|
| |
| |
| |
Aankondigingen en mededelingen
Archief Rijklof Michael van Goens
De Koninklijke Bibliotheek geeft op twee manieren aandacht aan leven en werk van de belangrijke politicus, essayist en geleerde Rijklof Michael van Goens (1748-1810). In de eerste plaats is door Jan Bos een Inventaris van Van Goens vervaardigd. Ik citeer uit diens inleiding: ‘Het archief bestaat voor het grootste deel uit door Van Goens ontvangen brieven (ca. 5000 stuks), met talrijke bijlagen. Verder bevat het concepten en afschriften van brieven die hij zelf schreef. Dagboeken en andere persoonlijke geschriften, politieke, godsdienstige en wetenschappelijke verhandelingen; verhalen en gedichten; tekeningen; stukken in verband met zijn werkzaamheden in de vroedschap van Utrecht; aantekeningen en afschriften van politieke, godsdienstige, medische, letterkundige, geschiedkundige en persoonlijke aard’. De inventaris is toegankelijk gemaakt door een register en ze wordt voorafgegaan door een korte biografische inleiding en een literatuuroverzicht. Het boek is te bestellen bij de KB via telefoonnummer 070-140524 (R. Ritsman). De prijs van de 140 blz. tellende uitgave is f7.50.
In de tweede plaats wordt meegedeeld dat in maart 1988 een tentoonstelling over leven en werk van Van Goens gehouden zal worden in de expositiezalen van de Koninklijke Bibliotheek.
M.A.S.-v.d.D.
| |
Engelse piëtistische geschriften in het Nederlands
Er wordt op het ogenblik hard gewerkt op het gebied van de Engels-Nederlandse vertalingen in de 17de eeuw. Eerder heb ik in dit blad al aangekondigd de studie van Schoneveld, Intertraffic of the mind en die van Alblas over Johannes Boekholt, de Nederlandse uitgever van Bunyan, en nu is aan de beurt het zeer lijvige Utrechtse proefschrift van W.J. op 't Hof, Engelse piëtistische geschriften in het Nederlands 1598-1622, als deel I van een serie Monografieën gereformeerd piëtisme uitgegeven bij Lindenberg boeken en muziek, Rotterdam 1987. Deze dissertatie is in de theologische faculteit verdedigd maar gezien de grote invloed die de piëtistische lectuur ook op de literatuur heeft gehad, verdient het boek zeker ook bekendheid bij onderzoekers uit onze hoek. Voor hen als niet in de theologie gespecialiseerden is het zeker gemakkelijk hier kort geïnformeerd te worden over het begrip piëtisme, of bijvoorbeeld via inhoudsoverzichten een snelle indruk te kunnen krijgen van de aard der vertaalde geschriften. Behalve aan de werken zelf, waarvan ook een bibliografie geleverd wordt, is tevens aandacht besteed aan de vertalers. Via hoofdstukken als ‘Piëtistische uitingen in de zestiendeeeuwse Nederlanden’, ‘Invloed van het puritanisme op de Nederlanden’ en ‘Ontstaan en beginfase van het Nederlandse piëtisme’ wordt een en ander in een breder kader geplaatst. Een prijs van het boek is me niet bekend.
M.A.S.-v.d.D.
