De Nieuwe Taalgids. Jaargang 71

[p. 283]

Uit de tijdschriften

Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis 55 (1977), nr. 3

R. Thisse-Derouette geeft een overzicht van de inhoud van het boek La musique populaire traditionnelle en Belgique door P. Collaer.

Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden 92 (1977), nr. 2

Dit deel opent met een aantal studies over het onderwijs in Nederland en België door de eeuwen heen.

Bzzletin 6 (1978), nr. 52

In dit nummer een uitgebreid interview met Louis Ferron. - Peter Nijmeijer heeft een gesprek met J. Bernlef. - Piet Mooren wijdt een stukje aan het herrezen Raster.

nr. 53

Wiel Kusters geeft een geprolongeerd visioen over Het Uur U van M. Nijhoff. - Aldert Walrecht is echt naar Bommel geweest om de brug te zien, hoewel hij duidelijk maakt dat thuisblijven ook heel vruchtbaar kan zijn: ‘naar Bommel gaan’ betekent volgens Van Dale niets anders dan ‘gaan sterven’.

Dietsche warande en Belfort 123 (1978), nr. 1

‘Men kan de vraag stellen, waarom de sterk aan de Franse Symbolisten herinnerende poëzie van Karel van de Woestijne niet in Frankrijk, maar wèl in Duitsland een vrij grote weerklank heeft gevonden’, zo schrijft Johan Soenen in Karel van de Woestijne in Duitse vertaling. - Hugo Brems bespreekt de jongste bundel van Gust Gils Een hand vol ingewanden en Wiel Kusters bespreekt Vallen en opstaan van Bert Schierbeek.

Dokumentaal 6 (1977), nr. 4

In Vakgenootschap negen bladzijden informatie. - Verslag over de activiteiten Van de ANS. - B. van Selm geeft Aanvullingen op en kanttekeningen bij de vierde druk van hel Ganzenbord en op de Reinaert-bibliografie, de Geuzenliedboeken en Van den jongen Jacke; W. Hendriks op de Lijst van proefschriften en de Projecten Stichting Taalwetenschap en P.J. Verkruysse op ‘Critisch Bulletin’ dl. 1 en 2 van LTN. - Tenslotte Uitgaven in Voorbereiding en Pas verschenen.

Driemaandelijkse bladen 29 (1977), nr. 3

H. Entjes schreef Prof. dr. J. Elema en het Groninger regionalisme, een in memoriam. - R.A. Ebeling bekeek de familienaam Winterwerp en H.J. Leloux plaatste Noordoostnederlandse kanttekeningen bij Estrik 49: Pax Groningana.

Forum der letteren 18 (1977), nr. 4

F.G.A.M. Aarts opent met An interview with professor James D. McCawley (vooral over moderne taalkunde). - De door Han Verhoeff voor de Vereniging voor Algemene Literatuurwetenschap gehouden lezing staat afgedrukt onder de titel Psychoanalyse en literatuurbeschouwing. - Ariane van Santen heeft in Monistische en dualistische metafoortheorieën nogal wat kritiek op publicaties van Mooij over dit onderwerp. - Jaap Goedegebuure bespreekt de dissertatie van Hannemieke Postma Marsmans Ver-

[p. 284]

zen. - Harry Bekkering reageert op het artikel van Mieke Bal ‘Structuralistische verhaalanalyse’ en Mieke Bal antwoordt. - H. Schultink maakt Kanttekeningen bij een voetnoot. Leidse voorlichting over Beth, Reichling en Paardekooper.

Leuvense bijdragen 66 (1977), nr. 3

W. van Belle en W. van Langendonck houden zich bezig met Aanbevelingen en ‘universele uitspraken’. - J. Bosch en R.M.T. Zemel bespreken uitvoerig Die Lieder Heinrichs von Veldeke. Studien zu einer Zykluskonzeption des Minnesangs und zu Veldeke's Auffassung von ‘rechter’ und ‘unrechter’ Minne. - En H.W.J. Vekeman bespreekt van Joachim Suchomski Delectatio und Utilitas. Ein Beitrag zum Verständnis mittelalterlicher komischer Literatur.

