De Nieuwe Taalgids. Jaargang 35

Uit de tijdschriften.
(November-December).

De Gids. Nov. Anton van Duinkerken's Kroniek der Nederlandsche Letteren bevat een uitvoerig In Memoriam H. Marsman.

De Nieuwe Gids. Dec. Lod. van Deyssel vervolgt zijn bonte rij Opmerkingen en Beschouwingen. - A.A. Haighton (Leering uit ‘Lebak’) schrijft uitvoerig over Du Perron's beschouwing van de Havelaar-zaak.

Groot-Nederland. Nov. G. Stuiveling geeft als voorproeve van zijn Perk-uitgave een fragment van de inleiding, over De oorspronkelijke Mathildekrans, waarvan de bouw nauwkeurig bestudeerd en ontleed is. - In de rubriek Nederlandsch Proza wordt het jongste werk van Arthur van Schendel (Mijnheer Oberon en Mevrouw) uitvoerig besproken door Gerard van Eckeren. -

[p. 46]

D.A.M. Binnendijk beoordeelt, in de rubriek Over Poëzie, de bundel Glas en Schaduw van Nes Tergast.

Dec. Als slot van bovengenoemde inleiding publiceert G. Stuiveling een fragment over De groei van Perks dichterschap. - S. Vestdijk (Voorbeelden van slecht en goed lezen) tracht in een anticritiek de bezwaren te weerleggen die een kroniekschrijver in de Nieuwe Rotterdammer Courant aangevoerd heeft tegen zijn studie Albert Verwey en de Idee. - In de rubriek Nederlandsch Proza beoordeelt Gerard van Eckeren de jongste romans van Willem Elsschot (De Leeuwentemmer) en van Lode Zielens (Op een Namiddag in September). - D.A.M. Binnendijk beoordeelt de nieuwste dichtbundel Materie-man van Gerard den Brabander.

De Stem. Nov. In het Critisch Bulletin vraagt A. Zijderveld waardering voor de liederen en zinnespelen van Coornhert, waarbij hij een merkwaardige plaats uit het weinig bekende Spel van de ketterse wereld aanhaalt.

Dec. In het Critisch Bulletin bespreekt A. Romein - Verschoor Du Perrons laatste woord over Multatuli, nl. De bewijzen uit het pak van Sjaalman. - Anthonie Donker beoordeelt Overdiep's bloemlezing Onze renaissance in proza.

Stemmen des tijds. Nov. J. Barents levert een bijdrage over Dirck Volkertszoon Coornhert als Nederlander. - C. Tazelaar vervolgt zijn opstel: Rondom Da Costa's Vijf en twintig jaren, een lied in 1840, ‘naar aanleiding van onuitgegeven brieven’.

Dec. Als slot van het bovengenoemde artikel bespreekt C. Tazelaar de korrespondentie over dit onderwerp tussen Da Costa en De Clercq, die bijna volledig medegedeeld wordt.

Roeping. Nov. J.W. Kerssemakers besluit zijn studie over Gorters Mei, waarin hij zijn opvatting van dit gedicht stelt tegenover de z.i. onjuiste interpretatie van P.N. van Eyck, in de inleiding van de jongste uitgave. Volgens de schrijver is het derde boek geen ‘neergang’, maar een ‘visionair gevonden synthese tussen ziel en lichaam’.

Dec. Gerard Knuvelder herdenkt Dr. Moller als stichter en eerste hoofdredacteur van het tijdschrift. - Dezelfde schrijver beoordeelt de eerste afleveringen xan Walch's ‘Handboek’, waarvan hij de opzet en de stijl afkeurt. - In de Kroniek der Poëzie bespreekt Jos. Panhuysen de jongste bundels van Louis de Bourbon, Mathias Kemp, Gabriël Smit en Hans van Zijl.

[p. 47]

De Vlaamsche gids, Mei-Juli, Dit ‘speciale nummer’ is geheel gewijd aan Pieter Pauwel Rubens, die besproken wordt als Antwerpenaar, als mens, als kunstenaar en als diplomaat.

Studiën. Katholiek cultureel tijdschrift. Dec. Jac. van Ginneken stelt de vraag: Hoe staat het nu met het auteurschap der Imitatio Christi? Het antwoord luidt, dat zijn ondersteliing dat Geert Grote de auteur is, steeds meer bijval vindt. In een uitvoerige noot bestrijdt hij Prof. R. Post, dat in zijn jongste publicatie over De Moderne Devotie Van Ginneken's standpunt niet aanvaardde.

