De Nieuwe Taalgids. Jaargang 28

[p. 236]

Uit de tijdschriften.
(Mei-Junie).

De Gids. Mei. Anton van Duinkerken schrijft in de Kroniek der Nederlandsche Letteren over C.S. Adama van Scheltema, naar aanleiding van de onlangs uitgekomen Verzamelde gedichten.

Junie. Van Duinkerken's Kroniek, getiteld Aesopus kwam in Vlaanderen, behandelt een nagelaten Esopeet van Karel van de Woestijne en de Vlaamsche Volksvertelsels van V. de Meyere.

De Nieuwe Gids. Mei-Junie. Deze afleveringen bevatten o.a. weer enige Nieuwe-Gids-correspondentie.

Groot-Nederland. Junie. Clara Lennart schrijft onder het opschrift Levensgeneratie uitvoerig over twee ‘mooie, fijnzinnige boeken’ van de reeds gestorven schrijfster E.S.: Stille wegen en Gebroken Licht.

De Stem. Mei. Anton van Duinkerken publiceert een toespraak over Cyriel Verschaeve, waarin hij een parallel trekt tussen deze Vlaamse dichter en Guido Gezelle. - Anthonie Donker bespreekt in de Poëziekroniek de bundel Geheimschrift van Jan van Nijlen. Dirk Coster schrijft over De twee heeren Anton van Duinkerken. In het Critisch Bulletin beoordeelt C. van Wessem de roman Waarom niet? van Albert Helman, en Clara Eggink de roman Leeuwen hongeren in Napels van Joh. Fabricius.

Junie. De Poëziekroniek van A. Donkersloot bevat een woord van hulde aan Willem Kloos en een prijzende beoordeling van het drama Sarai, door Ina Boudier-Bakker. - Dirk Coster stelt, naar aanleiding van Shanghai, een roman van W.A. Wagener, de vraag: Is moderniteit een fictie?

Roeping. Mei. Onder het opschrift Van H. Roland Holst tot P. Kemp beoordeelt Gerard Knuvelder de jongste geschriften van Gerard Walschap, Arthur van Schendel, Louis de Bourbon, Pierre Kemp, Jac. Schreurs en Henriëtte Roland Holst. - Dezelfde schrijver oordeelt gunstig over Het spelling-compromis Marchant, dat onverkort dient te worden gehandhaafd.

[p. 237]

Junie. Gerard Knuvelder beoordeelt o.a. Leeuwen hongeren in Napels van Johan Fabricius en Die van hun leven vertelden, door Aart van der Leeuw; F. van Oldenburg Ermke beoordeelt de dichtbundel Tijd der Nooden van A.J.D. van Oosten. Verder bevat deze aflevering een Toespraak tot Prof. Dr. Willem de Vreese, waarin Dr. A. Jacob hem als baanbreker huldigt.

Studiën. Tijdschrift voor godsdienst wetenschap en letteren. Mei. Gerard Brom wijdt een uitvoerige studie aan Vondel en de Jezuïeten.

Junie. Een opstel van Joh. Heesterbeek over Beatrijs vergelijkt het M.E. gedicht met de moderne bewerking van Boutens.

Opwaartsche Wegen. Mei. K. Heeroma (Over estetika) is weinig ingenomen met Schoonheid en Schijn van W.S. Sevensma, een proeve van ‘Neo-Kalvinistiese schoonheidsleer’. - J. van Ham beoordeelt een bundel gedichten van H.G. Hoekstra en J.H. Eekhout's vertaling van het epos Gilgamesj.

Junie. L.H. Stronkhorst oordeelt ongunstig over H. Marsman's romankunst. - J. van Ham noemt Partij Remise van Jef Last Een revolutionair tijdsbeeld. - Roel Houwink schrijft over De geestelijke achtergrond van het werk van Felix Timmermans; K. Heeroma over De allerjongsten.

Stemmen des tijds. Junie. W.A.P. Smit geeft in de Kroniek der poëzie een beknopte bespreking van een groot aantal dichtbundels.

Den Gulden Winckel. Mei. Anthonie Donker wijdt een artikel, met de titel Legende en Werkelijkheid, aan Albert Verwey, die hij prijst om zijn ‘prachtige, bezonnen en gezonde levenswijsheid’. W.A. Kramers bespreekt A. Verwey's boekje: Mijn verhouding tot Stefan George. - De Kroniek van het Proza van Gerard van Eckeren gaat over Trouwen van Gerard Walschap en Kobeke van Ernest Claes.