Moer 1978, nr. 1

Leerplanontwikkeling heeft vaak een slechte naam. Maar gaat het om ‘open’ of ‘gesloten’ leerplannen? Jan Griffioen verwerpt ‘gesloten’ leerplannen voor het moedertaalonderwijs en pleit voor ‘open’ leerplannen. - Leo Prick schrijft over de trendgevoeligheid van het vak Nederlands. Hierdoor wordt vaak het kind met het badwater weggegooid. - Nog meer informatie over gedichten maken op school.

Neophilologus 62 (1978), nr. 1

W. Bronzwaer schrijft over Implied author, extradiegetic narrator and public reader: Gérard Genette's narratological model and the reading version of ‘Great Expectations’. - Pierre van den Heuvel wijdt een artikel aan Le discours rapporté. - Valéry's ‘Ego Poeta’: towards a biography of the authorial self luidt de titel van een stuk van Peter Boa. - Joseph Jurt besteedt aandacht aan de vroege werken van Camus. - Attalus' escape from captivity noemt J.M. Pizarro Abrautwerbung variant in Gregory of Tours. - Recente edities van de Kingis Quaix worden onder de loep genomen door A.A. Macdonald.

Nieuw Vlaams tijdschrift 30 (1977), nr. 10

‘De Hermansiaanse vaderproblematiek vormt een in zichzelf geordend geheel, met als componenten de vaderidentificatie en de (wens tot) vadervernietiging (met als subcomponenten het almachtsideaal, de verovering van de vrouw die aan de vader toebehoort en het gelijksstreven), en vertakt zich verder in de vaderland- en moedertaalthematiek, en misschien ook in de antimetafysische opstelling van het oeuvre’, luidt de conclusie van een onderzoekje dat J. Oostvogels deed naar W.F. Hermans' vaderproblematiek.

Ons erfdeel 20 (1977), nr. 5

Over Pieter Geyl en Vlaanderen. Pro en kontra handelt een artikel van E. Defoort. - Hugo Bousset bespreekt werk van de dichter Claude van de Berge: schrijven met stilte. - H. van der Hoeven doet enkele grepen Uit de geschiedenis van het Nederlandse boek en Karel Porteman besteedt onder de titel ‘Ey Kijckt toch, kijckt toch eens, gesellen...’ aandacht aan Vierhonderd jaar Vader Cats (1577-1660). - De Koninklijke Vlaamse Schouwburg te Brussel bestaat honderd jaar, door Jozef de Vos. - Jozef Baeyens

[p. 285]

onderzoekt problemen Rondom de 13de-eeuwse roman (de Vlaamse?) Flamenca. -Verder boekbesprekingen van het werk van de schrijver Werner Pauwels, een modern naturalist (door André Demedts), van Van je familie moet je 't hebben van Geert van Beek (door Frans Deschoemaeker), van Pierre H. Dubois De verleiding van Gogol (door Lionel Deflo), van Fernand Auwera Bloemen verwelken, schepen vergaan... (door Hugo Bousset), van Bouwval van Frans Kellendonk (door Daan Cartens), van Steden en sentimenten van Freddy de Vree (door Anne Marie Musschoot) en van Luuk Gruwez Ach, wat zacht geliefkoos om een mild verdriet (door Willy Spillebeen), van Bij de dood van Soewarsih Djojopoespito, schrijfster buiten het gareel (door Gerard Termorshuizen).

Ons geestelijk erf 51 (1977), nr. 4

P. Verdeyen schrijft over La théologie mystique de Guillaume de Saint-Thierry. Hij vindt in de geschriften van Willem van Saint-Thierry een geestelijke leer, die nauw aansluit bij de inzichten van Origenes en die de voedingsbodem zal worden voor het geestelijk leven van Hadewijch en Ruusbroec. - A. Ampe vervolgt zijn artikelenreeks over Philips van Meron en Jan van Denemarken. - De verspreiding van de evangelische peerle luidt een artikel van P.J. Begheyn. - Voorts bevat dit nummer een register op de 51e jaargang.

Onze taal 47 (1978), nr. 1

Over kwesties aangaande de klemtoon handelt het artikel van C.A. Zaalberg Werkgelégenheid? -Verder Overhandigen, een unicum?, Telefoonnummers II, Onbekende zegswijzen, Dissident, Had zullen, Varieteit en varieté, Vijflettergrepig en Gehoorgestoord.

