Contraceptie
NTg. xli, 220 vlgg. en xliii, 316 (beide stukjes achtereen herdrukt Gramarie 40 vlgg.) zijn enige voorbeelden opgesomd van ‘ingekorte samenstellingen’. Die vrij lange reeks kan nog wel wat verlengd worden. Zo komt er niet in voor werkbak, de werktuigenbak van de timmerman, loodgieter e.a.; ook niet badstof, stof voor badhanddoeken: twee woorden die toch in ruime kring mondgemeen zijn (op badstof heeft Prof. Zaalberg mij gewezen). Minder bekend is maispijp; zelfs niet alle pijprokers weten dat dat een maiskolfpijp is, een tabakspijp waarvan de kop uit een stuk van een maiskolf bestaat.
Een ‘geleerd’ voorbeeld is contraceptie en de nog frequenter afleiding contraceptioneel (contraceptionele middelen), die we op zijn minst wekelijks in de krant kunnen tegenkomen, nu iedere tiener weet wat DE pil is. Het is duidelijk dat contraceptie een inkorting is van contraconceptie, en daarbij kan in het midden gelaten worden, of die volledige samenstelling ooit bestaan heeft, dan wel of contraceptie ‘spontaan’ is ingekort, zoals het speelkastje van NTg. xli, 220 vlg. = Gramarie 20, dat een speelgoedkastje was. Wel zal in het geval contraceptie de inkorting bevorderd zijn door het dubbele con in de volledige samenstelling; er is iets van haplologie mee in het spel.
c.b.v.h.
Auteursrechtelijk beschermd