De Nieuwe Taalgids. Jaargang 42

[p. 158]

Uit de tijdschriften.
(Maart-April).

De Gids. April. G.W. Roldanus publiceert een studie over Gerard Johannes Vossius, de beroemde Amsterdamse hoogleraar, die drie honderd jaar geleden gestorven is.

Roeping. Febr. Mijn afscheid van Felix Timmermans heet een bijdrage van Albe, waarin hij uiting geeft aan zijn grote bewondering voor deze gevierde Vlaamse schrijver, en aan zijn verontwaardiging over de verguizing waaraan deze de laatste jaren blootgestaan heeft. - In een Kroniek beoordeelt Jacques Benoît Drie verzenbundels, nl. In de webbe der tijden van H. Roland Holst, Fragment van Gabriël Smit, en Poëzie in Praktijk van Guillaume van der Graft.

Het Boek van Nu. Maart. J. Greshoff publiceert enige varia onder het opschrift Zigzag. - Gerard van Eckeren noemt Johan Daisne's roman De Man die zijn haar kort liet knippen: Een Vlaams meesterstuk. - P. Sterkman beoordeelt De toekomst der religie van S. Vestdijk.

April. Gerard van Eckeren bespreekt Nog drie Vlamingen, nl. Piet van Aken (Alleen de Doden ontkomen), Hubert Lampo (Triptiek van de onvervulde Liefde) en Marnix Gijsen (Telemachus in het Dorp). - G.H. 's-Gravesande publiceert een interview met Marnix Gijsen. - G. Stuiveling beoordeelt Een nieuwe versleer, nl. de Nederlandse Poëtica van Achilles Mussche. - P.H. Ritter Jr. prijst de roman van Jan Mens De Blinde Weerelt als Een aangrijpend boek.

Streven. Kath. cultureel tijdschrift. April. R. Hostie S.J. vraagt aandacht voor de kunst van A. Roland Holst, Een ernstig ploeger op der schoonheid landen. - Em. Janssen beoordeelt het vierde deel van de Geschiedenis van de Letterkunde der Nederlanden.

Critisch Bulletin. Febr. Pieter G. Buckinx bewijst eer aan Herman Teirlinck zeventig jaar. - Anthonie Donker (De duiker onder het kruis) bespreekt twee gedichten van W.A.P. Smit: Stedentroost en Dagboek onder het kruis. - D.J. Opperman kondigt een Nuwe Afrikaanse Digbundel aan, namelijk Verklaarde Nag van Ernst van Heerden. - J. van Schaik-Willing schrijft over Van Schendel en de wereld van de romanschrijver, naar aanleiding van Voorbijgaande schaduwen. - A. Romein-Verschoor beoordeelt de roman van Theun de Vries: Een Spook waart rond, onder het opschrift: Historische roman of geromantiseerde historieschrijving.

Leuvense Bijdragen XXXVIII, afl. 3-4. P. D'Haene levert een taalgeografische studie over IJken in de Zuidnederlandse dialecten, waarbij de woorden ijken, pegelen en enten in kaart gebracht zijn.

De Vlaamse Gids. Maart. Jan Schepens betitelt zijn Kroniek van het essay: Luisterend naar Jannen, waarbij o.a. Jan Greshoff, Johan Daisne, Jan Goris en Jan Boon ter sprake komen.

April. Onder het opschrift Vogels van diverse pluimage bespreekt M. Rutten een groot aantal hedendaagse dichters, o.a. Bertus Aafjes,

[p. 159]

Achterberg, Gabriel Smit, P. Kemp, W.F. Hermans, K. Jonckheere, terwijl hij ten slotte wijst op kritische beschouwingen over dichtkunst door M. Uyldert (Het Park der Poëzie) en F.W. van Heerikhuizen (In het Kielzog van de romantiek). - Jan Schepens (Vestdijk zuivert Anton Wachter) vestigt de aandacht op de zelfkritiek van deze vruchtbare auteur.

Nieuw Vlaams Tijdschrift. Maart. Karel Jonckheere wijdt een artikel aan Jan Greshoff.

Dietsche Warande en Belfort. Febr. Bij het portret van de zeventigjarige Lode Baekelmans geeft Albert Westerlinck een hartelijke en treffende karakteristiek van deze sympathieke mens en schrijver, een volbloed Antwerpenaar. (Lode Baekelmans mag niet verjaren!) - J. Lebeer schrijft een In memoriam Dr. Schamelhout. - In de slotrubriek wordt o.a. Nederlandse literatuur in vertaling besproken.

Maart-April. P.G. Buckinx eert de zeventigjarige Herman Teirlinck. H. Uyttersprot beantwoordt in een artikel R.M. Rilke en Vlaanderen de vraag: ‘Hoe heeft Rilke Vlaanderen gezien?’ - Albert Westerlinck vervolgt zijn Gesprek in Europa: beschouwingen over de moderne Europese literatuur. - R.F. Lissens (Crisis van een dichterschap) is weinig ingenomen met Het Koningsgraf van Bertus Aafjes en zijn ‘Egyptische crisis’, tevens ‘crisis van de zekerheid’. In de jongste verzen ziet hij ‘dichterlijke onmacht’, ‘barsten in het eenmaal helder kristal’. - A. Westerlinck polemiseert met Karel Jonckheere, naar aanleiding van Najaar van Hellas, door A. van Wilderode.

