Een Faustreminiscentie bij Geerten Gossaert
Annie Salomons vertelt in haar Herinneringen uit den ouden tijd, deel II, blz. 18, dat Gossaerts gedicht Eis daimona geschreven is op een diner, op de achterkant van een spijskaart. Blijkbaar heeft de dichter bij die gelegenheid een passage uit Goethes Faust door het hoofd gespeeld; althans in het tweede deel van dat werk vinden we tegen het eind van de derde akte de volgende regels:
Helena und Faust. Der Freude folgt sogleich
Euphorions Stimme (aus der Tiefe)
Lass mich im düstern Reich,
Mutter, mich nicht allein! (Pause.)
Eis daimona begint met de verzen:
Laat nu, in angst en pijn,
Meester, mij niet alléen . . .
en eindigt:
Laat mij, in angst en pijn,
Meester, niet gansch alléen!
Of de herinnering aan de regels uit Faust onbewust was of opzettelijk is moeilijk uit te maken. Het laatste lijkt bij Gossaert niet eens zo erg onmogelijk. Toevallig zal de overeenkomst in ieder geval niet zijn.
Peter van Eeten.