Junie. Gerard van Eckeren beoordeelt Zegen der Goedheid, een ‘Legendenboek’ van Antoon Coolen.

Paedagogische Studiën. Junie. W. Kramer vestigt in een artikel Stijlvorming de aandacht op een Amerikaanse studie: The Essentials of English Composition, door A. Howry Espenshade en Th. Jay Gates, een ‘prakties, op degelike kennis gefundeerd boek’.

[p. 238]

De Vlaamsche Gids. Junie. Franz de Backer geeft in de rubriek Hollandsche Letteren een lange reeks korte boekbesprekingen.

Dietsche Warande en Belfort. Mei. Urbain Van de Voorde publiceert een hoofdstuk Scholastiek en Mystiek uit een studie over Ruusbroec en de Geest der Mystiek. Anton van Duinkerken beoordeelt de jongste bundel, Tusschen tijd en eeuwigheid, van Henriëtte Roland Holst.

Verslagen en Mededeelingen der Kon. Vlaamsche Academie. Des. Als Een star in het licht van Boutens karakteriseert Herman Teirlinck het gedicht Márina Lécina van Werumeus Buning. - Bij de Consciencehulde werden redevoeringen gehouden door J. Muls, M. Sabbe, A. Vermeylen, F. Timmermans en Herman Teirlinck, alle in deze aflevering afgedrukt. - Floris Prims doet mededelingen, uit archiefstukken, over Het oudste tooneel te Antwerpen. - De Elckerlijc-studiën van Leonard Willems bevatten eerst een uitvoerige reeks emendaties, dan een volledige afdruk van het nieuwe handschrift en een Nota over de prioriteitsvraag Elckerlyc-Everyman, met nieuwe gegevens voor de prioriteit van de Nederlandse tekst.

Jan. Maurits Sabbe bespreekt uitvoerig Franse en Vlaamse Klaaggedichten over het Barrière-Tractaat. Jozef Muls publiceert Een onuitgegeven gedicht van Paul van Ostayen. Een nagelaten reeks aantekeningen van Karel de Flou handelen Over de beteekenis van enkele Toponiemen uit Westelijk Vlaanderen.

Het Boek XXII, afl. 2. W. de Vreese ontdekte een handschrift van Milenus Clachte, een bekend gedicht van Jan Baptist Houwaert, met een gecalligrafeerde opdracht aan de Prins van Oranje, waarvan facsimilé's opgenomen zijn.

Afl. 3. F. Kossmann geeft een bijdrage over Conradus Goddaeus en zijn Laus Alulae. Het blijkt dat deze niet onverdienstelike Lof van de Uil niet allen in het Latijn, maar ook in Nederlandse vertaling in een aantal drukken verspreid geweest is.

Tijdschrift voor Taal en Letteren XXII, afl. 2. Een uitvoerig artikel van B.H. van 't Hooft over De Wandelende Jood is bedoeld als een aanvulling en tegelijk een kritiek op het gelijknamige proefschrift van Gielen. - H.H. Knippenberg vermeldt J.H. Schrant's oordeel over onze Middeleeuwsche letterkunde,

[p. 239]

ontleend aan zijn bloemlezing ‘Oud-Neerlandsch Rijm en Onrijm’. - Marc. Heyer O.F.M. bespreekt Maerlant's leven van Sint Franciscus, en behandelt daarbij achtereenvolgens: teksten taalhistorie, historiese omlijsting, en de bedoeling van de vertaler.

Leuvensche Bijdragen XXV, afl. 3 en 4. Bijblad. J. Decroos beoordeelt Shakespeare's Sonnetten vertaald door Albert Verwey.

Onze Taaltuin. Mei. G.S. Overdiep verdedigt zijn opvatting van Spelling en verbuiging in ‘Onze Taaltuin’ en bespreekt de verhouding van Volkstaal en litteratuur. - Jac. van Ginneken geeft een uitvoerige uiteenzetting van De phonologische regels van het Algemeen Nederlandsch. - M.J. Premsela kritiseert het Vlaamse purisme van E. van Hemel als Een homoeopathisch geneesmiddel. - Jac. van Ginneken oordeelt ongunstig over de studie van J.L. Pauwels: Enkele bloemnamen in de Zuidnederlandsche dialecten. - De taalkaart geldt het woord Erwt.