Het Woord. Winter 1948-'49. Gerard Diels geeft onder het opschrift Een luidere opmars een kritische beschouwing over In het kielzog van de romantiek, door F.W. van Heerikhuizen. Elisabeth Augustin publiceert een waarderende studie over Louis Paul Boon. In de Kronieken gaat Jan G. Elburg de ontwikkelingsgang van Henr. Roland Holst na (Van Droom tot Daad en vice versa), terwijl Bert Schierbeek schrijft Over Vestdijk, naar aanleiding van De Redding van Fré Bolderhey.

Kroniek van Kunst en Kultuur. Maart. D.A.M. Binnendijk schrijft over Leo Vromans dichtkunst en Albert Helman over Leo Vromans proza.

Ons Eie Boek. Jaarg. XIV, No. 4 (Dec.). In de rubriek Op die Taalwerf behandelt Taalman allerlei kwesties die met de studie en de praktijk van het Afrikaans samenhangen. - W.J. Du P. Erlank beoordeelt met ingenomenheid het boek van Rob. Antonissen: Schets van den ontwikkelingsgang der Zuid-Afrikaansche Letterkunde. - Ernst van Heerden beoordeelt het proefschrift van F.J. Snijman: Literêre Styl met die oog op stylondersoek.

Tijdschrift voor Ned. Taal- en Letterkunde LXVI, afl. 2. P. Maximilianus maakt een vergelijking tussen Maerlant's Sint Franciscus' Leven en zijn Latijns origineel. W.H. Beuken tracht in een artikel Lutgartproblemen aan te tonen dat er geen eerste boek van W. van Afflighem's Leven van S. Lutgart bestaan heeft. - L.C. Michels betoogt dat Petronel in Vondel's Peter en Pauwels slechts de geestelijke dochter van Petrus is. - J.H. van Lessen vervolgt haar studie over Klanknabootsing als

[p. 160]

taalvormend element met een groep wortels, beginnende met sch, schr, st of str, die ‘stutten of steunen’ aanduiden of daarvan afgeleide begrippen. - P.C. Paardekooper levert een bijdrage over de strijd Tussen Hollands ae en Nederlands aa. - In de rubriek Boekbeoordelingen beoordeelt A. van Loey uitvoerig de Vormleer van het Middelnederlandsch der XIIIe eeuw van G.S. Overdiep, en F. Kruyskamp het proefschrift van J.J. de Witte O.P. over De betekeniswereld van het lichaam.

April. G. Karsten schrijft een artikel over de levensloop en het werk van Ed. Hoornik. - C. Starrenburg wijst op Structuurverschillen tussen Frans en Nederlands.

Levende Talen. Febr. Volledig afgedrukt zijn twee voordrachten, gehouden op de jongste jaarvergadering, nl. De rol van het Maleis in Indonesië door G.W.J. Drewes, en Kunsttalen door W.J.A. Manders. - Van de sektievergaderingen is een beknopt verslag gegeven. - Onder de Boekbeoordelingen wordt Het phonologisch quantiteitsbegrip van P. Eringa uitvoerig besproken door C.F.P. Stutterheim. Daarop volgen nog enkele kortere boekbeoordelingen.

Tijdschrift voor Levende Talen XV, No. 1. F. Closset geeft in de rubriek Nederlandse Letteren een reeks boekbesprekingen en aankondigingen, o.a. van de Verzamelde Werken van A. Roland Holst, van E. du Perron en van Anna Blaman's roman Eenzaam Avontuur.

No. 2. F.L. Sack bestudeerde The problem of an international language. - F. Closset (Bij een roman van Louis Couperus) prijst de roman Van oude menschen als werk waarmee de auteur ‘boven zijn tijd uitgestegen is’.

Volkskunde VII, No. 3. S.J. van der Molen schrijft Over de Hooiberg en zijn verspreiding in vroeger tijd; H. Uyttersprot Over ‘teuten’ en ‘tödden’, d.z. rondreizende kooplieden. - Tj. W.R. de Haan bespreekt een reeks verwante volksliedjes, terwijl een Kleine Mededeling handelt over Sagen en sprookjes, opgetekend uit den volksmond in Limburg.

No. 4. K.C. Peeters (Prof. Dr. J. Gessler gevierd) geeft een opsomming van de volkskundige bijdragen in de hem gewijde bundels Miscellanea. Een uitvoerige studie van E. van Autenboer geldt de Vastenavondviering te Mechelen, met een historische terugblik. Onder de Kleine Mededelingen worden o.a. enige raadsels besproken.

Lingua I, No. 3. H.J. Pos publiceert een studie over The foundation of word meaning. - L. Kaiser deed waarnemingen over Diphtongs in Dutch.

No. 4. Een artikel van C.F.P. Stutterheim over Modern stylistics behandelt als eerste deel Style and style-class. Uitvoerig bespreekt A.W. de Groot Structural linguistics and word-classes.

Museum. Dec. A. Weijnen beoordeelt Brabantse persoonsnamen in de 13de en 14de eeuw van J. Lindemans.

C.d.V.

Erratum.

Thomas van der Noot en zijn ‘Den Triumphe ende Tpalleersel vanden Vrouwen’ in dit tijdschrift, 42e Jrg., eerste afl., p. 31: ‘naar Pr. Verheyden’ moet zijn: ‘naar de “Druk en Uitgave te Brussel in de XVIe Eeuw”’ en de hierbijhorende voetn. 4) luidt: ‘Tentoonstelling, Brussel’, 1942, p. 33 (ed. Bibliothèque Royale de Belgique).

Gilbert Degroote.