| |
| |
| |
Ideologiekritiek
In de reeks Tekst en maatschappij onder redactie van Mieke Bal is verschenen een Inleiding in de ideologiekritiek van de hand van Ernst van Alphen onder de titel Bang voor schennis? Het boek valt in twee gedeelten uiteen. In het eerste, Theorie, wordt kritiek geleverd bestaande omschrijvingen van het begrip ideologie en wordt een eigen semiotisch ideologiebegrip geïntroduceerd. Een ideologie is een code die als natuurlijk ervaren wordt. Een volgend hoofdstuk bespreekt verschillende vormen van ideologiekritiek. In het tweede deel worden praktijkvoorbeelden gegeven. Vondels Lucifer wordt besproken als een tekst waarbij door de dwang van de ‘eenheidsconventie’ tegenstrijdigheden zijn weggewerkt of onschadelijk gemaakt. De tekst zelf ‘stuurt’ interpretaties, bijvoorbeeld door het handelingsverloop: de afloop, Lucifers val, voert in de richting van de door een theologische code bepaalde interpretatie dat Lucifers opstand onrechtmatig was, terwijl andere aanwijzingen in de tekst duiden op de aanwezigheid van een sociale code (oudste kinderen hebben het eerste erfrecht) die Lucifers optreden zou legitimeren. Een tweede praktijkgeval betreft lezersreacties op het gedicht ‘Een vrouwn’ uit de bundel De Oostakkerse gedichten (1955) waarbij blijkt dat interpretaties graag als algemeen-geldend worden gepresenteerd terwijl ze in feite nauw samenhangen met de ideologische bevangenheid van de interpreet.
Bang voor schennis is in 1987 uitgegeven bij HES te Utrecht. Het boek telt 130 blz. en kost f27,50.
M.A.S.-v.d.D.
| |
Stand en toekomst van de studie van de Middelnederlandse letterkunde
Sinds enige jaren is de studie van de Middelnederlandse letterkunde een levendig bedrijf geworden. Het lijkt dan ook het geschikte ogenblik voor een driedaags wetenschappelijk colloquium, dat zal plaatsvinden in de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius te Antwerpen van donderdag 22 tot zaterdag 24 september 1988.
De eerste twee dagen worden besteed aan rondetafelgesprekken over bijdragen die aanleiding geven tot principiële discussies over de stand en toekomst van het vak. Aangezien dergelijke gesprekken slechts in klein gezelschap mogelijk zijn, is het noodzakelijk het aantal deelnemers voor dit deel van het colloquium beperkt te houden.
De derde dag is bedoeld voor allen die actief zijn op het terrein van de Middelnederlandse letterkunde. Na een verslag van de werkzaamheden van de vorige dagen, gevolgd door discussie, krijgen promovendi de gelegenheid hun onderzoek aan vakgenoten voor te stellen. Om de kostbare tijd zo efficiënt mogelijk te besteden en om gedachtenwisselingen mogelijk te maken, worden geen voordrachten voorzien; de ‘sprekers’ schrijven een korte nota (max. 2 bladzijden op A4-formaat), die twee maanden vòr de aanvang van het colloquium aan alle deelnemers zal worden bezorgd. Het colloquium zal besloten worden met een plenaire lezing van F.P. van Oostrom over de vraag: ‘Voortgang of vooruitgang in de studie van de Middelnederlandse letterkunde?’
Wie deel wil nemen, wordt verzocht vòòr 31 januari 1988 450,- Bfr. te storten op postrekening 000-0061095-82 t.n.v.U.F.S.I.A., Financiële dienst, Venusstraat 35, B-2000 Antwerpen, met de vermelding ‘Congres Middelnederl. Letterk.’. In deze som is de prijs van de lunch inbegrepen; wie geen middagmaal wenst, stort 250,- | |
| |
Bfr. Promovendi die een discussiestuk (eventueel in de vorm van stellingen) willen voorstellen, delen tegelijkertijd de titel van hun bijdrage schriftelijk mee aan: F. Willaert, Universiteit Antwerpen (U.F.S.I. A.), Faculteit Wijsbegeerte en Letteren, Rodestraat 14, Kamer R-129, B-2000 Antwerpen. Zij dienen er tevens rekening mee te houden dat hun tekst uiterlijk op 31 mei 1988 op het bovengenoemde adres moet zijn aangekomen.
