Onze Taaltuin. Jaargang 2

Boekbespreking

Mélanges de philologie offerts à J.J. Salverda de Grave. Groningen 1933.

Deze Mélanges wachten nog op een bespreking in Onze Taaltuin, want zoowel voor de geschiedenis der nederlandsche taalkunde als voor onze litteratuurwetenschap is hier veel wetenswaardigs bijeengebracht.

De Engelbert, van wien Edmond Faral hier het latijnsche gedicht over den slag van Fontenoy uitgeeft, is ons onlangs ook door de studies van D. Stracke over het oude leven van Richarius in Ons Geestelijk Erf wat naderbij gebracht. Hij is iemand die veel houdt van zijn moedertaal en van de heldendichten der scops en speellieden die daarin geschreven waren, volgens Alcuinus is dat zelfs zijn eenige gebrek. In de Carolingische Academie heet hij Homerus, maar hij is ook een geducht strijder en regent, in zijn jeugd de keizerlijke bevelhebber van het litus saxonicum, later Karel's gemachtigde aan het Pauselijk hof. Kinderen heeft hij van niemand minder dan de eigen dochter van Karel den Groote, en op hoogen leeftijd sterft hij als abt van een Picardische abdij. Faral wijst er terecht op, dat Engelbert zich hier een strijder

[p. 352]

noemt, maar toch tenslotte den duidelijken indruk van een geestelijke maakt. Een typische overgangsfiguur dus die in zijn veelzijdige activiteit duidelijk belicht wat er in het ‘kulturschöpferische Zeitalter’ van Karel den Groote al niet aan cultuurwaarden te groeien en te consolideeren stond!

Ook het interessante artikel van G.J. Geers voert weer terug naar het litus saxonicum, waarvan onze oudste betrekkingen met Spanje schijnen te zijn uitgegaan. De oude naam Flamenco is zoo de voorlooper geworden van een heele reeks nederlandsche leenwoorden in het spaansch. Het geheel vormt een betrekkelijk groote en zeer smakelijke lijst. A. Griera draagt Catalaansche bewijzen aan voor de wijde verspreiding van de middeleeuwsch-hollandsche laken- en linnenhandel.

J.W. Muller komt met veel materiaal terug op de fransch-nederlandsche tautologieën, die door Prof. Salverda de Grave het eerst beschreven zijn naar aanleiding van de mnl. vertaling van Le Pélérinage humain. Hier had ook verwezen kunnen worden naar de Nijmeegsche dissertatie van Juffr. Dr. L. Veldhuizen over den oudsten nederlandschen Imitatietekst, waar talrijke voorbeelden van hetzelfde verschijnsel te vinden zijn.

J. Haust bespreekt hier zijn eigen Dictionnaire liégeois van den kant der nederlandsche leenwoorden in het waalsch; ook Dr. Grootaers en J. Grauls wezen onlangs op dergelijke feiten. F. Brunot toont aan hoe het nederlandsche ‘verlaten’ in het fransch tot frelater geworden is. Een meesterstukje van samenvatting is de laatste zin: Mais la langue hollandaise garda son ‘verlaten’ vierge de tout contact avec ces impuretés? Zulke dingen kan men toch alleen in het fransch zeggen. In aansluiting bij Elzinga's behandeling der taal van v. Effen wijst Prof. de Vooys op de belangrijke fransche woorden in de brieven van B. Wolff en A. Deken. D.C. Hesseling geeft een interessante bijdrage over den merkwaardigen P. de Wakker van Zon en Voltaire, terwijl J. van der Elst zijn vroegere rythmische studies met een kleine maar belangrijke aanvulling verrijkt. Men ziet: ook voor neerlandici valt hier velerlei te leeren.

J.W.