De Nieuwe Taalgids. Jaargang 37

[p. 190]

Uit de tijdschriften.
(Mei-Juni).

De Gids. Mei. A.A. Verdenius schrijft over Vreemde woorden in onze dialecten, waarbij hij uitgaat van het Mnl. planteit en vertuten, die in Noordelijke dialekten voortleven, en eigenaardige lotgevallen gehad hebben. - W. Gs. Hellinga bespreekt de bundel In de Nederlandse taaltuin van A.A. Verdenius en De Expansie van het Nederlands van M. Valkhoff.

Groot-Nederland. Mei-Juni. Deze dubbele aflevering brengt een keuze uit het werk van Marcellus Emants, ingeleid door een artikel van H. Unger over Emants als romancier.

Stemmen des tijds. Mei-Juni. R. Houwink geeft een uitvoerige beschouwing Bij den laatsten bundel van Boutens, nl. de Tusschenspelen van 1942. Hij gaat na in hoeverre Boutens' dichterschap ‘profetisch, priesterlijk en koninklijk’ genoemd kan worden, en betoogt, op grond van deze laatste bundel, dat Boutens in het late najaar van zijn leven de weg gevonden heeft naar een ‘waarachtig christelijk dichterschap’. - De laatste roman van Jo van Ammers-Küller: Ma, een familieroman uit de jaren 1871-1901, wordt beoordeeld door T(azelaar).

De Nieuwe Gids. April. A.H. van der Feen schrijft een artikel met het opschrift Hoe een roman tot stand komt.

Mei. L. van Deyssel en A. Haighton herdenken de onlangs gestorven dichter P.C. Boutens. - Louis Sourie wijst op de betekenis van het tijdschrift Van Nu en Straks, bij gelegenheid van de vijftigste verjaring.

Roeping. Mei. Gerard Knuvelder wijdt een artikel aan Hadewijch, waarin hij ‘haar geestelijke signatuur’, zoals die blijkt uit haar Brieven, Visioenen en Strofische Gedichten, kenschetst, en haar prijst als ‘de grote glorie van onze Nederlandse vroomheid en schoonheid’.

Juni. J.M. Kramer wijdt een uitvoerige studie aan Boutens als vertaler. Hij beoogt ‘vast te stellen in hoeverre de geest van Boutens' vertalingen afwijkt van die van het origineel, om zoodoende een onderzoek in te stellen naar de bijzondere geaardheid van de klassiciteit van '80’.

Levende Talen. April. In de rubriek Boekbesprekingen beoordeelt G.W. Wolthuis Muziek en drama in de Middeleeuwen door

[p. 191]

J. Smits van Waesberghe; A.J. de Jong beoordeelt het proefschrift van J. Reyers over W.E. de Perponcher.

Juni. J.P. Duyverman geeft een historisch overzicht van de houding van Regeering en school als ‘nieuwe’-spellers. - G.W. Wolthuis verzamelde en beoordeelt Merkwaardige vertalingen van Nederlandse lyriek. Een overeenkomstig onderwerp behandelt J.W. Marmelstein, nl. Een Franse bewerking van Van Alphens ‘Kleine Gedichten’, door Auguste Clavareau. - Een artikel van J.A. Rispens, over J.D. Bierens de Haan, is getiteld Muzische bezonnenheid. - J.P. Prins geeft een verslag van de indrukken van Een achttiende-eeuwse reiziger over Nederland, die ook onze letterkunde betreffen.

Taal en Leven. Mei. Gerlach Royen levert een drietal bijdragen: in Uit zijn aard volstrekt onverbuigbaar wijst hij op woorden als allerhande, goedertieren, tevreden, die inderdaad wèl verbogen worden. Waar zit de ware oorzaak? is gericht tegen ‘taalzuiveraars’. Een derde bijdrage (Het enige geval) handelt over de superlatief enigste. - E. Kruisinga (Filologie en Taalwetenschap VI) geeft een beschouwing over Met z'n achten. - H. Prenen beoordeelt het proefschrift van P. Minderaa over Karel van de Woestijne; A.J. Schneiders schrijft o.a. over de roman De trap van steen en wolken door Johan Daisne en Een spel der natuur van Arthur van Schendel.

