De Nieuwe Taalgids. Jaargang 34

Uit de tijdschriften.
(Juli-Augustus).

De Gids. Juli. J.N. Bakhuizen van den Brink herdenkt Philips van Marnix van Sint Aldegonde. - E.J. Dijksterhuis bespreekt de uitgave van Simon Stevin's Burgherlick Leven, in de stichting ‘Oude Letteren’. Hij stelt de vraag waarom niet liever zijn Weeghconst in de eerste plaats ter uitgave gekozen is. In de Kroniek der Nederlandsche letteren behandelt Anton van Duinkerken H. Marsman's bundel Tempel en Kruis, onder het opschrift Een Dichterlijk levensverhaal.

Aug. Een naamloze Stem uit de redactie spreekt een kort woord ter herdenking van Staring, dat niet vrij is van dubbelzinnigheid.

De Nieuwe Gids. Juli. W.J.L. van Es geeft een tot het verre verleden teruggaande beschouwing over De ondergang van het Dietsch in Frankrijk.

Aug. W.J.L. van Es besluit het bovengenoemde uitvoerige artikel. - L. van Deyssel geeft opnieuw fragmenten uit zijn Gedenkschriften. - Louis Knuvelder schrijft een In memoriam H. Marsman.

De Stem. Juni. S. Vestdijk publiceert een fragment van een studie Albert Verwey en de Idee, onder het opschrift Plastiek en taalplastiek, waarin hij een waarderende beschouwing geeft over het beeldend vermogen van Albert Verwey's taal.

In het Critisch Bulletin beoordeelt Anthonie Donker V.E. van Vriesland's Spiegel van de Nederlandsche poëzie door alle eeuwen, waarin ‘de schatten der Nederlandsche poëzie’ vergaard zijn. Een drietal onlangs gestorven letterkundigen worden her-

[p. 287]

dacht: Menno ter Braak door Anton van Duinkerken, E. du Perron door C.J. Kelk, en J.F. Otten door R. Blijstra.

Juli-Aug. Fr. van Oldenburg Ermke overziet karakteriserend het werk van Arthur van Schendel en noemt zijn artikel Arthur van Schendel of de kunst der verandering. In het Critisch bulletin beoordeelt Anthonie Donker Schilders en schrijvers door W.L.M.E. van Leeuwen met medewerking van Marnix Gijsen.

Groot-Nederland. Juli. De redaktie herdenkt Menno ter Braak en E. du Perron als verdienstelijke en onvervangbare medewerkers. - G.H. 's-Gravesande noemt Stuiveling's publicatie van De briefwisseling Vosmaer-Kloos Een belangrijke litterair-historische uitgave. - In de rubriek Nederlandsch Proza beoordeelt Gerard van Eckeren Du Perron's Schandaal in Holland; in de rubriek Over poëzie bespreekt D.A.M. Binnendijk de dichtbundel Tempel en Kruis van H. Marsman.

Aug. S. Vestdijk geeft een inleiding Bij een posthuum gedicht van E. du Perron. - Gerard van Eckeren bespreekt als Nederlandsch Proza een Essay van Gomperts. - De rubriek Over poëzie van D.A.M. Binnendijk is gewijd aan Het ongerijmde Leven van H.G. Hoekstra.

Stemmen des tijds. Juni-Juli. C. Tazelaar bespreekt de ontworpen Geschiedenis van de Letterkunde der Nederlanden, naar aanleiding van het verschenen eerste deel. Hij vreest gebrek aan eenheid van opvatting en ongelijksoortigheid van behandeling, al vindt hij in het plan veel te waarderen. Als titel koos hij Naast en niet in plaats van, om aan te geven dat de werken van Kalff en Te Winkel hun waarde zullen behouden.

Opwaartse Wegen. Juni. Een uitvoerig opstel van H. de Bruin, Bekentenissen van een veertigjarige, is geschreven naar aanleiding van H. Marsman: Tempel en Kruis.

Tijdschrift voor Taal en Letteren XXVIII, afl. 2. Jef Notermans publiceert nieuwe gegevens voor de geschiedenis van het Toneel in de Maasgouw van ± 1100 tot ± 1800. - G.W. Wolthuis toont aan, langs welke wegen Een Mexicaanse oorlogsgod, nl. Vitzliputzli, terecht komt als duivel in de poppenkast. - W. Gs. Hellinga geeft, naar aanleiding van Dr. Zwaan's proefschrift, een herziene uiteenzetting van De strijd om de heldere aa in de zestiende en zeventiende eeuw in Holland. - Pierre van Valkenhoff beoordeelt Tinbergen's Reinaert-uitgave; Jos. J. Gielen beoordeelt Van der Kun's proefschrift over De handelings-aspecten in het drama,

[p. 288]

dat hij prijst als ‘een der voortreffelijkste werken die in jaren verschenen zijn.’

Levende Talen. Juli. J. Karsemeyer polemiseert met Prof. Jan de Vries, die in een artikel De uitspraak van het Nederlands het rapport van de Commissie van Levende Talen onvermeld liet. - W.H. Staverman hervat de gedachtenwisseling over Moeilijk Nederlands. - G.W. Wolthuis schrijft over de interpreratie van De zee, de zee klotst voort.... - W.G.J.A. Jacob geeft voorbeelden van taalbederf in Onze radio. - D. Bax klaagt over Stiefmoederlijke behandeling van het Afrikaans in onze bloemlezingen. - G.W. Wolthuis toont aan dat de vergelijking van Goethe's Faust en Mariken van Nieumeghen alle grond mist. - A. E. H. Swaen beoordeelt de monografie Jan Jansz Starter van J.H. Brouwer; G.W. Wolthuis beoordeelt de uitgave van Het Wilhelmus van S.S. Mensonides. Ten slotte worden ook een aantal leerboeken voor het Nederlands besproken en beoordeeld.

Onze Taaltuin. Juli. In een statistische bijdrage over De Nederlandsche periodenbouw trekt Jac. van Ginneken een parallel tussen de zinsbouw in het Limburgse Leven van Jezus enerzijds en romans van Jacob van Lennep en Anton Coolen anderzijds. - Ter inleiding van de hier gepubliceerde Phonologische vragenlijst voor de dialekten in Nederland schrijven N. van Wijk en K. Heeroma een korte inleiding. - Jac. van Ginneken bespreekt De groote Vondeluitgave der Wereldbibliotheek. - P.J. Meertens tekende een Taalkaart voor het woord rug.

Paedagogische Studiën. Aug. Deze gehele aflevering is gevuld met bijdragen over De taak van de Lagere en de Middelbare school ten opzichte van het onderwijs in de Nederlandse Grammatica. R. Kuitert behandelt de opleidingsscholen; A.J. de Jong, uitvoerig, het onderwijs in de spraakkunst van de Moedertaal, voornamelijk in de eerste klas der H.B.S. De eisen die de leraren in het Frans, Duits en Latijn zouden mogen stellen, worden beknopt geformuleerd door K.J. Riemens, J.C. de Buisonjé en P.C. Knook, terwijl K.J. Riemens, die zich met de leiding belastte een Conclusie trekt uit alle gegevens.

Vondelkroniek XI, nummer 3. Balthazar Verhagen publiceert zijn afscheidskollege aan de Toneelschool over Vondels dramatische problemen, met een Naschrijft van de redakteur. De aflevering wordt besloten met een aantal Kantteekeningen, o.a. verbeteringen bij de W.B.-uitgave van Vondel's werken.

C.d.V.