De Nieuwe Taalgids. Jaargang 83

[p. 2]

Restricties op de opeenvolging van prefixen in het Nederlands^*

Wim G. de Haas

1 Inleiding

Een veel beschreven verschijnsel in de Nederlandse morfologie is de deletie van het prefix ge- in participa perfecti van verba als beschrijven, ontbreken, vergeven, aanschouwen, achtervolgen...etc. In de literatuur zijn ruwweg drie alternatieve analyses van het verschijnsel voorhanden. Schultink (1973) stelt een ge-deletieregel voor die ge- deleert voor een ongeaccentueerd prefix (het type betálen) dat zelf eventueel voorafgegaan kan worden door een geaccentueerd prefix (het type ónderverhuren). De Rooij-Bronkhorst (1980) betoogt daarentegen dat ge-deletie uitsluitend morfologisch geconditioneerd is: ge- wordt gedeleerd vóór een derivationeel prefix dat gedomineerd wordt door de morfologische constituent V_s (= verbale stam). Paulissen (1985) wijkt af van deze analyses, doordat zij betoogt dat ge-gedeleerd wordt als het voorafgegaan wordt door de prefixen be-, ver-, ont- ...etc. Kortom: /be-ge-grepen/ → [begrepen]. Bovenstaande analyses hebben gemeen dat de aan- cq. afwezigheid van het voltooid deelwoord prefix ge- als een geïsoleerd fenomeen wordt beschreven. Het hoofddoel van dit artikel is om te laten zien dat ge-deletie de meest evidente manifestatie is van een meer algemene tendens in het Nederlands, n.l. een verbod op een sequentie van ongeaccentueerde prefixen.

Waar Schultink betoogt dat ge-deletie geconditioneerd wordt door morfologische structuur en accent en De Rooij-Bronkhorst c.q. Paulissen betogen dat alleen morfologische structuur relevant is, zal ik beargumenteren dat uitsluitend prosodische structuur (= accent) relevant is. Gehypothetiseerd zal worden dat in een [w [w s]]-structuur de rechter w-constituent gedeleerd wordt.

Dit artikel heeft de volgende opbouw. In sectie 2.1 zullen de belangrijkste feiten gepresenteerd worden, gevolgd door een korte beschrijving van de analyses in Schultink (1973) en De Rooij-Bronkhorst (1980) (sectie 2.2). Daarna zullen in sectie 3 data gepresenteerd worden die tot dusverre niet in de discussie zijn opgenomen en die een nieuw licht werpen op ge-deletie. Sectie 4 bevat een analyse die wat betreft de morfologische structuur van voltooide deelwoorden als begrepen voortborduurt op het voorstel in Paulissen (1985). Echter mijn analyse wijkt op twee punten af van de laatstgenoemde. Het eerste verschil is dat ge-deletie als een prosodisch proces zal worden geformuleerd. Bovendien zal generaliseerd worden over de feiten uit sectie 2 en sectie 3. Tot slot zal ik in sectie 5 kort ingaan op een aantal problematische feiten.

* Mijn dank gaat uit naar Jan Don, Jan Nijen-Twilhaar, Mieke Trommelen en Wim Zonneveld voor hun commentaar op de eerste versie van dit artikel.

[p. 3]

2 De distributie van het participiumprefix ge-

2.1 De feiten

Werkwoorden kunnen op basis van de aan- versus afwezigheid van ge- in het participium perfecti in verschillende groepen onderverdeeld worden, In (1) volgt een overzicht van deze groepen.

(1)	a:	hálen, kríjgen, studéren, diskwalificéren, trómmelen, kládderen (gehaald, gekregen, gestudeerd, gediskwalificeerd, getrommeld, gekladderd)
	b:	beschríjven, ontdékken, verkópen, achtervólgen, omhéinen, voorkómen (beschreven, ontdekt, verkocht, achtervolgd, omheind, voorkomen)
	c:	áankomen, dóorgeven, mísslaan, ómzien, vóorkomen, wéergeven (aangekomen, doorgegeven, misgeslagen, omgezien, voorgekomen, weergegeven)
	d:	áfbetalen, dóorvertellen, mísverstaan, ónderverhuren, vóorbewerken, wéerbekomen (afbetaald, doorverteld, misverstaan, onderverhuurd, voorbewerkt, weerbekomen)
	e:	béeldhouwen, húisvesten, liefkozen, stófzuigen, vóetballen (gebeeldhouwd, gehuisvest, geliefkoosd, gestofzuigd, gevoetbald)

Als we de gelede data in (1) overzien dan blijkt dat het prefix ge- afwezig is als het werkwoord geprefigeerd is met een inheems, ongeaccentueerd prefix of prepositie (cf. lb en d). In de overige gevallen wordt ge- fonetisch gerealiseerd. Deze werkwoorden vallen verder uiteen in scheidbaar samengestelde werkwoorden waarbij ge- het verbale en het non-verbale deel scheidt in het voltooid deelwoord (cf. 1c) en de onscheidbaar samengestelde werkwoorden waar ge- voorafgaat aan de samenstelling (cf. 1e).

In (1) ontbreken werkwoorden met het prefix her-. Deze werkwoorden hebben altijd een bijzondere rol gespeeld in de discussie. De reden hiervoor is dat zij in een aantal gevallen schizofreen gedrag vertonen ten opzichte van ge-deletie. De her-werkwoorden kunnen in vier groepen onderverdeeld worden:

(2)	a:	herdénken, herhálen, hernémen (herdacht, herhaald, hernomen)
	b:	hérbebossen, hérbewapenen, héroverwegen (herbebost, herbewapend, heroverwogen)
	c:	hérindelen, héropvoeden, héruitgeven, (heringedeeld, heropgevoed, heruitgegeven)
	d:	hérgroeperen, hérwaarderen (gehergroepeerd/hergegroepeerd/ hergroepeerd, geherwaardeerd/hergewaardeerd/herwaardeerd)

De werkwoorden in (2a), (2b) en (2c) komen m.b.t. ge-deletie overeen met resp. de werkwoorden in (1b), (1d) en (1c). De werkwoorden in (2d) geven een mengeling van de werkwoorden in (1b, c en e) te zien.