F. Willaert
| |
Congres Werkgroep XVIIe eeuw
Op 22 en 23 september 1988 organiseert de Werkgroep XVIIe eeuw haar congres in Leuven rond het thema Kerken en cultuur in de zeventiende eeuw. Sessies zullen gewijd worden aan de kerken en de kunst, het contrafact in de muziek en de Letteren, de hervorming (calvinisten, doopsgezinden, de nadere reformatie), de contrareformatie, geloof en wetenschap, het jodendom en de kleinere religieuze stromingen.
Voor nadere inlichtingen kan men zich wenden tot:
Afdeling Nederlandse Literatuur
Sectie 17e eeuw
K.U. Leuven
Blijde-Inkomststraat 21
B-3000 Leuven
M. Van Vaeck
| |
Fourth International Conference on Minority Languages
De ‘Fourth International Conference on Minority Languages’ zal van 24 tot 29 juni 1989 worden gehouden in Ljouwert/Leeuwarden. De conferentie wordt georganiseerd door de Fryske Akademy. Het thema van de conferentie is comparatief onderzoek naar minderheidstalen en de ontwikkeling van theorieën.
De conferentie richt zich in het bijzonder op de minderheidstalen van Nederland, Groot Brittannië, Ierland and Scandinavië, maar ook van andere delen van Noord-West Europa en aangrenzende landen. De drie vorige conferenties (Glasgow 1980, Abo 1983 en Galway 1986) hebben zich voornamelijk beziggehouden met problemen van definities, met taal in de maatschappij en met de linguïstiek van minderheidstalen. De organisatoren beschouwen het als wenselijk om nu met name de nadruk te leggen op problemen van vergelijking tussen minderheidstalen en theoretische ontwikkeling. Papers kunnen onderwerpen betreffen zoals taalcontact, taalplanning en de linguïstiek van minderheidstalen. Tegelijkertijd zijn andere onderwerpen welkom, zoals minderheidstalen in het onderwijs, hun rol in de media, taalgebruik voor speciale doeleinden, als ook sociaal-economische en politieke aspecten.
Een selectie van de papers zal worden gepubliceerd als een aflevering van het Journal of Multilingual and Multicultural Development.
| |
| |
| Inschrijfkosten: |
|
| voor 1 januari 1989 |
f 200,- |
| na 1 januari 1989 |
f 250,- |
| na l juni 1989 |
f 300- |
Een tweede circulaire zal in september 1988 worden verzonden. Deze circulaire zal aanwijzingen geven voor het opstellen van een samenvatting en het manuscript en andere algemene informatie over de conferentie, zoals advies over hoe te reizen, overnachtingen boeken, etc. Die tweede circulaire wordt toegezonden aan degenen zich voorlopig hebben laten registreren. Voor het verkrijgen van verdere informatie kunt u zich wenden tot: 4th ICML, Fryske Akademy, t.a.v. Durk Gorter, Doelestrjitte 8, 8911 DX Ljouwert/Leeuwarden (tel. 058-13 14 14).
Durk Gorter
| |
Eerste ‘Driejaarlijkse Prijs De Franse Nederlanden’
De Redactie van het jaarboek ‘De Franse Nederlanden/Les Pays-Bas Français’, uitgegeven door de Vlaams-Nederlandse ‘Stichting Ons Erfdeel’, stelt een Driejaarlijkse Prijs De Franse Nederlanden in.
Gevraagd wordt een oorspronkelijke studie op maatschappelijk, cultureel of taalkundig terrein die betrekking heeft op de Franse Nederlanden ná 1960, of een studie inzake betrekkingen van Vlaanderen en Nederland met de Franse Nederlanden gedurende diezelfde periode.
Deze driejaarlijkse prijs bedraagt 50.000 BF of f3.000,-. De bekroonde studie wordt in het jaarboek ‘De Franse Nederlanden/Les Pays-Bas Français’ gepubliceerd. De eerste prijsuitreiking heeft plaats in 1990 en de bekroonde studie wordt gepubliceerd in het 15e jaarboek.
