Onze Taaltuin. Jaargang 5

Katwijksche varia

Van ‘varia’ en ‘puf’ en ‘radio’ is er nog een trawant opgedoken. Schol van de grootte, zooals die tijdens de voedselschaarste in den wereldoorlog aan de regeering moest worden afgestaan, heette en heet nog wel: ‘regeering’. We hebben hier te doen met een taalcreatie van de soort die ‘afkorting’ of ‘keuze van den kortsten taalvorm’ wordt genoemd. Dat nl. in dit geval een opschrift of term als ‘varia’ de aanleiding zou

[p. 255]

zijn geweest, is moeilijk aan te nemen. In dezen tijd van politieken chaos is het niet van humor ontbloot, een Katwijker te kunnen hooren beweren: ‘We hadde zeuventien kiste regeering’ (‘Hadde’ heeft vaak de ‘perfectieve’ beteekenis van ‘kregen’, ‘vingen’), als ware het ‘puf’.

Tenslotte is er ook een naam voor het deel van de vangst, dat zelfs niet als ‘puf’ van eenige waarde is: ‘De rest is wechchooi’. Een der talrijke korte afleidingen van den werkwoordsstam.

Twee ‘oude’ woorden in de vaktaal der visschers zijn:
1. Wam, in de beteekenis van groote plooien van het boomnet, waarbij men dit bij het inhalen vastgreep.

2. Visnaeməg, in de beteekenis van bevorderlijk voor de vangst, geschikt om veel te vangen: 'n Vaempje dieper gaen (met de vleet) is wèl zoo visnaeməg (visnaeməger). Deuze nette ben' iet soo visnaeməg astíe. Kokkelekaene benne veul visnaeməger as aes, as brokkies haereng. - Het tweede lid - naeməg is een afleiding van een stam van nemen (vgl. aangenaam en name).

G.S.O.