[p. 4]

2.2. De analyses in Schultink (1973) en De Rooij-Bronkhorst (1980)

De eerste systematische analyse van ge-deletie binnen de generatieve morfologie is Schultink (1973). Schultink betoogt dat morfologische structuur en accentuering de distributie van het inflexieprefix ge- bepalen. Hij stelt een deletieregel voor die in essentie de vorm heeft van (3):¹

(3)	ge → Ø / ([+1 accent] prefix #) [-1accent] prefix # X]V

Via deze regel wordt ge- gedeleerd als het voorafgaat aan een ongeaccentueerd prefix dat zelf eventueel voorafgegaan kan worden door een geaccentueerd prefix. In (4) wordt de werking van (3) geïllustreerd aan een aantal feiten:

(4)	[ge[háá]d]	[ge[[ont]dék]t]	[ge[ónder[ver[huur]]]d]	[ge[stófzuig]d]
	--	0	0	--	(3)
	[gehaald]	[ontdekt]	[onderverhuurd]	[gestofzuigd]

De Rooij-Bronkhorst (1980) geeft een heranalyse van ge-deletie waarbij de deletieregel niet refereert aan de accentuering van de verschillende prefixen. Zij betoogt dat drie types van gelede verba moeten worden onderscheiden:



Gegeven de morfologische structuren in (5) kan ge-deletie geformaliseerd worden als in (6):



Regel (6) verantwoordt dat ge- gedeleerd wordt in werkwoorden van het type betalen en afbetalen (is een combinatie van 5a + b), maar niet in de overige types.

Bovenstaande analyses zijn typerend voor de manier waarop tot Paulissen (1985), tegen ge-deletie is aangekeken. Ondanks het feit dat De Rooij-Bronkhorst in (6) spreekt van een ‘inflectional affix’ houdt dit feitelijk niet meer in dan dat ge-gedeleerd wordt in het voltooid deelwoord, aangezien ge- het enige affix is dat aan dit predikaat voldoet. Bovendien is het, zoals Paulissen (1985:52) terecht opmerkt, de vraag of voltooid-deelwoordformatie wel een vorm van inflexie is, aangezien voltooide deelwoorden zich kunnen manifesteren als adjectieven en op basis hier-

1 De formulering in (3) wijkt af van de originele versie in Schulting (1973), maar de intentie is identiek.

[p. 5]

van zou men ook kunnen spreken van een derivationeel proces. Het ligt niet in mijn bedoeling om hier uitvoerig in te gaan op de details van beide analyses afzonderlijk. Ik zal mijn kritiek daarentegen richten op een tweetal hoofdpunten die beide voorstellen gemeen hebben.

Allereerst wordt door Schultink en De Rooij-Bronkhorst stilzwijgend aangenomen dat voltooide deelwoorden als ontdekt onderliggend de vorm ge+ont+dek+t hebben. De alternatieve mogelijkheid ont+ge+dek+t wordt door hen niet in overweging genomen. In dit artikel zal onderzocht worden of er onafhankelijke evidentie is voor de laatste optie. Ten tweede, zowel Schultink (1973) als De Rooij-Bronkhorst (1980) - maar ook Paulissen (1985) - nemen aan dat ge-deletie een geïsoleerd verschijnsel is en ter ondersteuning van deze stelling wijzen de eerstgenoemden op data als be-ge-leiden, be-ge-nadigen, ge-be-dissel en ge-ver-sier. In sectie 3 zal ik nagaan of er inderdaad reden is om aan te nemen dat ge-deletie een geïsoleerd verschijnsel is en het antwoord hierop zal ontkennend zijn.

3 Prefix-substitutie

Als we ons beperken tot verba dan kunnen drie klassen van prefixen onderscheiden worden: (i) de ongeaccentueerde, onscheidbare prefixen be-, ge-, ont-, ver- en er-, (ii) de ongeaccentueerde, onscheidbare preposities aan-, achter-, door-, mis-, om-, onder-, over-, vol-, voor- en weer-, en (iii) de geaccentueerde en veelal scheidbare partikels af-, bij-, in-, neer- ...etc. Tot de laatste groep kunnen ook de preposities uit (ii) gerekend worden gezien minimale paren als vóórkomen versus voorkómen. Een bijzondere plaats wordt ingenomen door her-, aangezien dit prefix soms ongeaccentueerd is (b.v. herhálen) en soms geaccentueerd wordt (b.v. hérwaarderen). Echter in tegenstelling tot de partikels in (iii) zijn her-werkwoorden slechts pseudo-scheidbaar.²

Gegeven deze driedeling zijn er in principe negen mogelijke prefix-combinaties. Het schema in (7) laat echter zien dat slechts één combinatie voorkomt in het taalaanbod.

(7)		type (I)	type (II)	type (III)
	type (I)	(-)	(-)	-
	type (II)	-	-	-
	type (III)	+	-	(-)

Het schema in (7) geeft aan dat slechts werkwoorden mogelijk zijn die bestaan uit de opeenvolging van een partikel en een prefix (b.v. afbetalen, weggeraken, navertellen, onderverdelen, voorverwarmen etc). De combinaties tussen haakjes zijn aanwezig, echter het aantal vormen is zeer beperkt. Een vrijwel uitputtende opsomming volgt in (8):

(8)	a:	begeléiden	b:	veronderstéllen	c:	ónderaannemen
		verontréinigen		veroverhéérsen		hérinvoeren

2 Voor een gedetailleerde behandeling van her- cf. Schultink (1964, 1973, 1977), De Rooij-Bronkhorst (1980), Zonneveld (1985), Heemskerk (1986) e.a. In dit artikel zal slechts zijdelings ingegaan worden op de problematiek van dit prefix.

[p. 6]

		verontrústen		vervolmáken		héruitzenden
		verontwáárdigen		veronáchtzamen

De data in (8a) en (8b) vertonen een stapeling van twee ongeaccentueerde prefixen. De vraag is nu of het toeval is dat er slechts zo weinig vormen zijn van dit type.³ In het navolgende zal ik betogen dat de afwezigheid van een sequentie van meerdere ongeaccentueerde prefixen systematisch is en een verklaring behoeft. Ter ondersteuning van deze stelling dienen o.a. data die ontleend zijn aan Sassen (1971). Sassen (1971:67) merkt op: ‘Suffixsubstitutie en prefixsubstitutie als synchronisch procédé doet zich wel meer voor. Het werkwoord ontstoppen, bijvoorbeeld...moet wel gevormd zijn ‘op basis van’ verstoppen.’⁴ Dat we hier niet met een incidenteel verschijnsel te maken hebben, kan afgeleid worden uit de data in (9):

(9)	a:	mishandelen	behandelen	misnoegen	genoegen
		miskennen	erkennen	misdelen	bedelen
		misbruiken	gebruiken	misbeuren	verbeuren
	b:	ontrieven	gerief	ontweldigen	overweldigen
		ontwrichten	gewricht	ontsmetten	besmetten
	c:	ondervragen	bevragen	ondermengen	vermengen
	d:	heroveren	veroveren	herwerken	bewerken
		herboren	geboren	hertalen	vertalen
		herkavelen	verkavelen	herwerven	verwerven
		herwapenen	bewapenen	herzamelen	versamelen

Twee overwegingen hebben een rol gespeeld bij de paring in (9). De eerste reden is semantisch en de tweede morfo-syntactisch van aard.

