De Nieuwe Taalgids. Jaargang 34

Aankondigingen en mededelingen.

Bundel opstellen van oud-leerlingen.

Bij de herdenking van zijn vijf-en-twintigjarige ambtsvervulling ontving Prof. C.G.N. de Vooys een omvangrijke bundel opstellen van zeer verschillende aard, voor deze gelegenheid geschreven door zijn oud-leerlingen, en met zorg uitgegeven door de firma J.B. Wolters te Groningen. Het is mij een behoefte, ook op deze plaats mijn hartelijke dank uit te spreken aan allen die bijgedragen hebben aan de totstandkoming van deze bundel, een geschenk dat ik op hoge prijs stel.

Hannibal over den Helicon?

Dit opschrift van een bundel opstellen van Anthonie Donker, herdrukken uit ‘De Stem’ (Arnhem - Van Loghum Slaterus' U.M. - 1940) wordt verduidelijkt door de ondertitel Een nieuwe dichtergeneratie en haar werkelijkheid. De Amsterdamse hoogleraar, onbevangen oordelend, volgde met warme belangstelling de ontwikkeling van de hedendaagse dichtkunst en karakteriseert in dit boek ‘de dichters die in de laatste tien jaren duidelijk

[p. 380]

hun persoonlijkheid in hun werk hebben uitgedrukt’, en stelt daarbij de vraag: ‘welke veranderingen ziet men de poëzie daarbij ondergaan? hoe wijzigt zich het algemeene beeld, dat het werk eener periode, ondanks de bijzonderheid van elke verschijning op zichzelf, tevens vertoont?’ Na een inleiding over Nieuwe dichters en de werkelijkheid worden dan een negental afzonderlijk besproken, namelijk: Ed. Hoornik, Jac. van Hattum, Gerard den Brabander, M. Mok, G. Achterberg, Halbo C. Kool, Clara Eggink, Han G. Hoekstra en Eric van der Steen. Het slothoofdstuk heet: Vieux jeu der romantiek en nieuwe poëzie.

Nederlands proza van deze tijd.

Voor de uitgavenreeks van de Arbeidersgemeenschap der ‘Woodbrookers in Holland’ (Arnhem - Van Loghum Slaterus' U.M. - 1940) stelde Dr. Marie H. van der Zeyde een boekje samen, bescheiden van omvang en opzet, maar degelijk en boeiend van inhoud. Het is een handleiding voor letterkundelessen, door de schrijfster te Bentveld gegeven, en nu voor ‘belangstellende maar niet onderlegde lezers’ gedrukt, om inzicht te geven in het Nederlandse proza van de laatste vijftig jaar. De stof is meestal gegroepeerd naar onderwerpen, met een karakteristieke figuur als middelpunt, gelijk uit de volgende titels van de paragrafen blijkt: I ‘Tachtig’; Van Eeden II Boeken over kinderen; Van Looy III Augusta de Wit en de rol van ‘de tropen’. IV De volgende generatie en de ‘gewone psychologische roman’ V De dromers; Van Schendel VI Het verschijnsel van de boerenroman VII Vrouwenboeken. Het slot: Sterren van nu geeft slechts enkele losse aantekeningen. Een volledig overzicht van deze periode lag dus niet in de bedoeling van de schrijfster. Ook meer ‘onderlegde’ lezers zullen de fijne karakteristiek van auteurs als Van Looy; Van Schendel, Aug. de Wit weten te waarderen. Een vervolgdeeltje over de poëzie zien wij met belangstelling tegemoet.

Engelse klankleer en Duitse grammatika.

Wij ontvingen twee boeken die niet rechtstreeks betrekking hebben op Nederlandse taalstudie, maar die door stof en behandeling ook voor neerlandici van belang zijn, nl. An introduction to the study of English sounds van E. Kruisinga (seventh edition, Groningen - P. Noordhoff - 1940). In de Voorrede zegt de schrijver: ‘Misschien is het niet ongepast er de aandacht op te vestigen dat ik steeds getracht heb de fonetiese verschijnselen aan Nederlandse voorbeelden duidelijk te maken.’

[p. 381]

Het andere werk is de tweede band van J. van Dam's Handbuch der deutschen Sprache (Groningen - J.B. Wolters - 1940), waarin de Wortlehre behandeld wordt. Ook in dit boek ‘wurden das Deutsche und Niederländische eingehend verglichen’.

Drents dialekt. Belangstellenden in de Drentse volkstaal zullen hun voordeel kunnen doen met twee aardige, onlangs verschenen boekjes: Op naobervesiet, een bundel schetsen en vertellingen over gebruiken en gewoonten in het Oude Drente, door H.T. Buiskool, en Uut en um oes olde laandschop, een Drentse bloemlezing, verzameld door J. Poortman (beide uitgegeven te Assen bij Van Gorcum en Comp. N.V. - 1940).

De taal van Hendrik van Veldeke. In de jongste uitgave van Des Minnesangs Frühling (Leipzig - 1940) werden in de tiende afdeling de liederen van ‘Her Heinrich von Veldeke’ opgenomen ‘in Veldekes Mundart’. Op grond van vroegere pogingen (o.a. door Braune en Vogt), heeft Prof. Th. Frings, grondig kenner van het Limburgs en van Veldeke's werken, de taak op zich genomen, om de Mhd. redaktie om te zetten in een vorm die de oorspronkelijke taalvorm zo dicht mogelijk benadert. Binnenkort zal een uitvoerige verhandeling daarover, met uitvoerige motivering, verschijnen in de Abhandlungen der Sächsischen Akademie der Wissenschaften, 1940.

Willem Bilderdijk als dichter. Als uitgave van het ‘Genootschap Willem Bilderdijk’ verscheen onder deze titel een bundel ‘nieuwe studies’ van August Heyting (1940), gewijd aan de Versbeschouwing. De bedoeling is, ‘de lezers in te leiden in de afzonderlike schoonheden van Bilderdijk's poëzie’, tevens door vergelijking met verzen van talrijke bekende binnen- en buitenlandse dichters. Enkele artikels zijn vroeger reeds verschenen; andere zijn ontstaan uit lezingen.

C.d.V.