De Nieuwe Taalgids. Jaargang 43

[p. 238]

Uit de tijdschriften.
(Mei - Juni.)

De Gids. April. Bert Voeten vertaalde een kongresrede van Julien Benda: Wat is critiek? - In de Prozakroniek worden onder het opschrift De Heer, de Humor en de Hollander twee boeken besproken, nl. S. Vestdijk's De Kellner en de Levenden en Adriaan van der Veen's Zuster ter Zee.

Critisch Bulletin. April. Hendrik de Vries beoordeelt de dichtbundel Zendstation van J.B. Charles. - Anthonie Donker bespreekt vier kleine poëzie-bundels in de reeks De Windroos, nl. van Guillaume van der Graft, W.J. van der Molen, Nico Verhoeven en J. Meulenbelt. - R. Blijstra noemt Branding vooruit van Age Scheffer ‘Vermomde lyriek’. - Anna Blaman beschouwt Het Huis Carbentus van B. Stroman als ‘Reportage-literatuur’. - Victor Varangot beoordeelt De tranen der acacia's van Willem Frederik Hermans (Verwondering der jeugd). - J. Tielrooy bespreekt de biografie van C. Busken Huet door C.G.N. de Vooys (Een geleerde over Busken Huet). - B. Rijdes prijst de Homerus-vertaling van W.E.J. Kuiper (Homerus, springlevend).

Het boek van Nu. April. P.H. Ritter Jr. karakteriseert en eert Ina Boudier-Bakker bij haar vijf-en-zeventigste verjaardag. - P. Minderhout wijst op de betekenis van Elisabeth Eybers, ‘ongetwijfeld de belangrijkste Afrikaanse dichteres van heden’, vooral op grond van haar jongste bundel Die ander dors. - Gerard van Eckeren oordeelt gunstig over de nieuwe roman Zuster ter Zee van Adriaan van der Veen (Een onrechtzinnige romanvorm). - G. Stuiveling waardeert als Libertijnse essays de bundel Jagen om te leven van H.A. Gomberts. - Ferdinand Langen beoordeelt de roman Hemeltje-Blauw van P.H. Ritter Jr. (Illusie als noodzaak).

Mei. J. Greshoff schrijft over Het vak dat geen vak is, nl. dat van kunstenaar. - G. Stuiveling beoordeelt Vijf variaties op een misverstand van Kees Stip (De Muze voor de lachspiegel). - Naar aanleiding van de roman De kellner en de levenden bespreekt J.A. Meyers Het geval Vestdijk. - Gerard van Eckeren beoordeelt J.W. Hofstra's roman Een man alleen (De Mens en zijn eenzaamheid); G. Stuiveling beoordeelt Gerard van Eckeren's Klopsymfonie (De gave der verwondering). - C.A. Zaalberg beoordeelt F.E.J. Malherbe's Wending en Inkeer, ‘'n Beskouing oor die nuwere Afrikaanse letterkunde’.

Dietsche Warande en Belfort. Mei. Theo Bogaerts bespreekt de belangen van De Vlamingen bij Het Algemeen Beschaafd. Hij bepleit de verbreiding in steeds bredere kringen en stelt de vraag: ‘Zal Benelux een kentering inluiden?’ - R.F. Lissens kostateert ‘eenvoudige waarheden’ ten opzichte van De tiende Muze bij ons, d.w.z. de aard van de letterkundige kritiek in Vlaanderen, in verband met ‘de huidige malaise’ ten gevolge van tegenstellingen tussen Katholieken en liberalen. - In de Kroniek van het Nederlands proza beoordeelt André Demedts de jongste romans van Ernest Claes, Gaston Duribreux, Jean Du Park, Paul de Mont en Gerard Walschap. - In een Middelnederlandse Kroniek verdedigt J. van Mierlo de facsimile-uitgave van de Beatrijs tegen z.i. ongerechtvaardigde Noordnederlandse kritiek.

[p. 239]

Daarnaast beoordeelt hij de facsimilé-uitgave van de Esmoreit door Al. de Maeyer en Rob. Roemans en de uitgave van De Spieghel der menscheliker behoudenesse door L.M. Daniëls. - In de rubriek Boekbesprekingen publiceert A. Westerlinck ‘Marginalia bij enkele Vlaamse dichtbundels’, grotendeels van jongeren of debutanten.

De Vlaamse Gids. Mei. Albert Westerlinck opent de aflevering met een uitvoerige beschouwing over Schoonheid en Opvoeding. - W.L.M.E. van Leeuwen oordeelt zeer gunstig over het jongste werk van Adriaan van der Veen, de roman Zuster ter Zee. Hij ziet daarin een meesterlijk balanceren tussen klassieke rust en barokke bewogenheid - tussen Van Schendel en Vestdijk, Van der Veen's ‘meesters’. - Pieter G. Buckinx eert de zeventigjarige Basiel de Craene, de bekende kunstlievende pastor van Merendree.

Nieuw Vlaams Tijdschrift. Febr. Leo Picard publiceert een studie over Het Einde van het Vlaams nationalisme.