Werkwoorden die gevormd zijn met mis- als linkerlid hebben veelal als betekenis ‘slecht+V’. Echter mishandelen betekent niet ‘slecht handelen’, maar ‘slecht be-handelen’. Hetzelfde geldt voor de ont-werkwoorden in (9b). Ont- voegt in een groot aantal werkwoorden als betekenis toe ‘ontdoen van N’. De vorm ontstoppen betekent naast ‘ontdoen van een stop’ eveneens ‘ontdoen van verstopping’ en in de laatste betekenis lijkt het aannemelijk om de ver-vorm als basis te nemen. Als laatste voorbeeld nemen we het prefix her- dat veelal de betekenis ‘opnieuw’ toevoegt aan het geheel. Het werkwoord herwerken heeft echter niet als betekenis ‘opnieuw werken’, maar veeleer ‘opnieuw bewerken’. Een dergelijke semantische samenhang bestaat er tussen alle vormen in (9), evenals de door Sassen geobserveerde feiten.

De tweede overweging is morfo-syntactisch van aard. De aanhechting van her-heeft in de regel geen consequenties voor de transitiviteit van het verbum. Zowel geven als hergeven zijn transitief en gaan en hergaan zijn beide intransitief. Als we nu bijvoorbeeld naar het paar werken en herwerken kijken dan valt op dat werken in tegenstelling tot herwerken intransitief is. We kunnen de transitiviteit van herwerken verklaren als niet werken maar het transitieve bewerken als basis heeft gediend, aangezien prefigering met be- resulteert in transitieve werkwoorden.

Een soortgelijk argument is niet of slechts moeizaam te construeren voor de

3 In het vervolg zullen we geen aandacht besteden aan de vormen in (8c), aangezien ze irrelevant zijn voor het betoog.

4 Verder noemt Sassen nog de paren verzuiling - ontzuiling; besmetten - omsmetten; betoveren - onttoveren; bevolken - ontvolken.

[p. 7]

overige vormen in (9), aangezien voor de ongeaccentueerde preposities mis-, onder-...etc. veelal wordt aangenomen (cf. De Vries (1975) e.a.) dat zij transitieve werkwoorden vormen, ook al is het verbale correlaat intransitief (cf. gelden - misgélden, gaan - ondergáán). Deze eigenschap van de genoemde preposities roept echter de vraag op waarom de ongeaccentueerde variant van deze preposities wel en de geaccentueerde variant geen transitieve werkwoorden vormt (cf. komen (intr.) - vóórkomen (intr.) - voorkómen (tr.)). Ik zal hier niet uitvoerig ingaan op dit probleem, maar een mogelijke uitweg is om aan te nemen dat preposities als mis- en onder-geen invloed uitoefenen op de transitiviteit van het verbale correlaat en waar dit wel het geval is, aannemen dat de basis een geprefigeerd type (i) werkwoord is. Als deze redenering correct blijkt te zijn, dan geldt het morfo-syntactische argument voor alle data in (9). Bijvoorbeeld: mishandelen is transitief in tegenstelling tot handelen, maar als niet handelen maar het transitieve behandelen als basis heeft gediend dan kan zondermeer verantwoord worden waarom ook mishandelen transitief is en is het overbodig om aan te nemen dat mis- onder bepaalde voorwaarden (= accent) transitieve werkwoorden vormt.

Nu we hebben vastgesteld dat er voldoende evidentie is voor een verschijnsel als ‘affixsubstitutie’ of ‘affixverlies’ rijst de vraag hoe dit verschijnsel formeel verantwoord moet worden. In principe zijn er twee mogelijkheden. De eerste mogelijkheid is dat we morfo-lexicale regels à la Lieber (1980) postuleren (cf. 10a). De tweede mogelijkheid is dat we truncatieregels à la Aronoff (1976) postuleren (cf. 10b):

(10)	a:	Morfo-lexicale regels		b:	truncatieregel
		mis + V ~ er + V			[-acc] pref → Ø / [-acc] pref -
		mis + V ~ be + V
		mis + V ~ ge + V	...etc

Een nadeel van een analyse à la Lieber (1980) is dat er een groot aantal morfo-lexicale regels gepostuleerd moet worden om eenzelfde generalisatie uit te drukken.⁵ Dit vormt voor dit moment de voornaamste reden om een truncatieregel als in (10b) te postuleren. In de volgende sectie zal ik hieraan een tweede argument toevoegen. Betoogd zal worden dat truncatieregel (10b) en ge-deletie in participia perfecti samengeklapt kunnen worden tot één en dezelfde regel.

5 Er zijn 11 ongeaccentueerde preposities en 5 ongeaccentueerde prefixen en om bijvoorbeeld alle [prepositie + prefix] en [prefix + prefix] combinaties uit te sluiten dienen er 16 maal 5 is 80 morfolexiale regels gepostuleerd te worden. Hierbij dient wel aangetekend te worden dat ik niet bij voorbaat uitsluit dat het aantal van 80 te reduceren is.

4 Een heranalyse van ge-deletie

4.1 Een eerste aanzet tot analyse

In sectie 2 heb ik gewezen op twee impliciete assumpties in Schultink (1973) en De Rooij-Bronkhorst (1980): (i) ge- wordt aangehecht vóór de ongeaccentueerde prefixen en (ii) ge-deletie is een geïsoleerd verschijnsel in het Nederlands. In de voorgaande sectie is echter gebleken dat ge-deletie niet alleen staat. De data uit Sassen (1971) en de aanvullende data in (9) illustreren dat er een sterke tendens is om sequenties van ongeaccentueerde prefixen te vermijden. In deze sectie zal ik

[p. 8]

nader ingaan op de aanname dat ge- aangehecht wordt voor ongeaccentueerde prefixen.

