De Nieuwe Taalgids. Jaargang 77

[p. 422]

De moeder van Focquenbroch

W.C.E. Koksma-Ten Cate

W. Marguc, de auteur van de in 1982 verschenen dissertatie Willem Godschalck van Focquenbroch, Ergäanzende Prolegomena, stelt in de ‘Samenvatting’ dat zijn prolegomena ertoe willen aansporen ‘het nog altijd erg beperkte fundament van betrouwbaar feitenmateriaal over Focquenbroch te vergroten.’¹ Een deel van de in het derde hoofdstuk besproken biografische gegevens is ontleend aan ‘Focquenbroch, familie en kennissen’ van de hand van B. de Ligt² die. m.i. in dit artikel niet de juiste antecedenten van Focquenbrochs moeder, Catrijna Sweers, heeft aangegeven.

Tijdens een onderzoek naar nadere biografische gegevens over Focquenbroch bleek het noodzakelijk de door De Ligt vermelde doop-, trouw- en begraafregisters te verifiëren, aangezien hij een aantal feiten in zijn artikel niet nader toegelicht had. Uit de doopacte van de door hem genoemde Catrijna Sweers werd mij toen duidelijk, dat de namen van de ouders Willem Swart en Neeltje van Bancken luidden.³ Ondanks de veel voorkomende verschillen in spelling van namen was de naam Swart hier toch enigszins merkwaardig. Ook werd uit de registers duidelijk dat een broer van Catrijna, Johannes Sweers, 22 jaar oud was toen hij in 1637, geassisteerd door zijn zwager Paulus van Focquenbroch, in ondertrouw ging.⁴ Uit de combinatie van beide archiefstukken kon afgeleid worden dat het ouderpaar Swart-van Bancken dus omstreeks 1615 een zoon Johannes ten doop zou moeten hebben gehouden, hetgeen echter niet door de doopregisters werd bevestigd. Des te aannemelijker werd het nu dat De Ligt met Catrijna Sweers (Swart) niet op het goede spoor zat en een nieuw onderzoek dus noodzakelijk was. Dit resulteerde in het vinden van een andere Catrijna Sweers⁵, dochter van Willem Sweers en Janneken du Pire, blijkens de ondertrouwakte beiden afkomstig uit Antwerpen.⁶ Zij hadden zeven kinderen onder wie inderdaad een Johannes, die in 1615 ten doop werd gehouden.⁷

Marguc schrijft dat De Ligt met acribie een vlechtwerk van familierelaties zichtbaar heeft gemaakt dat via de lijn van Focquenbrochs moeder schijnt te lopen.⁸ Door het vinden van de ‘nieuwe’ moeder blijkt dit nu inderdaad aangetoond te kunnen worden, bijvoorbeeld met betrekking tot Jacob Heyblock, die in 1650 huwde met Maria de Lange, de stiefdochter van Hendrik Zeegers van de Kamp die op dezelfde dag

1 W. Marguc, Willem Godschalck van Focquenbroch, Ergänzende Prolegomena, Leuven, 1982, p. 255.

2 B. de Ligt, ‘Focquenbroch, familie en kennissen’, in: Spiegel der Letteren 12 (1968-69), p. 293-298.

3 Gemeente Archief Amsterdam, Doop-, Trouw- en Begraafregisters nr. 39, p. 118.

4 G.A.A., D.T. & B., nr. 446, p. 77.

5 G.A.A., D.T. & B., nr. 4, p. 217.

6 G.A.A., D.T. & B., nr. 411, p. 702.

7 G.A.A., D.T. & B., nr. 39, p. 404.

8 W. Marguc, o.c., p. 53.

[p. 423]

trouwde met Hester du Pire, weduwe van C.M. Hudts.⁹ Deze Hester was een jongere zuster van Janneken du Pire, Catrijna's moeder, hetgeen valt af te leiden uit beider ondertrouwakten (1621 en 1606).¹⁰ Een van de gasten op de gezamenlijk gehouden bruiloft was Bartholomeus van der Helst en ook ten aanzien van hem blijkt De Ligts veronderstelling juist. Zijn vrouw, Anna du Pire, was een van de kinderen van Jan du Pire, een broer van Janneken, de grootmoeder van Willem Godschalck van Focquenbroch.¹¹

Breehoven 88

6721 SN Bennekom

9 B. de Ligt, o.c, p. 297.

10 G.A.A., D.T. & B., nr. 411, p. 702 en nr. 425, p. 243.

11 G.A.A., D.T. & B., nr. 414, p. 311.