Maart. Achilles Mussche beoordeelt het in de jongste tijd verschenen Essayistisch en literairhistorisch Proza, nl. de herdruk van Prometheus door Carry van Bruggen, deel IV van de Verzamelde Werken van A. Roland Holst, deel III van de Verzamelde Werken van Herman Gorter, J. Tielrooy's studie over Renan en zijn Beschouwingen en Fantasieën, de herdruk van Gerben Colmjon's De oorsprong van de Renaissance der Litteratuur in Nederland en de herdruk van Stuiveling's Een Eeuw Nederlandse Letteren.

Tijdschrift voor Ned. Taal- en Letterkunde LXVII, afl. 4. In een studie over Marnix en het Wilhelmus stelt S.J. Lenselink een uitvoerig onderzoek in naar de taal van ons volkslied, vergeleken met de taal van Marnix's Psalmen en prozateksten. Zijn conclusie is dat ‘met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid’ Marnix als dichter van het Wilhelmus beschouwd moet worden. - C.G.N. de Vooys wijst op Een oorspronkelijk voorspel bij een zeventiende-eeuwse klucht (1689) uit de kring van Nil Volentibus Arduum, waarin twee toneelspelers en een verwaande jonge dichter gesprekken voeren over toenmalige toneeltoestanden. - Henri A. Ett publiceert De briefwisseling tussen Willem van Haren en Balthazar Huydecoper, over de tekst van de Gevallen van Friso, die Van Haren ter verbetering aan Huydecoper voorgelegd had. - Onder de Boekbeoordelingen bespreekt J. Haantjes de tekstuitgave van Gysbert Japicx gedichten door Alistair Campbell. Zeer uitvoerig beoordeelt F. de Tollenaere de A.B.N.-Gids van Paul van Gestel.

Tijdschrift voor Levende Talen XVI, afl. 2. J. van Mulders onderzocht De plaats van het persoonlijk voornaamwoord bij de omgekeerde woordschikking. Uit de bewijsplaatsen blijkt dat er stilistisch verschil in het spel is bij de plaatsing achter of voor het onderwerp. De rubriek Nederlandse Letteren bevat een aantal beknopte boekbesprekingen door Fr. Closset.

Levende Talen. April. A.M. Sivirsky wijst op de Hongaarse invloeden in de poëzie van Giza Ritschl, ‘een Hollandse dichteres uit de school van Petöfi.’ - M. de Jong stelt principieel de vraag Wat is vertalen? - L. Verkoren geeft een overzicht van Een halve eeuw Shelley-studie in Nederland, waarbij ook Shelley's invloed op Nederlandse dichters ter sprake komt. - Uit de reeks Boekbeoordelingen vestigen wij de aandacht op een uitvoerige gedetailleerde beoordeling van het Panorama der Nederlandse

[p. 240]

Letteren door C.F.P. Stutterheim, die ook de Nederlandse Poëtica van Achilles Mussche bespreekt, en op de beoordeling van S. Dresden's Bezonken Avonturen, Essays door E(llerbroek).

Volkskunde L, No. 4. G.W. Wolthuis schrijft over De verbreiding der Faustverhalen, ook in ons land; P.M. Janssens over Sint-Pietersfeesten in Waasland. - Maartje Draak oordeelt zeer ongunstig over Wiersma's Friese volkssprookjes, deels vertalingen uit Grimm. - K.C. Peeters besluit zijn historisch overzicht over Vijftig jaargangen ‘Volkskunde’. - W. Geldof beantwoordt de vraag: Hoe zullen wij volksraadsels verzamelen?

Driemaandelijkse Bladen II No. 2. Arnold Rakers geeft Een stukje volkskunde en dialect uit een achterhoek van de graafschap Bentheim. - W.H. Dingelden vervolgt de reeks Spreekwoorden en zegswijzen uit Denekamp en naaste omgeving. - Chr. Stapelkamp wijst op het zeldzame Groningse substantief Breegns-bragen. - A.P. de Bont bespreekt Een achtervoegsel - kaar met een ongunstige betekenis, ongeveer gelijk - gat. - Ferdinand Holthausen geeft enkele Etymologische aantekeningen, o.a. over hagedis. - J. Naarding komt terug op de oorsprong van betuun uit between. - H.J. Moerman bespreekt Twee oude woorden uit de IJselstreek.

Museum. Maart-April. F. de Tollenaere beoordeelt de ABN-Gids van Paul van Gestel; S. Dresden beoordeelt de Poëtica van J. Elema.

De Gulden Passer XXVII No. 1. Luc. Debaene publiceert een studie over Rederijkers en prozaromans, de laatste met ingelaste rederijkersverzen. Hij oppert de mogelijkheid dat Anna Bijns zich met dergelijke omwerkingen bezig gehouden zou hebben. In het biezonder bespreekt hij het volksboek Floris en Blanchefloer en een drietal van ± 1500, waarschijnlijk van één hand: Alexander van Metz, Frederik van Jenuen en Broeder Russche.

C.deV.