In Schultink (1973) wordt aangenomen dat ge- aanhecht voor verbale stammen in vormen als ge+loop+en, voor een ongeaccentueerd prefix in vormen als ge+be+loop+en en voor een geaccentueerd prefix in vormen als ge+onder+ver+huur+d. De Rooij-Bronkhorst (1980) neemt aan dat ge- aanhecht aan de verbale stam, die ongeleed (loop) of geleed (beloop) kan zijn. Beide analyses hebben kortom gemeen dat voltooide deelwoorden de vorm [ge ([-acc]_pref) V] hebben. Ik zal nu, voortbordurend op Paulissen (1985), betogen dat een analyse waarbij ge-aangehecht wordt aan de ‘ongeprefigeerde’ verbale stam de feiten eveneens op een adequate wijze kan verklaren. De voltooide deelwoorden gelopen en belopen hebben in deze analyse de onderliggende structuur in (11):



De correcte oppervlaktevorm van (11b) kan nu verkregen worden door de regel van ge-deletie te formuleren als: deleer ge- als er een ongeaccentueerd prefix aan voorafgaat.⁶ Merk op dat de structurele omschrijving van deze regel identiek is aan die van truncatieregel (10b), die reeds noodzakelijk is om de data in (9) te verantwoorden. Kortom: de aanname dat ge- aangehecht wordt aan de ongeprefigeerde verbale stam heeft als consequentie dat (i) de observatie dat sequenties van meerdere ongeaccentueerde prefixen uitgesloten zijn en (ii) de observatie dat ge- afwezig is bij verba die beginnen met een ongeaccentueerd prefix, door middel van één truncatieregel verantwoord worden. In dit opzicht is bovenstaande analyse generaliserender en daarmee preferabel boven voorgaande analyses.

Echter de analyse is ogenschijnlijk niet zonder problemen. Er zijn een drietal problemen waarvoor een oplossing gevonden dient te worden. Het eerste probleem is dat truncatieregel (10b) zowel naar morfologische (prefixen) als prosodiche informatie (klemtoon) verwijst. In het navolgende zal ik aantonen dat (10b) zodanig hergeformuleerd kan worden dat zij alleen verwijst naar prosodische informatie. Het tweede probleem wordt gevormd door data als bevolken, beïnvloeden, bevreemden en bemoeilijken. In deze data resulteert de aanhechting van be- aan resp. nomina en adjectiva in verba. Het lijkt er dus op dat er pas sprake is van de lexicale categorie V als be- is aangehecht. De aanname dat ge- aanhecht aan ongeprefigeerde verbale stammen impliceert nu ogenschijnlijk dat het voltooid deelwoord van bevolken de structuur [ge[be[volk]]t] heeft en via regel (10b) lijken we nu ten onrechte *gevolkt af te leiden.⁷ Uitgaande van de analyse van de prefixen be-, ver- en ont- in Trommelen en Zonneveld (1986) zal ik betogen dat dit probleem

6 Dit is in essentie de analyse in Paulissen (1985), hoewel zij niet refereert aan accent.

7 Het alternatief is dat een speciale ge-deletieregel gepostuleerd wordt die ge- deleert vóór een Germaans prefix. Deze oplossing is weinig aantrekkelijk, aangezien deze speciale regel en (10b) elkaars spiegelbeeld zijn en dit wekt de suggestie dat een generalisatie wordt gemist.

[p. 9]

eenvoudig ondervangen kan worden. Het laatste probleem betreft -eer-werkwoorden die met een ongeaccentueerd uitheems prefix beginnen (b.v. ante-dateren, des-infecteren, de-structureren en dis-kwalificeren) en de onscheidbaar samengestelde werkwoorden van het type stófzuigen (cf. 1e). Deze data ondergaan geen ge-deletie, zoals valt op te maken uit geantedateerd, gedesinfecteerd, gedestructureerd, gediskwalificeerd en gestofzuigd. Deze data lijken een probleem voor de aanname dat ge- aanhecht aan ongeprefigeerde en niet-samengestelde verbale stammen. Er zal echter blijken dat ook dit probleem zondermeer opgelost kan worden als het model van de Lexicale Fonologie zoals voorgesteld in Van Beurden (1987) en Paulissen en Zonneveld (1988) overgenomen wordt. In het resterende deel van deze sectie zullen de genoemde problemen afzonderlijk de revue passeren.

4.1 Truncatie als prosodisch proces

Het zou te ver voeren om hier een gedetailleerde analyse te geven van het accentsysteem van het Nederlands. Binnen het kader van de metrische fonologie zijn er sinds Neyt en Zonneveld (1982) een groot aantal voorstellen gedaan om de accentuering van ongelede en gelede uitheemse woorden te verantwoorden.⁸

Ik zal in navolging van Kager (1985) en Trommelen en Zonneveld (te verschijnen) aannemen dat in principe syllabes ondergebracht worden in linksdominante binaire voeten, maar dat VXC- en VC-syllabes (met vertakkende rijmen) nooit in een w-positie terecht mogen komen. De plaats van het hoofdaccent wordt vervolgens beregeld via de Lexical Category Prominence Rule (= LCPR) in (12), die voor het eerst is voorgesteld door Van der Hulst (1984):

(12)	Lexical Category Prominence Rule
		In een configuratie [A B] B is s desda
		i.	B vertakt
		ii.	B een superzware syllabe domineert
		iii.	B een [+ F]-gemarkeerde syllabe domineert^9

Gegeven het bovenstaande kan de accentuering van vormen als hórizon, bikíni en fenoméén verantwoord worden als in (13):

De accentuering van verba is in vergelijking met die van substantieven weinig problematisch, zoals valt op te maken uit (14), zie volgende pagina.

Nu we de relevante accentpatronen hebben vastgesteld, kunnen we terugkeren naar de herformulering van truncatieregel (10b). Onder de gebruikelijke aanname

8 De geïnteresseerde lezer verwijs ik o.a. naar Kager en Visch (1983), Van der Hulst (1984), Kager, Visch en Zonneveld (1987), Langeweg (1988), Kager (1989) en Trommelenen Zonneveld (te verschijnen).

9 Conditie (iii) forceert onverwachte eindklemtonen in vormen als idéé en kanón met finaal accent. In het vervolg zal deze conditie echter geen rol van betekenis meer spelen.

[p. 10]

dat de prefixen be-, ge-, ont-...etc. als zwakke syllabes worden aangehecht, krijgen de data in (9) en (11) de prosodische structuren in (15):



Truncatie dient plaats te vinden in (15a en c), maar niet in de beide andere vormen. De bovenstaande data kunnen in puur prosodische termen verantwoord worden als we truncatieregel (10b) herformuleren als in (16):



Gegeven Truncatieregel (16) en de aanname dat ge- aanhecht aan de ongeprefigeerde verbale stam kan het merendeel van de data in (1) verklaard worden (zie voor data als gestofzuigd sectie 4.3), zoals valt op temaken uit de structuren in (17):

De structuur in (17a) voldoet niet aan de structurele omschrijving van Truncatie (16) en de voorspelling datge- niet gedeleerd mag worden is correct. (17b) voldoet wel aan de SD van (16) en wederom doen we de juiste voorspelling: ge- dient getrunceerd te worden.