Junie. Dit ‘spellingnummer’ bevat o.a. een artikel van Jac. van Ginneken over De geschiedenis der drie geslachten in Nederland, toegelicht met een kaartje, een opmerking van G.S. Overdiep Over den ‘tik’ om de ooren, een artikel van Jos. Schrijnen Het gaat om de taal, een van J. van Mierlo: Tegen regel 8 en 5 van het voorstel-Marchant. - In de rubriek Vraag en Antwoord ontwikkelt J. Wils zijn bezwaren tegen Gerlach Royen's boek Die nominalen Klassifikationssysteme in den Sprachen der Erde, waarbij hij Van Ginneken's opvatting van de geslachtsregeling (de regel-Terpstra) verdedigt.

Levende Talen. April. W. Kramer geeft het tweede gedeelte van zijn lezing over De hervorming van het stijlonderwijs in Frankrijk, Duitsland en Engeland. - C.F.P. Stutterheim houdt een kritiese beschouwing over Het woord en de woordsoorten, gedeeltelik als bestrijding van een artikel van Gerlach Royen (Een standaardgrammatika). - A.J. Schneiders (Bekentenis) zoekt het hoofddoel van taalonderwijs in de aktivering van de taalkrachten.

Junie. Gerlach Royen behandelt in De n-suggestie de geschiedenis van de mannelike akkusatief-n, die ten onrechte veelal beschouwd wordt als een ‘onmisbare taalbehoefte’. - A.J. Schneiders stelt zich als Toekomstmuziek een radiale verandering van het Nederlandse taalonderwijs voor. - R. Kuitert beoordeelt Taalstudie en Stijloefeningen door W. Kramer.

[p. 240]

Ons Eigen Blad. Juni. In de Spraakkunstige varia (XXVI) behandelt P. Gerlach Royen Assimilatie en konsorten.

Volkskunde XXXVIII, afl. 4-6. Maurits de Meyer vervolgt de Onuitgegeven sprookjes uit de verzameling A. de Cock. - C. Lauryssen vervolgt zijn bijdrage over De folklore van een Kempisch dorp. - L. Beirens bestudeerde de Volksweerkunde in 3467 spreuken en rijmpjes, waarvan hij het gedeelte over De Zon medeelt. - Victor de Meyere handelt opnieuw over Volksgeneeskunde, nl. over ‘Geneeskrachtige planten: tegen welke ziekten en op welke wijze zij door het volk gebruikt werden.’ - E. Dom en J. Resseleer geven een aanvulling bij De Folklore van de Provincie Antwerpen. - Verder bevat deze aflevering een aantal Dokumenten, boekbeoordelingen en reprodukties van Vlaamsche Volksprenten.

Neophilologus XIX, afl. 3. J.C. Versluys levert een bijdrage Sur l'accueil fait en Hollande aux Paroles d'un Croyant, waarin hij wijst op de waardering van Lamennais in de Nederlandsche Stemmen. - S. Singer publiceert een voordracht over Altèrtum und Mittelalter.

Germanisch-Romanische Monatsschrift. Maart-April. Een interessant artikel van R. Newald handelt over Die Antike in den europäischen Literaturen.

Wörter und Sachen XVI. Hadwich Posch bespreekt ‘Die Ruhestäiten der Menschen, Bett und Grab, bei den Indogermanen’. Trost-Brünn knoopt voor de Sondersprache der Jäger' aan bij Van Ginneken's Handboek II 255 v.v. Von Kienle, Zum Begriffsbezirk Strafe, behandelt ook mnl. termen. Krogmann schrijft over de woorden bruiloft en bruid. De grootste helft van de jaargang wordt ingenomen door het tweede deel van Weisgerber's studie ‘Die Stellung der Sprache im Aufbau der Gesamtkultur’.

Museum. Maart. A. Zijderveld beoordeelt het proefschrift van Mej. E. Jongejan over De Humor-cultus der romantiek in Nederland.

April. Gerlach Royen beoordeelt het eerste deel van Leo Weisgerber: Die Stellung der Sprache im Aufbau der Gesamtkultur.

C.d.V.