Sextant
Behalve WNT, dat zich slechts incidenteel over klemtoon uitlaat, en het ook in dit geval niet doet, noteren de woordenboeken het woord sextant met klemtoon op de tweede lettergreep. Beginaccent treft men aan bij Staring, die in zijn Sterrenschieten schreef:
Hein Simpel zag d' Oudstuurman Zweêr,
Op zeekren avond met een Sextant in de weer.
Of de oudstuurman het ook zo zou gezegd hebben, mag betwijfeld worden. Invloed van het Latijn (séxtans)? van het Engels? De Vooys zegt (V.T.O. 2,84): ‘Gedurende en onmiddellik: na de Franse tijd heeft de Engelse invloed hier te lande waarschijnlijk weer een laagtepunt bereikt. Tollens en Staring lezen en vertalen wel Engels, maar van intieme omgang kan moeielik sprake zijn.’ Om af te ronden: voor het Duits (Göttingen!) van die tijd is weifelend accent denkbaar, en zelfs voor het hedendaagse niet uitgesloten, hoewel eindklemtoon zeker normaal is.
De behandeling in WNT is schamel. Er zijn twee bewijsplaatsen, een uit 1809, een uit het midden van de eeuw, maar geen nadere gegevens voor de geschiedenis van het woord. Alleen bevat de beschrijving een min of meer verholen aanwijzing voor de etymologie: ‘Toestel, voorzien van een graadboog, die een zesde van de horizon beslaat...’
L.C. michels
Auteursrechtelijk beschermd