Uit het voorgaande kunnen we concluderen dat ge-deletie als een puur prosodisch proces beschreven kan worden, terwijl Schultink (1973) het verschijnsel karakteriseert als een combinatie van een morfologisch en en prosodisch verschijnsel en De Rooij-Bronkhorst (1980) en Paulissen (1985) het als een puur morfologisch fenomeen bestempelen.

[p. 11]

4.2 Werkwoordvormende prefixen

Het tweede probleem dat de analyse lijkt op te roepen wordt gevormd door prefixen als be-, ont- en ver-. Het is een algemeen bekend gegeven dat deze werkwoordvormende prefixen aan vrijwel alle lexicale categorieën aanhechten, zoals valt op te maken uit de voorbeelden in (18):

(18)	a:	pref.+ V	b:	pref.+ N	c:	pref.+ A	d:	pref. + stam
		benemen		bevolken		begroten		bedriegen
		beconcurreren		beïnvloeden		bemoeilijken		belemmeren
		ontbinden		onthoofden		onteigenen		ontginnen
		ontmagnetiseren		ontraadselen		ontmoedigen		onthutsen
		vergeven		vertrossen		verarmen		verdwijnen
		vergalopperen		verafgoden		veralgemenen		vernielen

De verba in (18b, c, d) zijn ogenschijnlijk problematisch voor de gepresenteerde analyse waarin ge- aangehecht wordt aan de ongeprefigeerde verbale stam. In de genoemde voorbeelden in (18) lijkt er pas sprake van een V na de aanhechting van het prefix en we lijken nu [ge [pref [X]]] als structuur te voorspellen. Echter ook dit probleem is slechts een pseudo-probleem.

Trommelen en Zonneveld (1986) besteden uitvoerig aandacht aan de Right-hand Head Rule in het Nederlands. De evidentie voor dit morfologisch principe is overweldigend gezien het feit dat het rechterdeel van een geleed woord zowel de categorie als de keuze van het lidwoord en de vorm van het meervoud bepaalt:

(19)	a:	ziekA + bedN	→ ziekbedN	kansN + armA	→ kansarmA
		dienV + aarN	→ dienaarN	nestN + elV	→ nestelV
	b:	het veld + de sport		→ de veldsport, het sportveld
		het blad + de muziek		→ de bladmuziek, het muziekblad
	c:	letters-s + bak-en		→ letterbakken
		station-s + bus-en		→ busstations
	d:	centrum/centra		→ partijcentrum/partijcentra
		slag/slagen		→ kaakslag/kaakslagen

Problematisch zijn echter de verbaliserende prefixen be-, ont- en ver-, aangezien hier het linkerdeel de categorie van het geheel lijkt te bepalen.¹⁰ Maar Trommelen en Zonneveld merken daarnaast op dat ze eveneens problematisch zijn voor de stelling dat verba van dit type linkshoofdig zijn, want het rechterdeel bepaalt namelijk de vorm van inflexie. Als het rechterlid sterk vervoegd wordt dan geldt dit eveneens voor het gelede correlaat, vgl. nemen - nam - genomen en benemen - benam - benomen. Komt het rechterlid niet zelfstandig voor dan is het geprefigeerde werkwoord of sterk (ontginnen) of zwak (onthutsen). Kortom, de vervoeging afleiden uit het prefix zelf stuit op onoverkomelijke bezwaren. Trommelen en Zonneveld verwerpen op basis van dergelijke overwegingen de stelling dat vormen met een Germaans prefix linkshoofdig zijn. Zij stellen voor om de categorie V per redundantie-

10 Aan de genoemde prefixen dient nog het nominaliserende ge- toegevoegd te worden, zoals valt op te maken uit data als ge-mis_v]_N, ge-mak_A]_N en ge-zicht_N]_N. Ik zal dit prefix echter buiten beschouwing laten.

[p. 12]

regel (die geldt voor alle prefixen in (18)) toe te kennen. De vraag is of deze analyse meer is dan een slimme vondst om de RHHR van vervelende uitzonderingen te verlossen en andere empirische voorspellingen doet dan een analyse waarin er in (18) sprake is van linkshoofdigheid. Nu is het echter niet geheel duidelijk wat Trommelen en Zonneveld (1986:165) precies verstaan onder de redundantieregel ‘Dutch prefixes are verb-forming...’. In (20b) en (20c) heb ik twee mogelijke interpretaties van deze redundantieregel weergegeven. (20b) geeft aan dat het prefix het categorielabel V toekent aan de constellatie [prefix + X], terwijl (20c) aangeeft dat het prefix het categorielabel V toekent aan het rechterlid ofwel X → V-conversie veroorzaakt. De verba in (18) zouden (20a) als structuur hebben als er sprake is van linkshoofdigheid:

Zowel (20b) als (20c) lossen de problemen op die voortvloeien uit het aannemen van linkshoofdigheid. Het punt dat aandacht verdient is in hoeverre (20b) en (20c) verschillende voorspellingen doen. Er is één significant verschil. Gegeven de aanname dat in voltooide deelwoorden ge- aangehecht wordt aan de ongeprefigeerde verbale stam kunnen onder aanname van (20c) de data in (18) op dezelfde wijze beschreven worden. Zowel benomen als bevolkt en begroot krijgen als structuur [pref[ge+ V]]. Echter onder aanname van (20b) wijkt het voltooid deelwoord van benemen structureel af van die van bevolken en begroten. Als het rechterlid een V is dan zou ge- aangehecht worden na het derivationele prefix, terwijl ge- in het geval van een nonverbaal rechterlid voor het derivationele prefix zou worden aangehecht. We kunnen hieruit concluderen dat de voorgestelde analyse van truncatie evidentie oplevert voor (20c) als interpretatie van de redundantieregel uit Trommelen en Zonneveld (1986).

4.3 De structuur van verbale stammen

Het derde potentiële probleem voor mijn voorstel wordt gevormd door geprefigeerde verba van uitheemse origine, zoals ante-dateren en dis-kwalifïceren en de onscheidbaar samengestelde verba van het type stofzuigen. In beide types wordt ge- aan het complexe verbum als geheel aangehecht en vindt er geen ge-deletie plaats, terwijl we als structuur lijken te genereren [dis[ge[kwalificeer]vd]] en [stof[ge[zoog]ven]]. De aanname dat ge- aanhecht aan ongeprefïgeerde verbale stammen vraagt dus om een nadere specificatie van wat nu precies bedoeld wordt met deze notie.