Tijdschrift van Levende Talen IX, afl. 2. J. Delattre besluit zijn artikel over de Invloed van het Spaans op de Westeuropese talen, waarbij hij voor vele woorden het jaar vaststelt, waarin het Spaanse woord voor het eerst in het Nederlands aangetroffen is. - In de rubriek Nederlandse Letteren schrijft Fr. Closset uitvoerig en met veel sympathie over het werk van Johan Daisne, in het biezonder over zijn jongste roman De Trap van Steen en Wolken. Daarna bespreekt hij ook de romanschrijver Gerard Walschap.

Verslagen en Mededeelingen der Kon. Vlaamsche Academie.

Jan. J. van Mierlo bespreekt en vertaalt Het oudste diergedicht in de letterkunde der Nederlanden, nl. een dierverhaal van Sedulius Scotus, uit het midden der negende eeuw.

Febr. J. van Mierlo verwerpt, in zijn Sprokkelingen op Middelnederlandsch taalgebied, een paar ‘dubieuse aanwinsten voor den Mnl. taalschat’.

[p. 192]

Beiträge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur LXVI, Heft 1-3. Een studie van L.E. Schmitt over Die sprachschöpferische Leistung der deutschen Stadt im Mittelalter behandelt ook de geschiedenis van Nederlandse steden. - Th. Frings betoogt, in een bijdrage over Die Sippe muoten im Mittelhochdeutschen, dat hierbij aan een Nederlands-Vlaamse oorsprong te denken is. Een artikel van dezelfde schrijver over Sl und scl maakt het aannemelijk dat de schrijfwijze scl uit Romaans spraakgebruik afkomstig is. - F. de Tollenaere schrijft Ueber die Etymologie von niederländisch koekeloeren. Hij verwerpt de afleiding uit kokerol (slakkenhuis, naar het Frans), die op Kiliaen teruggaat, en denkt liever aan een klanknabootsend woord voor het hanengekraai.

Volkskunde N.R. II No. 4. Abel J. Coetzee publiceert een uitvoerige studie over Volksgeneeskunde in Suid-Afrika. - P.J. Meertens schrijft over De Volkskundekaart, naar aanleiding van een boek van Erich Röhr over dit onderwerp. - A.C.J. de Vrankrijker besluit zijn beschrijvende verzameling van Kinderspelen in het Gooi. Een reeks Kleine Mededeelingen en Boekbesprekingen besluit de aflevering.

N.R. III, No. 1. Robert Devoghel geeft een Vade-Mecum voor den Volksliedverzamelaar. - Abel J. Coetzee besluit de bovengenoemde studie. - J.R.W. Sinninghe geeft een uiteenzetting van De Nederlandsche lezingen van het sprookje van de Zingende Beentjes. - Een bijdrage van Jef Cordie is gewijd aan De Eeredienst der Drie Gezusters. Ten slotte een aantal Boekbesprekingen o.a. over Het Eiland Urk (P.J. Meertens en L. Kaiser), door Jan de Vries, en een Tijdschriftenschouw.

Archief voor Kerkgeschiedenis XXXIV, afl. 1. C.C. de Bruin publiceert De Dietse oertekst van de anonieme ‘Epistola de vita et passione domini nostri Jhesu Christi et aliis devotis exerciciis’, een geschrift, ten onrechte lange tijd toegeschreven aan Johannes Vos van Heusden, dat ‘de spiritualiteit van de moderne devotie het zuiverst weerspiegelt’.

Museum. Mei. M.J. Langeveld beoordeelt het proefschrift van J. Reyers over W.E. de Perponcher; G.J. Uitman beoordeelt de bundel Liederen uit de oude doos, verzameld door D. Wouters.

C.d.V.