De jury bestaat uit de redactieleden van het jaarboek: Jozef Deleu (voorzitter), Dirk van Assche (secretaris), Frits Niessen, Jacques Fermaut, Michiel Nuyttens, Francis Persyn, Erik Vandewalle, Dirk Verbeke. Tegen de beoordeling van de jury is geen beroep mogelijk.
De studie moet in het Nederlands gesteld zijn. De minimale lengte ervan is 6.000 woorden, de maximale lengte 10.000 woorden. De inzenddatum is 1 juli 1989. De teksten dienen in vijfvoud toegezonden te worden aan Stichting Ons Erfdeel, Murissonstraat 260, 8530 Rekkem, België.
Door hun inzending verklaren de auteurs zich akkoord met het bovenstaande.
Jozef Deleu
| |
Bilderdijksymposium 1988
De Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’ organiseert ter gelegenheid van haar 80-jarig bestaan een symposium rond het thema Bilderdijk en zijn boeken.
Tweemaal zijn Bilderdijks boeken geveild: in 1797 toen hij reeds twee jaar buitenslands vertoefde, en (de boeken die hij sedertdien verwierf) in 1832, een half jaar na de dood van de grote dichter. De beide veilingcatalogi bevatten bijelkaar zo'n
| |
| |
5000 nummers en geven een uitstekende indruk van de kennis die Bilderdijk kòn hebben. Men kan zich daarbij afvragen of zijn boekerij gangbare wetenschappelijke opvattingen weerspiegelde of juist niet, wat gewoon of bijzonder was aan de samenstelling ervan, waar zwaartepunten lagen etcetera. Dit alles is van belang voor de kennis van Nederlands laatste universele geleerde, maar ook voor de niet-Bilderdijkkenners of-liefhebbers is het belang van dit symposium evident.
Op donderdagavond 28 april 1988 en de gehele vrijdag 29 april zullen ieder op zijn vakgebied deskundige sprekers de samenstelling van Bilderdijks boekverzameling belichten: prof. dr. P.J. Buijnsters (Nederlandse moderne auteurs), prof. dr. C. de Deugd (niet-Nederlandse romantische auteurs), drs. L. Engelfriet (filosofie), mevr. mr. H.C. Gall (rechten), drs. P. Knolle (beeldende kunsten), prof. dr. M.J. van Lieburg (medicijnen), dr. J. Noordegraaf (taalkunde), mej. dr. J. Roelevink (geschiedenis), dr. P.L. Schram (theologie), prof. dr. H.A.M. Snelders (natuurwetenschappen) en dr. J. Zwaan (Klassieken). Openingsrede door de voorzitter van de vereniging, Prof. dr. L. Strengholt. Algemeen overzicht van catalogi en veilingen: drs. M. van Hattum.
Plaats van het symposium: Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. De kosten bedragen: f20 (met lunch f35); voor studenten f5 (met lunch f20). Ter vereenvoudiging van de administratie verzoeken wij de deelnemers deze kosten vantevoren over te maken op postrekening 3054 AmRo-Bank, Korte Vijverberg 4, 's-Gravenhage, rek. nr. 47.29.85.809 t.n.v. het Bilderdijkmuseum onder vermelding van ‘Symposium’ en met bijvoeging van wel/geen lunch op vrijdag 29 april. Na ontvangst van het bedrag staat u definitief als deelnemer c.q. deelneemster genoteerd, en krijgt u te eniger tijd het definitieve programma toegestuurd. Het secretariaat van de Vereniging: Fokkerlaan 36, 1185 JC Amstelveen, tel. 020-454368.