Orbis litterarum 32 (1977), nr. 4

Domestic drama and the Sturm und Drang is een essay van Edward McInnes, waarin ‘I have examined the attempts of the playwrights of the Sturm und Drang to express their awareness of the determining power of society in dramatic terms and have tried to relate this awareness to their view of the dramatic action as a whole’. - ‘Die Wertung literarischer Werke hängt nicht nur von innerliterarischen Kriterien ab, sondern wird auch von biographischen Fakten und der Persönlichkeit des Autors mitunter entscheidend beeinflusst’. Met deze stelling begint Erhard Jöst Der Heldentod des Dichters Theodor Körner; der Einfluss eines Mythos auf die Rezeption einer Lyrik und ihre literarische Kritik.

Septentrion 6 (1977), nr. 2

Garmt Stuiveling schetst een portret van Herman Gorter: het wordt gevolgd door een aantal gedichten in Franse vertaling door Maddy Buysse. - Raymond Vervliet schrijft over La littérature française et le mouvement flamand: Raymond Brulez ou le flamingant francophile.

Spektator 7 (1977-1978), nr. 3

J.G. Kooij onderzocht Schwa-invoeging in het Nederlands: Fonologie of morfologie? -

[p. 286]

In Attituden en argumentatietheorie bekijken B. Meuffels en D.H. Lammers de rationeel oordelende ontvanger in empirisch perspectief. - Raymond van den Broeck bespreekt After Babel: Aspects of Language and Translation van George Steiner onder de titel Vertaalkunst, vertaalkunde, vertaalwetenschap: ‘After Babel’ maakt de verwarring niet ongedaan. Boekbesprekingen van Dedé Brouwer en Annette van der Post Taal en Sexe (door M. Gerritsen en F. Jansen), van W. Drop en J.H.L. de Vries Taalbeheersing, handboek voor taalhantering (door J.H. Maureau), van H. de Jonghe Taal en tekst. Moedertaaldidactisch ontwerpen en handelen in practische modellen (door G.E. Booij), van S.G. Nooteboom en A. Cohen Spreken en verstaan. Een inleiding tot de experimentele fonetiek (door F.J. Koopmans-van Beinum), van The Child's Communicative Competence. Language Capacity in Three Groups of Children from Different Social Classes (een onderzoek in Haarlem en omstreken verricht door T. van der Geest, R. Gerstel, R. Appel en B.Th. Tervoort) (door T. van Dijk en G.J. Hartman) en van Roger G. van de Velde Methodologische aspekten van de linguïstiek (door S. de Haan).

Spiegel der letteren 19 (1977), nr. 3-4

‘Alle voorgaande reconstructies bij elkaar maken duidelijk, dat de “abele” spelen van Esmoreit, Gloriant en Lanseloet, zoals ze zijn overgeleverd, niet het werk zijn van de auteurs alleen. De bekende redacties zijn op rekening te schrijven van een merkwaardig “schrijverscollectief”; dichter, afschrijvers en bewerkers hebben successievelijk hun bijdrage geleverd’. Dit staat in de ‘naproloog’ van het interessante artikel Tekstreconstructie een abel spel van A.M. Duinhoven. - Ook L. Peeters houdt zich bezig met de abele spelen en wel in Esmoreit tconincx sone van Cecilien: Siciliaanse historie als abel spel.

Spieghel historiael 13 (1978), nr. 1

P.J. Begheyn richt de aandacht op de 16de-eeuwse bestseller ‘Die Evangelische Peerle’.

Standpunte 30 (1977), nr. 5 (131)

In dit nummer de vier voordrachten, gehouden op het congres over Neerlandistiek in Suid-Afrika. - Gerrit Olivier geeft 'n ander kyk op drie Afrikaanse versdramas.

nr. 6 (132)

E. Lindenberg bespreekt de nieuwe bundel van Elisabeth Eybers Einder. - André P. Brink bespreekt twee verhandelingen, t.w. Oor die eenheid van die digbundel van Leon Strydom (een bedenkelijke theorie noemt Brink het) en Karakterisering in die Afrikaanse roman van J.P. Smuts.

Tijdschrift voor levende talen 43 (1977), nr. 3

Siem Bakker schenkt uitvoerig aandacht aan Programmatische poëzie in literaire tijdschriften. (Forum, Criterium, Het woord en Podium). - Fr. van Elmbt bespreekt François Hemsterhuis, een studie over deze filosoof door Heinz Moenkemeyer.

nr. 4

Fr. van Elmbt maakt Notities bij ‘Het Land Nod’ een bundel van Ben Cami onder de

[p. 287]

titel Door de rotslagen der tijden.