Een belangrijke impuls voor het onderzoek naar morfologische en fonologische regelmatigheden vormde de ontwikkeling van het model van de Lexicale Fonologie (cf. Kiparsky (1982, 1985), Halle en Mohanan (1985) en Booij en Rubach (1987) e.a.). Voor het Nederlands is aan de inhoud van het model een vooralsnog taalspecifieke wending gegeven. Waar de indeling van de lexicale component bij Kiparsky e.a. gebaseerd is op eigenschappen van affixen zoals klemtoonbepalend vs. klemtoonneutraal en cyclisch vs. nocyclisch wordt in Van Beurden (1987) en Paulissen en Zonneveld (1988) betoogd dat de inrichting van de lexicale component voor een belangrijk deel categorie-bepaald is. Van Beurden geeft (21) als een

[p. 13]

eerste aanzet in die richting:



De inrichting van de lexicale component in (21) biedt de mogelijkheid om een unieke definitie te geven van de notie ‘ongeprefigeerde verbale stam’. Onder deze notie verstaan we verba die niveau-1 oplevert, d.w.z. ongelede verba en verba die gevormd zijn op basis van uitheemse affixen.

We kunnen de stelling ‘inflectionele affixen hechten aan de ongeprefigeerde verbale stam’ nu herformuleren als ‘inflectionele affixen worden op niveau-2 aangehecht aan de eerste V-constituent in de hiërarchie. Gegeven de ordening in (21) voorspellen we nu dat bij verba van het type antedateren en diskwalificeren ge-aanhecht vóór de uitheemse prefixen ante- en dis-, omdat dit niveau-1 prefixen zijn. Anderzijds voorspellen we dat ge- aangehecht wordt tussen het prefix be- en de verbale stam grijpen in het werkwoord begrijpen.¹¹

Er resteren nu nog de onscheidbaar samengestelde werkwoorden uit (1e) die we hier herhalen als (22):

(22)	béeldhouwen, húisvesten, líefkozen, stófzuigen, vóetballen (gebeeldhouwd, gehuisvest, geliefkoosd, gestofzuigd, gevoetbald)

De Rooij-Bronkhorst neemt aan dat deze werkwoorden geheranalyseerd zijn als verbale roots. Binnen het zojuist geschetste kader van de Lexicale Fonologie hebben noties als ‘root’ en ‘stam’ geen theoretische status en dit dwingt ons tot een alternatieve analyse.

Paulissen en Zonneveld (1988) besteden uitgebreid aandacht aan dit improductieve type van woordformatie. Ik zal hier niet ingaan op de overwegingen die geleid hebben tot hun analyse, maar mij slechts beperken tot hun conclusie: verbale samenstelling vindt plaats op niveau-1. Het zal duidelijk zijn dat deze analyse ook het antwoord geeft op de vraag, waarom in het voltooid deelwoord van de vormen in (22) ge- voorafgaat aan de samenstelling: stofzuigen heeft op het moment dat het niveau-2 bereikt als structuur [stofzuig]_V en de enige positie waar ge- aangehecht kan worden, is voor stofzuig als geheel.

11 Vormen als diskwalificeren hebben als structuur [dis[kwalificeer]_v]_v.Dit lijkt ogenschijnlijk de mogelijkheid te openen dat ge- geïnfixeerd wordt; tussen het prefix en de stam. Deze infixatie wordt echter geblokkeerd door de Strict Cycle Condition, aangezien de verandering plaats grijpt binnen een constituent die op een eerder niveau gevormd is. Als we in navolging van Kiparsky (1982) aannemen dat aan het eind van elk niveau ‘Bracket Erasure’ plaatsvindt dan heeft diskwalificeren op niveau-2 de structuur [diskwalificeer]_v en kunnen de inflectionele affixen uitsluitend voor het prefix worden aangehecht.

[p. 14]

De verba van het type diskwalificeren en gestofzuigd kunnen geen ge-deletie ondergaan, aangezien ze niet voldoen aan de SD van truncatieregel (16), zoals blijkt uit de prosodische structuren in (23):



Aan het begin van deze sectie is gewezen op een drietal problemen voor de analyse waarin het voltooid deelwoord van werkwoorden als begrijpen de structuur [be[ge[greep]en]] heeft. Vervolgens heb ik aangetoond dat deze problemen ondervangen kunnen worden als we recente theoretische ontwikkelingen op het gebied van de Metrische Fonologie (sectie 4.1.), de Right-hand Head Rule (sectie 4.2.) en de Lexicale Fonologie (sectie 4.3.) in ogenschouw nemen.

5 Resterende empirische problemen

In deze laatste sectie zal ik kort ingaan op een aantal resterende problemen. Het eerste probleem wordt gevormd door data van het type hergroeperen die problematisch zijn voor alle mij bekende analyses. Het tweede en derde probleem zijn specifiek voor de hier gepresenteerde analyse en wordt gevormd door de data in (8) (het type begeleiden) en data van het type gebedissel.

(i) het type hergroeperen In (2) heb ik een overzicht gegeven van de verschillende types van her- werkwoorden met betrekking tot ge-deletie. Ik herhaal deze data voor het gemak in (24):

(24)	a:	herdénken, herhálen, hernémen (herdacht, herhaald, hernomen)
	b:	hérbebossen, hérbewapenen, héroverwegen (herbebost, herbewapend, heroverwogen)
	c:	hérindelen, héropvoeden, héruitgeven (heringedeeld, heropgevoed, heruitgegeven)
	d:	hérgroeperen, hérwaarderen (gehergroepeerd/hergegroepeerd/hergroepeerd, geherwaardeerd/herwaardeerd)

Een taallerend kind wordt geconfronteerd met een vrijwel perfecte één-op-één relatie tussen accent en scheidbaarheid. Scheidbare werkwoorden hebben een geaccentueerd prefix en onscheidbaar samengestelde werkwoorden hebben een ongeaccentueerd prefix. De werkwoorden met her- vormen hierop echter een uitzondering. Her-werkwoorden zijn namelijk onscheidbaar, maar komen in twee types voor, namelijk met primair accent voor een ongeaccentueerde syllabe en met non-primair accent voor een geaccentueerde syllabe (m.u.v. de data in 24c). Het taallerend kind staat nu voor de taak om de her-werkwoorden in overeenstemming met bovenstaande generalisatie te brengen en zoals de data in (24d) aantonen is de keuze niet altijd eenduidig.

