Kroniek en kritiek.
Een onvoldoende Middelnederlandse tekstuitgave van de Torec.
Bij de Nederlandsche Boekhandel te Antwerpen is een Klassieke Galerij verschenen, onder redaktie van Dr. A.T.W. Bellemans, Dr. O. Dambre, Dr. R.F. Lissens en Dr. A. Verboven, een reeks tekstuitgaven, die reeds 14 deeltjes telt, zowel van oude als nieuwe Zuidnederlandse auteurs. Door de oorlogstoestand zijn deze uitgaven in het Noorden nog weinig of niet bekend geworden. Alleen het laatst verschenen deeltje: Maerlant's Roman van Torec, bezorgd door Dr. Bellemans (1942), kwam ons, toevallig, onder ogen. Het spijt ons, te moeten vaststellen dat deze uitgave onbevredigd laat, niet alleen omdat een derde deel van deze roman achterwege blijft, maar vooral omdat de tekst ontsierd wordt door, soms zinstorende, drukfouten, terwijl bij het doorbladeren bleek dat verscheiden verklaringen onjuist of onvolledig waren. Wanneer wij van deze bezwaren rekenschap geven, dan is de bedoeling, bij herdruk of bij eventueel volgende Mnl. uitgaven op betere verzorging aan te dringen. Bovendien is het zeer goed mogelijk dat onze bezwaren niet of in mindere mate gelden voor de voorafgaande deeltjes die Dr. Bellemans verzorgde (Moriaen, Sint Brandaen), die wij nog niet konden raadplegen.
Drukfouten merkten wij op in vs. 193 (blide), vs. 234 (waen), vs. 593 is uitgevallen (ic hebbe gevisiert enen raet), vs. 641 (voren: er staat varen in de tekst), vs. 1041 Dattie, vs. 1280 (aldaer), vs. 1442 noot (verkeert: er staat verheert), vs. 1460 (consijs), vs. 1570 (sijn vader), vs. 1745 (sloech), vs. 2109 (sprac), vs. 2285 (die), vs. 2369 (scaemde).
Onjuiste verklaringen tekenden wij aan bij: vs. 397 thant is niet: in de hand, maar = terstond, vs. 606 geleet is niet: verdediging, dekking, maar is een deelw., te verbinden met bringen (Mnl. Wdb. I, 1443); vs. 650: (si) hondert daden ere betekent niet: ‘veelvuldige eerbewijzen brachten’. De uitgever heeft niet gezien dat er staat si hondert = honderd, een zeer gewone verbinding, evenals in vs. 1999 si twintich = nog twintig anderen, waar de uitgever aantekent si = zijn(!); vs. 797 in enen: ‘aldoor’, maar er staat: in enen dan = in een wouddal; vs. 1692 van irst: ‘al dadelijk’, moet zijn: opnieuw; vs. 1710 lach = ‘logeerde’. Blijkens het verband: te eens ridders lach een substantief = nachtverblijf; vs. 197: zegevri: ‘niet onoverwinnelijk’, maar de overwinning verschaffend; vs. 2362 gereet: niet ‘eenvoudig, gemakkelijk’, maar: terstond, evenals gerede in vs. 2438; vs. 2413 nine: ‘heelemaal’, lees: helemaal niet.
De verklaring van op dese sake (vs. 26) als: ‘na deze woorden’ is van Te Winkel overgenomen, maar m.i. zou in dit verband beter passen: op deze voorwaarde (zie Mnl. Wdb. VII, 75 Aanm.). In vs. 384 is medallen: geheel en al, wel wat vrij weergegeven door: ‘geweldig’. De verklaring goec = gek (vs. 1248) is wel juist, maar voor lezers die aan een zonderlinge klinkerwisseling of aan een foutieve lezing zouden denken, was het goed geweest, er op te wijzen dat de vogelnaam goec (koekoek) hier scheldwoord is, en dus = dwaas.
C.d.V.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd