De Nieuwe Taalgids. Jaargang 34

[p. 382]

Uit de tijdschriften.
(September-Oktober).

De Gids. Okt. In de Kroniek der Nederlandsche Letteren (‘Het lied in de Middeleeuwen’) beoordeelt Anton van Duinkerken de bloemlezing Het Dietse lied van de Middeleeuwen, samengesteld door H. Godthelp en A.F. Mirande. Hij ontwikkelt ernstige bezwaren tegen de compositie en de geest van dit werk.

De Nieuwe Gids. Sept. L. van Deyssel geeft opnieuw een reeks Beschouwingen en Opmerkingen. - De Chroniek der Poëzie, over Scheppingsdroom van M. Mok, is geschreven door Jan van Alblas.

Okt. L. van Deyssel zet zijn reeks voort.

Groot-Nederland. Sept. In de rubriek Over poëzie beoordeelt D.A.M. Binnendijk de Spiegel van de Nederlandsche Poëzie door alle eeuwen.

Okt. S. Vestdijk schrijft over H. Marsman als apollinische persoonlijkheid. - De rubriek Nederlandsche proza van Gerard van Eckeren is gewijd aan Frans Delbeke, auteur van Tusschen Twee Werelden. - D.A.M. Binnendijk (Over Poëzie) beoordeelt de bundel Het Gevecht met de Muze van Bertus Aafjes.

De Stem. Sept. Dirk Coster schrijft een In memoriam Dr. J.F. Otten. In het Critisch Bulletin herdenkt en karakteriseert Anthonie Donker de dichter H. Marsman. Dezelfde auteur beoordeelt Dichters der reformatie in de zestiende eeuw van Dr. W.A.P. Smit. - G. Stuiveling beoordeelt Albert Verwey's nagelaten studie over Frederik van Eeden, onder het opschrift ‘De grenzen der zekerheid.’ - C.J. Kelk oordeelt zeer ongunstig over de vervolgroman Bartje zoekt het geluk van Anne de Vries.

Okt. In het Critisch Bulletin bespreekt Anthonie Donker de vijf laatst verschenen delen van de Bibliotheek der Nederlandse Letteren, waarbij hij voornamelijk de persoon van Huet behandelt, naar aanleiding van de keuze die Staverman uit zijn werk gedaan heeft.

Stemmen des Tijds. Aug.-Sept. In een opstel Beets' portret naar de Camera-uitgaven geschetst vergelijkt C. Cath. van de Graft uitvoerig de opeenvolgende uitgaven, waardoor de wordingsgeschiedenis verduidelijkt wordt. - A. Wapenaar schrijft Iets over Aart van der Leeuw (1876-1931) in een bijdrage, getiteld Een ‘once-born’ mensch. - P.J. Meertens herdenkt de dichter Marsman.

[p. 383]

Okt. J. Haantjes schrijft, evenals vroeger, een degelijke Kroniek van Zuid-Afrika, waarin zowel Engelse als Afrikaanse romans besproken worden, o.a. van C.M. van den Heever, Aletta Steyn en een dichtbundel van Elisabeth Eybers. - Een uitvoerige studie wijdt G.A. Lindeboom aan Geert Groote. - C. Tazelaar geeft een beschouwing Rondom Da Costa's Vijf en twintig jaren, een lied in 1840, naar aanleiding en met publicatie van onuitgegeven brieven.

Roeping. Sept. Dit gehele nummer is gewijd aan de zestigjarige schrijver Pieter van der Meer de Walcheren. Het grootste deel wordt ingenomen door een studie van Gerard Knuvelder over De creatieve arbeid vóór zijn bekering. Andere bijdragen leverden M. Molenaar M.C.S., Anton van Duinkerken, over de letterkundige kritiek, en Jan Engelman, over Pieter van der Meer en de beeldende kunst.

Okt. Wouter Paap herdenkt zijn vriend H. Marsman. - J.W. Kerssemakers S.J. schrijft over Gorters Mei: hoogte, diepte en bezinning in het Tachtiger dichterschap. - In de Kroniek der Poëzie beoordeelt Jos. Panhuysen een orgaan van jongere Vlaamse dichters, getiteld De bladen voor de Poëzie.