[p. 15]

De her-werkwoorden in (24a, b) vormen geen probleem voor de analyse als her-evenals de verbaliserende prefixen aangehecht wordt op niveau-2. Voltooide deelwoorden als herdacht en heroverwogen hebben dan als structuur [her[ge[dách]t]] en [hér[over[ge[wòòg]en]]] die voldoen aan de SD van truncatieregel (16). Het probleem is echter waarom her- in (24b) maar niet in (24a) het hoofdaccent draagt. In sectie 3 heb ik gewezen op een sterke tendens in het Nederlands, namelijk de vermijding van sequenties van ongeaccentueerde prefixen. Truncatie bleek het belangrijkste proces om dergelijke ongewenste sequenties te voorkomen. De tweede optie is dat één van de prefixen prominentie krijgt (cf. De Rooij-Bronkhorst (1980:163) voor een formalisering van deze observatie). Ik zal hier niet verder ingaan op dit probleem en verwijs de lezer naar Zonneveld (1985) voor een op de Right-hand Head Rule gebaseerde analyse van het gedrag van her-. Voltooide deelwoorden als heringedeeld hebben dezelfde structuur als alle scheidbaar samengestelde werkwoorden en hun structuur voldoet niet aan de SD van Truncatie (cf. 17a). Dit type van her-werkwoorden vormt dus niet zozeer een probleem voor de analyse van ge-deletie, maar veel meer voor een level-ordeningstheorie als de Lexicale Fonologie, aangezien in de regel een onscheidbaar prefix niet buiten een scheidbaar prefix kan voorkomen.

Problematisch zijn de data in (24d) en in alle analyses worden ad hoc oplossingen gegeven voor deze data. Mijn analyse heeft in essentie dezelfde status.

Het voltooid deelwoord hergroepeerd wijst op een keuze waarbij her- geanalyseerd wordt vergelijkbaar met be-; gehérgroepeerd wijst op een analyse als onscheidbaar samengesteld werkwoord, en hérgegroepeerd wijst op een analyse als scheidbaar samengesteld werkwoord en deze vorm is in volledige overeenstemming met de correlatie tussen accent en scheidbaarheid. Het model in (21) laat toe dat sprekers van het Nederlands het prefix her- op één van deze niveaus plaatsen en deze keuze bepaalt vervolgens de vorm van het voltooid deelwoord.

(ii) het type begeleiden De motivatie voor de heranalyse van ge-deletie komt voort uit de observatie dat sequenties van ongeaccentueerde prefixen vermeden worden in het Nederlands en dat data als miskennen niet gevormd zijn op basis van een ongeleed werkwoord, maar op basis van een geprefigeerd werkwoord (in het onderhavige geval erkennen). Nu kent het Nederlands echter een klein aantal woorden die zich onttrekken aan deze observatie. Het betreft hier de volgende data:

(25)	a:	begeléiden	b:	veronderstéllen
		verontréinigen		veroverhéersen
		verontschuldigen		vervolmáken
		verontrústen		veronáchtzamen
		verontwáardigen

Als we de data in (25) vergelijken met de paren in (9) dan vallen een aantal verschillen op. Het eerste verschil is dat de data in (9) in vrijwel alle gevallen een getrunceerd prefix hebben dat een schwa bevat. De data in (25) hebben met uitzondering van begeleiden als tweede lid een prefix dat een volle vokaal bevat. Het tweede verschil is dat in het merendeel van de gevallen de ver-loze, vorm niet (meer) zelfstandig voorkomt (?ontreinigen, ?ontschuldigen, ?ontrusten, ?ontwaardigen, ?onder-

[p. 16]

stellen, ?onachtzamen.)

De data in (25) kunnen dan ook verantwoord worden door truncatieregel (16) te beperken tot prefixen die een schwa bevatten. De enige problematische vorm die dan overblijft is begeleiden. Echter werkwoorden als begeleiden en geloven lijken onderhevig te zijn aan heranalyse tot begleiden en gloven (zie b.v. de voltooid deelwoordvorm gegloofd). Als begeleiden geheranalyseerd is als begleiden dan voldoet zij niet aan de SD van truncatieregel (16).

(iii) het type gebedissel De Rooij-Bronkhorst (1980:168) wijst op data als gebedissel en geversier ter ondersteuning van de claim dat ge-deletie beperkt moet worden tot het inflectionele prefix. Echter met Paulissen (1985) ben ik van mening dat het niet zondermeer duidelijk is dat het voltooid deelwoordprefix ge- een inflectioneel prefix is. Mocht blijken dat ge- een derivationeel prefix is dan vormen de genoemde data eveneens een probleem voor de analyse in De Rooij-Bronkhorst (1980).

Mieke Trommelen en Wim Zonneveld (persoonlijke communicatie) wezen mij op het feit dat het prefix ge-, dat resulteert in zgn. actie-nomina, eigenschappen heeft die sterk verschillen van de overige Germaanse prefixen. Deze data suggereren dat prefigering met dit nominaliserende ge- plaats vindt op het fonologisch fraseniveau (Φ), terwijl Truncatie (16) werkzaam is binnen het fonologisch woordniveau (μ) (cf. Nespor en Vogel 1986). De relevante taalfeiten volgen in (26):

(26)	het ge-bedissel
	het ge-pianospeel
	het ge-heen-en-weerloop
	het ge-van je lang zal je leven in de gloria
	het ge-ik kom iets later vandaag
	het ge-in de maling nemen

De data in (26) illustreren dat het nominaliserende ge- aan scheidbaar samengestelde werkwoorden en zelfs volledige woordgroepen en zinnen kan worden aangehecht. De onwelgevormheid van data als *verbedissel, *ver- in de maling nemen en * verpianospeel wijst erop dat de basis voor ge-prefixatie minder beperkt is dan die van de overige Germaanse prefixen.

Als we aannemen dat Truncatie (16) een μ-niveau regel is en de data in (26) een Φ vormen dan kunnen data van het type gebedissel verklaard worden. De claim dat Truncatie een μ-domein regel is vindt onafhankelijke ondersteuning in de feiten in (27):

(27)	a:	onbedéesd	b:	ongedwée	c:	onverdíénd	d:	onjúíst
		onbedúcht		ongehávend		onverhééld		ondíép

Gelede adjectieven onttrekken zich aan de accentregel voor samenstellingen die het hoofdaccent plaatst op het linkerlid. Adjectieven ondergaan evenals woordgroepen als in de kást de accentregel voor frases en deze regel plaatst het hoofdaccent op het rechterlid van een frase. Gezien het accentpatroon van de data in (26) hebben we hier te maken met frases en het feit dat zij geen Truncatie ondergaan ondersteunt de claim dat deze regel beperkt is tot het woorddomein.

De in deze sectie besproken data kunnen op een zodanige wijze geanalyseerd

[p. 17]

worden dat zij niet problematisch zijn voor de hier ontvouwde analyse, of voorzichtiger geformuleerd: niet meer problematisch zijn dan in eerdere analyses van dezelfde feiten.