M. van Hattum
| |
Woordenboek van plantnamen
Op initiatief van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging is door de uitgeverij van genoemde KNNV een herdruk verschenen van het 80 jaar geleden voor het eerst uitgegeven Woordenboek der Nederlandsche volksnamen van planten, bewerkt door H. Heukels (velen bekend door zijn Schoolflora). Het betreft hier een fotomechanische herdruk van de editie uit 1907, vermeerderd met een inleiding van drs. H.J.T.M. Brok en een biografie van Heukels door prof. dr. P. Smit. De inleiding van Brok, die bijna 100 bladzijden beslaat, bevat veel nuttige gegevens zoals een grote lijst van publikaties over plantnamen in Nederland en Vlaanderen alsmede taalkaarten (alle uiteraard van na 1907), zowel geordend op auteursnaam als op plantnaam. In een bijlage zijn recensies en aankondigingen van het woordenboek herdrukt; zo vinden we er de volledige bespreking die C.G.N, de Vooys aan het boek wijdde in jaargang 2 van de Ntg 1908 (blz. 240-244). De korte biografie ‘Hendrik Heukels en de floristiek’ schetst het werkzame leven van deze leraar in de wiskunde en de natuurlijke historie in Almelo, Nijmegen en Amsterdam; daarbij wordt terecht veel aandacht gegeven aan de bekende schoolflora's en het andere wetenschappelijke werk van Heukels (die leefde van 1854-1936).
In 1907 kostte dit woordenboek - dat een omvang heeft van 332 bladzijden,
| |
| |
zonder de toevoegingen van deze herdruk - f3.-; bij intekening en voor leden van de Nederlandsche Natuurhistorische Vereeniging f1.-. Op het ogenblik zijn die prijzen f52.50 voor buitenstaanders en f37.50 voor leden van de KNNV. Het boek is te bestellen bij de Stichting Uitgeverij KNNV (die overigens zonder winstoogmerk werkt) door het verschuldigde bedrag te storten op giro 13028 t.n.v. Bureau KNNV, Hoogwoud, onder vermelding van H. Heukels, Woordenboek, reprint 1987.
M.C.v.d.T.
| |
Achterberg in Oost-Nederland
Ter herdenking van de vijfentwintigste sterfdag van Gerrit Achterberg (1905-1962) is eind oktober 1987 een boekje uitgebracht met de titel Gerrit Achterberg in Oost-Nederland. Het eerste gedeelte, ‘Man tussen twee vuren’, bevat een reportage van de neerlandicus-journalist Jan Haverkate met herinneringen van ooggetuigen uit de periode die Achterberg in het Oostnederlandse buurtschap Hoonte heeft doorgebracht; het tweede, getiteld ‘Achterberg thuis en op reis. Over de bundel Hoonte en de “reisgedichten”’, is de tekst van een rede die Prof. A.L. Sötemann uitsprak tijdens de herdenkingsbijeenkomst in de Grote Kerk te Enschede.
Het boekje, nr. 1 van de Twentse Literaire Cahiers, werd uitgegeven door boekhandel Michon te Enschede, het telt 48 pagina's en is voor f12,50 in elke boekwinkel verkrijgbaar.
Marijke Meijer Drees
| |
PAO-cursus Middelnederlandse letterkunde
De sectie Middelnederlandse letterkunde van het Instituut De Vooys (R.U. Utrecht) is van plan in de komende Paasweek (5 tot en met 8 april 1988) een nascholingscursus (PAO-cursus) voor neerlandici te verzorgen over de ‘Recente ontwikkelingen in het Lancelotonderzoek’. De bedoeling van deze cursus is neerlandici die het contact met het wetenschappelijke onderzoek willen behouden, op de hoogte te stellen van ontwikkelingen op een deelterrein van de Middelnederlandse letterkunde.
Nadere informatie is op schriftelijke aanvraag verkrijgbaar bij mevrouw O.S.H. Lie, Instituut de Vooys voor Nederlandse taal- en letterkunde, Trans 14, 3512 JK Utrecht. Aanmelding, eveneens schriftelijk, dient te geschieden vóór 1 maart 1988, ook bij mevrouw Lie. De kosten van deze cursus zullen circa f25,- bedragen.
O.S.H. Lie
|
|
Auteursrechtelijk beschermd