Paedagogische Studiën. Dec. A. Hallema levert een bijdrage over Het kind en zijn spel in de vaderlandsche litteratuur. Roemer Visscher's Sinnepoppen en het Kinderspel der 16de eeuw.

Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde LX, afl. 2. Een uitvoerige studie wijdt D. Th. Enklaar aan Uilenspiegel's achtergrond. - H.L. Beroen verklaart het Oost-Nederlandse woord beteun of betuun (= schaars) uit een verondersteld bi-twên. - A.A. Verdenius geeft nog een paar oude voorbeelden van Congruerende voegwoorden. - D. Bax maakt Opmerkingen over enige oude liedboeken. - M. Ramondt verklaart de Mnl. geografische naam Sint Joris braes. In de rubriek Boekbeoordeling beoordeelt J.W. Muller de Lijst van Nederlandsche plaatsnamen buiten de landsgrenzen van A.J. Schreuder; J.A.N. Knuttel De Refereinenbundel van Jan van Doesborch, door C. Kruyskamp; C.B. van Haeringen de bloemlezing Middelnederlands geestelijk proza van C.C. de Bruin, en G. Kloeke het proefschrift Boerenvoortvaring in de oude landschap van C.C.W.J. Hijszeler.

Levende Talen. Dec. J.A. Rispens geeft ook zijn opvatting Naar aanleiding van Kloos' Zee-sonnet. - G.W. Wolthuis wijst op het verband tussen De Faust van het volksboek en Mariken van Nieumeghen. - H. Bongers ergerde zich aan de taal die men in Onze radio zo vaak hoort. - W. Mensonides protesteert tegen het oordeel dat Willem van Doorn gesproken heeft over de verskunst van H. Roland-Holst. - M.J. Premsela geeft Eenige aanteekeningen bij een Nederlandsche ‘Misanthrope’-vertaling van W.J. Wendel. - Cath. Ypes beoordeelt het proefschrift van C.L. Thijssen-Schoute over Nic. Jarichides Wieringa. - A.J. de Jong beoordeelt de studie van Branco aan Dantzig over De korte o-klanken in het Nederlandsch.

[p. 48]

Onze Taaltuin. Okt. Deze dubbele aflevering is bijna geheel gevuld met het vervolg van Jac. van Ginneken's studie over Het monachale humanisme. - P.J. Meertens geeft een taalkaart voor het woord paars.

Dec. A. Weijnen publiceert een studie over De ouderdom en het isolement van het Schouwens dialect. - N. van Wijk schrijft over De Engelse ‘great vowel shift’ en een Baltische parallel. - J. Wils bespreekt de inhoud van de Bundel opstellen van oudleerlingen, aangeboden aan Prof. Dr. C.G.N. de Vooys.

Neophilologus. XXVI, afl. 1. L. Vercoren oordeelt ongunstig over De vertaling van Keat's Hyperion door Mr. W.W. van Lennep, een vertaling die van betekenis geweest is bij de beweging van 1880.

Vondelkronick. Okt. J.F.M. Sterck schrijft, met veel aanhalingen, over Vondels soberheid. - H.F. Wijnman heeft biezonderheden opgespoord omtrent Jan Tonnis, de schrijver van ‘Josephs droef en bly-eindspel’, die waarschijnlijk in Vondel's doopsgezinde kring te Amsterdam geen onbekende geweest is. - Jos. Vandervelden vraagt nog eens aandacht voor het Eusebia-probleem, waarbij hij een nieuwe verklaring geeft van Tesselschade's duister sonnet. - A.A. Verdenius bespreekt Vondel's woorden winterbeer en winterbijl, waarin winter ‘een sterk affectieve betekenis’ blijkt te hebben. - Een lange reeks Kantteckeningen, grotendeeis van de hand van de redakteur, besluit de aflevering.

Taal en Leven. Des. Onder het opschrift Piet- en andere luttigheden geeft Gerlach Royen overvloed van voorbeelden, waarbij gelijkluidende woordstukken éénmaal door een verbindingsstreepje aangegeven worden. Dit verschijnsel komt niet alleen in ‘departementaal proza’, maar ook bij verscheiden auteurs voor. Bij de groepering blijkt dat de gevallen niet alle ‘van hetzelfde stijlgehalte’ zijn, al acht de schrijver in 't algemeen zulke ‘afkappingen’ en ‘afknauwingen’ afkeurenswaardig. - H. Godthelp beoordeelt de Pantheon-uitgave van Vondel's Faëton door A. Zijderveld en A.A. Verdenius.

Museum. Nov. G. Kalff beoordeelt de uitgave van De briefwisseling Vosmaer-Kloos door G. Stuiveling.

C.d.V.