Opwaartse Wegen. Juli-Aug. K. Heeroma publiceert een uitvoerige studie over De jongste generatie, aanvankelijk bestemd om voorgedragen te worden.

Levende Talen. Okt. W. van Doorn publiceert een universiteitsvoordracht over Verstechniek. - G.W. Wolthuis gaat de verwantschap na tussen Frau Jutte en Mariken van Nieumeghen. - H.J.A. van Beckum komt terug op de kwestie Radio en Uitspraak. - De diskussie over het sonnet De zee klotst voort van Kloos wordt voortgezet door J.E. van der Laan, G.W. Wolthuis en J. van der Baan.

Taal en Leven. Okt. In een artikel Beginselen van beschrijvende syntaxis, voornamelijk toegelicht met Engelse voorbeelden, maakt E. Kruisinga opmerkingen die ook voor de studie van het Nederlands van belang zijn. - Een opstel Ueber Phonologie behandelt en beoordeelt Trubetzkoy's Grundzuge der Phonologie. - C. Hedeman (Sempre Crescendo) protesteert tegen het toenemend aantal woordkoppelingen in Nederlandse ambtelijke en journalistieke stijl.

[p. 384]

Paedagogische Studiën. Okt. Een uitvoerig artikel van J.H. Gunning Wz. is gewijd aan Marnix van St. Aldegonde als paedagoog.

Studia Catholica. Juli-Sept. W.M. Frijns stelt de vraag Bekeerde Vondel zich in 1639? en komt tot de conclusie: vooralsnog lijkt 't niet bewezen; er zijn argumenten die voor 1642 pleiten.

Dietsche Warande en Belfort. Mei. E. de Bruyne publiceert als voorproeve een fragment uit zijn werk Philosophie van de Kunst. In de rubriek Nederlandsch Proza beoordeelt André Demedts twee romans van Gerard Walschap, nl. Het Kind en Houtekiet.

Vondelkroniek XI, Nummer 4. Aug. Th. de Valk O.P. levert een uitvoerige bijdrage over Vondel en Lessius, een Vlaamse Jezuiet, wiens werk grote invloed gehad heeft op het tweede boek van Vondel's Bespiegelingen. - K.H.E. de Jong schrijft over Vondel als philosoof. - In de Kantteekeningen wordt o.a. een uitvoering van de Lucifer in Den Haag, en een openluchtuitvoering van Adam in Ballingschap (met illustraties) vermeld.

Tijdschrift voor Taal en Letteren XXVIII, afl. 3. Deze aflevering is bijna geheel gevuld met een artikel van W. Dols over Een Oostmiddelnederlands passieboek. Dit handschrift werd taalkundig zeer uitvoerig en nauwkeurig onderzocht, zowel wat klanken vormleer als wat woordvoorraad betreft. - J.J.A. Lucas toont aan dat De drukkersadressen op enkele werken van Johan Stalpart van der Wiele fiktief zijn, om de Hollandse drukker niet te benadelen.

Museum. Aug.-Sept. G. Royen bespreekt de Proceedings of the third international congress of phonetic sciences (Gent 1938) als ‘een waardevolle uitgave’. - A.A. Verdenius beoordeelt de Bijgedachten en Botsingen in Taal van G. Royen. - G. Royen beoordeelt De uitbreiding van het Nederlandsch taalgebied vooral in de zeventiende eeuw van J.W. Muller.

Okt. H.J.E. Endepols beoordeelt de uitgave van Renout van Montalbaan door P.J.J. Diermanse. - G. Royen bespreekt De Spelen van Zinne van 1539, uitgegeven door L.M. van Dis en B.H. Erné, en A Dictionary of the Low Dutch Element in the English Vocabulary van J.F. Bense. - B.H. Erné beoordeelt de uitgave der esbattementen Uit het archief der Pellicanisten door N. van der Laan.

C.d.V.