De Nieuwe Taalgids. Jaargang 39

[p. 91]

Aankondigingen en mededelingen.

Vlaamse boeken.

Ter aanvulling van de gegevens in onze vorige aflevering laten wij hier nog enige aankondigingen volgen van Vlaamse uitgaven, in de oorlogsjaren gepubliceerd of voorbereid.

Naast de kostbare Jubileum-uitgave van Guido Gezelle's Dichtwerken bezorgde Prof. Frank Baur een fraai uitgevoerde dundruk-uitgave in twee delen (Amsterdam - L.J. Veen's U.M. - 1946), waarvan de inleiding gedateerd is: April 1943. Deze uitvoerige inleiding (blz. I-XXXIX) met grondige kennis en grote toewijding geschreven, verhoogt de waarde van deze nieuwe uitgave. Men vindt er niet alleen een kernachtige samenvatting van wat omtrent Gezelle's leven en werken ook elders vermeld is, maar - op grond van minder bekende brieven - een psychologisch verdiepte studie van Gezelle's karakter en gemoedsleven. Het tweede deel bevat aan het slot ook een breed opgevatte woordenlijst.

Gezelle's Duik-almanak.

Als curiositeit vermelden wij een heruitgave van Gezelle's ‘duik- ofte plukalmanak’ van het jaar onzes heeren 1891, gangbaar en dienstig gemaakt voor het jaar onzes heeren 1946, in het oude formaat met de oude cijfers. Onderaan elke bladzijde staat een spreuk, in rijm of in proza. Als uitgever wordt genoemd: Drukkerij-uitgeverij Lannoo - Tielt.

Arthur van Schendel; zijn werk, zijn betekenis.

Aan dit onderwerp wijdde Drs R. Pulinckx een uitvoerige studie (Diest - ‘Pro arte’ - 1944. Prijs f 4,50), met een Inleiding (o.a. over de literaire Critiek) in vier hoofdstukken: I Biografisch overzicht, II Het werk, in de ‘Romantische periode’ en de ‘Hollandsche periode’ (blz. 29-172), III Van Schendel's taal en stijl, IV De beteekenis van Arthur van Schendel, en besloten door een Bibliografie (blz. 245-258).

Maurice Roelants.

Bij het vijftig-jarig jubileum van deze vooraanstaande auteur gaf Prof. Fr. Closset een beknopte maar boeiende inleiding tot zijn werk (Brussel - A. Manteau U.M. - 1946), waarin hij achtereenvolgens beschouwd wordt als Dichter, Romancier, Journalist en Criticus. Hij wijst op de grote waarde van Roelant's werk, ‘waarvan de invloed verder reikt en reiken zal dan wel eens wordt gedacht’. Met grote nauwkeurigheid is de Proeve van bibliografie (blz. 93-100) samengesteld.

La Littérature Flamande au Moyen-Age.

In een deeltje van de populaire Collection Nationale (Brussel - Office de publicité - 1946 - 87 blz.) schreef Fr. Closset een helder overzichtvan de Middelnederlandse letterkunde, om daarvoor ook bij zijn Franssprekende landgenoten belangstelling te wekken.

Grammaire néerlandaise à l'usage des Wallons (Brussel - Marcel Didier - 1945).

Evenals het bovenstaande werk is deze uitvoerige spraakkunst (372 blz.), samengesteld door J. van Mulders, een welkom bewijs voor de toenemende belangstelling en het groeiend gezag van de tweede landstaal in België.

Twee onbekende tafelspelen.

In een handschrift van de Vaticaanse Bibliotheek zijn twee kleine

[p. 92]

tafelspelen bewaard, nl. een zogenaamd ‘Presentspel’, waarbij twee spelers, Sot en Jonck, aan een bruidspaar een spiegel aanbieden (151 vss.), en een monoloog van een lansknecht, die met zijn eigen schaduw vecht (215 vss.). Deze teksten, vroeger onvoldoende gepubliceerd door Dr J.A.F. Orbaan, zijn opnieuw verzorgd en gecommentarieerd in een degelijke uitgave van Dr C.F.P. Stutterheim (Amsterdam - H.J. Paris - 1946. Prijs f 1,60). Behalve toelichtende voetnoten, volgt op elk stuk een Aantekening over inhoud en taal. Door mengeling van dialektvormen is het niet na te gaan, waar deze tafelspelen oorspronkelijk thuis horen.

Vondels Joseph in Dothan.

Van deze tekst ontvingen wij een nieuwe uitgave, in Nederlands Indië bewerkt door Jef Notermans (Amsterdam - Batavia - W. Versluys N.V. - 1941). Veel zorg is besteed aan de Inleiding (blz. 5-35). De uitvoerige taalkundige aantekeningen volgen achter de tekst (blz. 123-206).

Geschiedenis der Taalwetenschap.

Kort na het overlijden van de schrijver, Prof. Dr A.G. van Hamel verscheen als deel van de ‘Encyclopaedie in monografieën’ een beknopte maar volledig en onderhoudend geschreven Geschiedenis der Taalwetenschap (Den Haag - N.V. Servire - 1945; 94 blz. Prijs f 1,90). De schr. begint met de Oudheid en geeft afzonderlijke hoofdstukjes over de 19de en de 20ste eeuw, met een Litteratuuropgave en een algemeen register.

Duitse invloed op de Nederlandse woordvoorraad.

Als Verhandeling der Kon. Nederl. Akademie van wetenschappen, afd. letterkunde N.R. IL, No. 1 verscheen een verhandeling van Dr C.G.N. de Vooys (Amsterdam N. Holl. U.M. - 1946, 93 blz.) over dit onderwerp, als samenvatting en uitbreiding van een voorafgaande studie. In vijf hoofdstukken, naar tijdsorde gaat de schr. die invloed na vanaf de Middeleeuwen tot op onze tijd. Een aantal Bijlagen bevatten lijsten met materiaal, voor deze studie bijeengebracht.

Academische redevoeringen.

De beide nieuwe Utrechtse hoogleraren in de Nederlandse taal- en letterkunde lieten hun inaugurele oratie in druk verschijnen. Die van Dr C.B. van Haeringen is getiteld: Spanningen in hedendaags Nederlands ('s Gravenhage - D.A. Daamen's U.M. - 1946) en bevat een pleidooi voor de synchronische grammatica-beoefening. De ‘spanningen’ worden toegelicht met een drietal voorbeelden uit hedendaags Nederlands.

Die van Dr W.A.P. Smit is getiteld: Reprise na 130 faar over den waren dichter. (Deventer-Uitgeverij W. van Hoeve).

Aanknopend aan een retorische inaugurele rede van zijn eerste voorganger, Adam Simons, over ‘De Ware Dichter’, juist 130 jaar te voren uitgesproken, wijst hij op een drietal gedichten van zeer verschillende aard, waarin echt dichterschap tot uiting komt.

De aftredende hoogleraar Dr C.G.N. de Vooys, gaf kort daarop een afscheidskollege, getiteld Herdenking en Verantwoording, dat eveneens in druk verschenen is (Groningen - J.B. Wolters - 1946).

C.d.V.