Tirade 22 (1978), nr. 232

Paul van 't Veer bespreekt Het verzamelde werk van Stuiveling en Multatuli en wijst enkele ernstige lacunes aan. ‘Wat een fascinerend boek is weer dit elfde deel uit de Verzamelde Werken’, roept hij overigens in het tweede deel van zijn bespreking uit. - ‘De kritiek moet, zonder zich te verheffen tot een ander plan dan haar rechtens toekomt, een katalysator zijn, die ontwikkelingen binnen de literatuur beïnvloedt. Dat is de taak voor de kritiek in een literair tijdschrift in het bijzonder, zolang zo'n tijdschrift een brandpunt wil zijn van literaire produktie en meningsvorming’, zo besluit Jaap Goedegebuure zijn bijdrage over Kunst, kritiek en kommunikatie.

Tydskrif vir letterkunde

Anita Theron bekijkt Die derde siklus van Etienne Leroux. Het opvallendste kenmerk van Leroux' werk noemt zij het cyclische karakter ervan. - Susanne van Deventer maakt Aantekeninge oor Magersfontein, o Magersfontein van Leroux. - Een van de principiële standpunten van de Afrikaanse schrijverskring ten opzichte van het letterkundig onderwijs in Zuid-Afrika luidt dat leerlingen de voorgeschreven boeken zèlf moeten kopen. De ‘uitleen’ is uit den boze en ‘ons insiens verwaarloos die skool derhalve sy taak om leerlinge boekbewus en boekliefhebbers te maak’. Een slimme zet.

Vestdijkkroniek 1978, nr. 19

J. Zuidgeest bestrijdt in zijn artikel over Else Böhler de opvatting van Francis Bulhof, die bij zijn beoordeling teveel uitgaat van irrelevante biografische gegevens en van S.L. Flaxman die evenmin als eerstgenoemde oog blijkt te hebben voor het in de roman aanwezige zgn. Ina-Dammanmotief, de tegenstelling tussen Illusie en Realiteit, die ook in Else Böhler tenslotte gewonnen schijnt te zijn door de Illusie. - A novel within a novel within a novel... van Jane Fenoulhet behandelt Vestdijks romantrilogie Symfonie van Victor Slingeland. Het is een voorbeeld in de Nederlandse literatuur van een roman in een roman, d.w.z. een roman met als hoofdpersoon een romanschrijver die zelf een roman aan het schrijven is. Deze binnenroman weerspiegelt de buitenroman. Kommentaar op deze laatste werkt als autokritiek in de trilogie. - In het artikel van R.A. Cornets de Groot, Astrologie - een extra-literair gegeven? wordt de vraag gesteld of bij Vestdijk de astrologie niet mee-bepalend is voor de vertelconventie in de door hem beoefende genres.

Volkskunde 78 (1977), nr. 1

W.L. Braekman stelde een onderzoek in naar Een Middelnederlands en enkele Latijnse gebruiken en zegeningen. - G. Tibau neemt Zestig Vlaamse weerspreuken onder de loep van de statistiek.

nr. 2

E.J.K. Eylenbosch laat De neerslag van het traditionele volksleven in het lexicon van de Vlaamse dialecten zien. - A.M. vanden Herrewegen maakt Kanttekeningen bij het sagenonderzoek anno 1975. - W. van Nespen over Eerlijk tijdsverdrijf, een hand-

[p. 288]

schrift met verhalen uit de 2de helft van de 18de eeuw. - W. Bosmans onderzocht De rommelpot in de Lage Landen tot in de 19de eeuw.

Wetenschappelijke tijdingen 36 (1977), nr. 4

J. van den Broeck en J. Smeyers schrijven over ‘De Landstreke beneden de vereenigde Nederlanden’; L. Simons geeft hierop een nawoord. - E. Cramer-Peeters onderzoekt naamkundige aspecten van De verdronken landen van Zuid-Beveland en Saeftinge. - G. Hendrix doet verslag van het te Leuven gehouden colloquium ‘Bijbel en middeleeuwse cultuur’: maar liefst 19 voordrachten, waaronder van C.C. de Bruin De prologen van de Middelnederlandse bijbelvertaling (1360), geplaatst in het raam van hun tijd. - F. Claes s.j. ontdekte Nederlands in een Venetiaans woordenboek uit 1568.