6 Conclusies

In dit artikel heb ik getracht om het verschijnsel van ge-deletie vanuit een breder perspectief te bezien. Voorgaande analyses van dit verschijnsel werden gekenmerkt door de vooronderstelling dat het hier een geïsoleerd verschijnsel betreft. Ik hoop aannemelijk te hebben gemaakt dat ge-deletie de meest evidente manifestatie is van een algemeen verschijnsel: een verbod op sequenties van ongeaccentueerde prefixen. Door ge-deletie vanuit dit oogpunt te bezien werd het noodzakelijk om de vraag waar het inflectionele prefix ge- aanhecht opnieuw in ogenschouw te nemen. Betoogd is dat ge- op niveau-2 (= het derivationele V-niveau) wordt aangehecht aan de ‘verbale stam’, d.w.z. tussen prefixen als be- en ver- en het verbale deel. Gevolg van deze aanname is dat vormen als miskennen en begrepen via een-en-dezelfde truncatieregel kunnen worden afgeleid uit resp. [mis[er[kennen]] en [be[ge[grepen]]. Bovendien hebben we betoogd dat truncatie als een puur prosodisch proces geformaliseerd kan worden, waarbij de structuur [w[w s]] wordt veranderd in [w [ø s]. Ten slotte ben ik in sectie 5. kort ingegaan op drie klassen van problematische feiten. De eerste klasse van feiten bleek problematisch voor alle analyses en zij kunnen enkel via een ad hoc oplossing verantwoord worden. Ten aanzien van de tweede groep is geconstateerd dat zij systematisch afwijken van de feiten die truncatie ondergaan. Het prefix dat truncatie zou moeten ondergaan bleek in vrijwel alle gevallen een volle vokaal te bevatten en we hebben gesuggereerd om truncatie te beperken tot prefixen - hoewel deze notie niet in de SD van de regel vermeld wordt - die een schwa bevatten. De problematische feiten van het type gebedissel, ten slotte, bleken slechts pseudo-problemen, aangezien we hier te maken hebben met fonologische frases, terwijl er voldoende evidentie is om Truncatie als een woorddomein regel te beschouwen.

Het voorstel beperkt zich tot de linkerkant van het woord en een vraag die onbeantwoord blijft is of de restrictie op prefigering uitbreidbaar is tot suffixatie. De afwezigheid van afleidingen als *zuinig-ig, *moeilijk-ig, *vlijtig-lijk en *dapper-erd en het contrast wandel-aar-ster vs. *arbeider-ster wijzen in deze richting, maar diminutiefvorming (arbeid-er-tje) en inflexie (dapper-en en wandel-en) verzetten zich tegen een dergelijke uitbreiding. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of de problematische data aan de rechterzijde van het woord op eenzelfde manier zijn weg te redeneren als data van het type gebedissel.

Bibliografie

Aronoff, M. 1976. Word Formation in Generative Grammar. Cambridge: MIT Press.

Beurden, L. van 1985. ‘Playing level with Dutch morphology’. In: F. Beukema en P. Coopmans (eds.), Linguistics in the Netherlands 1987. Dordrecht: Foris, 21-30.

Booij, G. en J. Rubach 1987. ‘Postcyclic versus postlexical rules in Lexical Phonology’. Linguistic Inquiry 18, 1-44.

Halle, M. en K.P. Mohanan 1985. ‘Segmental Phonology of Modern English’. Linguistic Inquiry 16, 57-116.

Heemskerk, J. 1986. een vreemd prefix geherwaardeerd. doct. scriptie RUU.

Hulst, H. van der 1984. Syllable Structure and Stress in Dutch. Dordrecht: Foris.

Kager, R. 1989. Stress and Destressing in English and Dutch. diss. RUU.

[p. 18]

Kager, R. en E. Visch 1983. Een metrische analyse van Ritmische klemtoonverschijnselen. doct. scriptie RUU.

Kager, R., E. Visch en W. Zonneveld 1987. ‘Nederlandse Woordklemtoon’. GLOT 10, 197-226

Kiparsky, P. 1982. ‘Lexical Morphology and Phonology’. In: Linguistics in the Morning Calm. Seoul: Hanshin Publishing Co., 3-91.

Kiparsky, P. 1985. ‘Some Consequences of Lexical Phonology’. Phonology Yearbook 2, 85-138.

Lieber, R. 1980. On the Organization of the Lexicon, diss. MIT, gedistribueerd door Indiana University Linguistics Club.

Nespor, M. en I. Vogel 1986. Prosodic Phonology. Dordrecht: Foris.

Neyt, A. en W. Zonneveld 1982. ‘Metrische Fonologie: de klemtoon van monomorfomatische woorden in het Nederlands’. De Nieuwe Taalgids 75, 527-547.

Paulissen, D. 1985. Dat ik werkwoord, doct. scriptie RUU.

Paulissen, D. en W. Zonneveld 1988, ‘Compound Verbs and the Adequacy of Lexical Morphology’. In: M. Everaert et al. (eds.), Morphology and Modularity. Dordrecht: Foris, 281-302.

Rooij-Bronkhorst, A. de 1980. ‘Past particle ge-deletion and the Role of Stress in Dutch Complex Verbs’. In: W. Zonneveld, F. van Coetsem en O.W. Robinson (eds.), Studies in Dutch Phonology. Den Haag: Nijhoff, 159-204.

Sassen, A. 1971. Over het bestaan en ontstaan van Nederlandse woorden. Inaugurele rede RUG. [verschenen in G.E. Booij (ed.) 1979, Morfologie van het Nederlands. Amsterdam: Huis aan de 3 Grachten, 63-76]

Schultink, H. 1964. ‘De bouw van nieuwvormingen met her-’.Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 80, 151-184.

Schultink, H. 1973. ‘Het prefix ge- in Nederlandse (en Duitse) verleden deelwoorden’. De Nieuwe Taalgids 66, 409-418.

Schultink, H. 1977. ‘Over de accentuering van afgeleide woorden in het Nederlands’. In: H. Heestermans (ed.), Opstellen door vrienden en vakgenoten aangeboden aan dr. C.H.A. Kruyskamp. Den Haag, 180-188.

Trommelen, M. en W. Zonneveld 1986. ‘Dutch Morphology: Evidence for the Right-hand Head Rule’. Linguistic Inquiry 17, 147-169.

Trommelen, M. en W. Zonneveld 1986 te verschijnen. Nederlandse Klemtoon, ms. RUU (werktitel) [verschijnt medio 1989 bij Coutinho, Muiderberg].

Vries, J. de 1975. Lexicale Morfologie van het werkwoord in Modern Nederlands. Leiden: Universitaire Pers.

Zonneveld, W. 1985. ‘Story of Her’. In: G. de Haan en W. Zonneveld (eds.), Formal Parameters of generative Grammar 1, 125-128.