Onze Taaltuin. Jaargang 1

[p. 309]

Nogmaals Ndl. mok, mokken

Pag. 181 van deze jaargang: ‘II Zotte, zottiges Kleidungsstück’. Vóór het woord ‘Zotte’ is een rubriek ‘Schamhaare’ weggevallen, die voor het goed verstaan onmisbaar is; vgl. Z. Ndl. ‘mok’: hoopje wassend gras, dat hoog boven 't omringende uitkomt. In duitsche dial. nog ‘mucken’: rammeln vom Hasen. Van der Brand vermeldt in Onze Volkstaal I p. 215 ‘mok’: mist (in Noord-Brab.); wel een overdrachtelijke aanduiding voor de omhullende mist vanuit ‘mok’: vrouwenmuts, dit op grond van dgl. namen voor ‘mist’ op romaansch gebied: in fra. dial. chapeau, cape, bonnet (H. Kläui: Die Bezeichnungen für ‘Nebel’ im Galloromanischen. diss. Zürich 1930, p. 87). Voor gebaknamen als op p. 182 vermeld zie men het nog altijd in enkele opzichten voortreffelijke Lexicon Frisicum van Joost Halbertsma¹⁾ (1872) kol. 956 vlg.²⁾

In verband met het op de voorgaande bladzijden geschrevene wordt meteen de aard en plaats van het in veel ndl. dialecten bekende ‘neutelen’ (vgl. Franck-van Wijk en Ned. Wdb.) duidelijk: als frequentativum naast mnl. ‘noten’: paren³⁾ (van dieren) èn bebouwen van land. De laatste beteekenis is niet verrassend, indien men bedenkt, dat ook nu nog gesproken wordt van moeder Aarde en de schoot der aarde en omgekeerd van de ‘spruiten’ voor ‘kinderen’ en vgl. mnl. ‘bloeme’: menstrua, een benaming, die in allerlei talen van de wereld voorkomt tot bij Japanners, Kaffers en Nayer toe. Een formuleering bij Ducange luidt trouwens: De flore mulieris est ut arboris: quoniam fructum non portat, nisi prius florescat.

H.L. BEZOEN

1) Van de andere voorbeelden noemt Prof. Stoett me nog ‘stoet’: brood en podex.

2) Het onlangs verschenen boek van J.H. Nannings, Brood en Gebakvormen en hunne beteekenis in de Folklore. Scheveningen, ‘Eigen Volk’ 1932, brengt op dit punt niets nieuws.

3) Tot voor kort was het me niet duidelijk, hoe men er toe gekomen is, verschillende van dgl. werkwoorden voor ‘slecht spreken’ aldus aan te duiden. Ook Sperber (Imago I) liet zich hier niet over uit. Maar het is het ei van Columbus: vergelijk ‘stotteren’ als frequentativum naast s‘tooten’.