, maar slechts enkele voorbeelden. Ik nummer ze echter stelselmatig door.

Drievoudige r-verbindingen.

167 Aspren, 168 roostren, teistren, lastren, verbastren, overmeestren, pleistren, kluistren, fluistren, luistren, 169 ontmaskren, 170 ontnuchtren, 171 versplintren, overwintren, slentren, klontren, kentren, 172 kankren, verankren, 173 kerkren, 174 dondren, vermindren verandren, plundren, glundren, wondren, zindren, 175 verorbren, 176 bevordren, vermeerdren, 177 keldren, zoldren, inpoldren, schildren, buldren, baldren, boldren, 178 zilvren, 179 ergren.

Drievoudige l-verbindingen.

180 lisplen, verhasplen, kwisplen, 181 rimplen, stemplen, overromplen, stromplen, afwimplen, momplen, domplen, tramplen, + ample, 182 kantlen, wentlen, stuntlig, ontmantlen, 183 wanklen, spranklen, fonklen, sprenklen, 184 ontgrendlen, 185 verkwanslen, ranslen, ronslen, 186 ontwortlen, dartlen, spartlen, martlen, kartlen, 187 ontfutslen, ontraadslen, hutslen, ritslen, knutslen, metslen.

Drievoudige t-verbindingen.

188 aksten, 189 oogsten, 190 inkomste, 191 kunsten, gunsten, winsten, 192 angstig, hengsten, 193 ambten, + prompte, 194 dorsten, worsten, korsten, 195 hulsten, 196 schurftig, 197 helften, elften, 198 burchten.

Drievoudige s-verbindingen.

199 wulpsche, 200 koortsig, toortsen, schertsen, 201 + fondsen, gindsche, 202 linksche, slinksche, 203 nurksche, 204 rechtschen, 205 erwten, 206 gesternte, 207 markten, 208 inkten, 209 burchten.

Drievoudige m- en n-verbindingen.

210 bliksmen, 211 verordnen, 212 verznen.

Viervoudige r- en l-verbindingen.

213 glinstren, monstren, 214 ontbolstren, kwalstren, 215 ontworstlen.

Viervoudige t-verbindingen.

216 ernstig, 217 't ergste(?), 218 herfstig.

Onnoodig ten slotte erop te wijzen, dat velen de meer ingewikkelde consonantgroepen bijna nimmer plegen uit te spreken en er een stom e-tje tusschenvoegen, dat b.v. in de gevallen van blz. 41-42 bijna altijd geschreven wordt. Trouwens zoo'n e-tje wordt ook in vele der eindverbindingen ingeschoven, al houdt onze spelling daar geen rekening mee.

 

Nijmegen, 8 Mei 1938.

JAC. VAN GINNEKEN.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs


datums


taalkunde