De Nieuwe Taalgids. Jaargang 26

Aankondigingen en mededelingen.

Handelingen en Levensberichten van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde 1930-1931. Onder de Levensberichten vindt men er een van Dr. G.J. Boekenoogen, door J.W. Muller, en een van Jac. van Looy, door Herman Robbers.

Geschiedenis van de Nederlandse taal, in hoofdtrekken geschetst door Dr. C.G.N. de Vooys (Groningen - J.B. Wolters - 1931). Aan de voorrede is het volgende ontleend: Niet meer dan een ‘schets’, een ontwerp, heb ik in dit boek willen geven. Voor een volledig uitgewerkte Geschiedenis van de Nederlandse taal acht ik de tijd nog niet gekomen. Men zal dus in de volgende bladzijden, waarin ik beknopt de stof samenvatte die ik sinds vele jaren op mijn kolleges pleeg te behandelen, menige paragraaf vinden die ik op grond van eigen studie of die van anderen had kunnen uitwerken, maar ook verscheidene die beknopt moesten blijven, omdat ik daarin slechts desiderata kon aanwijzen. Toch leek het mij nuttig, nu reeds een poging te doen om de hoofdlijnen

[p. 59]

vast te stellen en het beschikbare materiaal te groeperen, voornamelik met de bedoeling, anderen op te wekken om aan de verdere opbouw mede te werken. - Hoewel het niet overal mogelik was, heb ik getracht de tekst enigszins leesbaar te maken, door mij niet geheel van aanhalingen en voorbeelden te onthouden. Meer gevorderde studenten en ervaren vakgenoten hoop ik een dienst gedaan te hebben met mijn Aantekeningen, waarin ik òf verwijs naar uitvoeriger behandeling van hetzelfde onderwerp, òf de gegevens verschaf voor eigen zelfstandige studie.

Adrianus Valerius' Nederlandsche Gedenckclanck. De vereniging Het Nederlandsche Lied gaf van deze Gedenckclanck, die vroeger in afleveringen verscheen, een tweede druk in het licht, nu in één bundel (Utrecht, 1931). Aan de melodie is een moderne pianobegeleiding toegevoegd.

Taal en Poësie van die twede Afrikaanse Taalbeweging. Het proefschrift van Dr. E.C. Pienaar over dit onderwerp is bij elke volgende druk uitgebreid en tot op de eigen tijd bijgewerkt. In 1931 verscheen reeds een vierde vermeerderde druk (Nasionale Pers Beperk. Kaapstad, Stellenbosch en Bloemfontein), een boekdeel van 612 blz. ‘Die belangrikste toevoeging bestaan in die volledige behandeling van wyle dr. A.G. Visser se lewe en werk’, maar ook het werk van andere jongere dichters is besproken. Voor alle belangstellenden blijft dit werk een betrouwbare vraagbaak.

Een schone ende miraculeuse historie vanden ridder metter swane. De reeks Nederlandse Volksboeken, die de ‘Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde’ in zulke uitnemende uitgaven deed verschijnen, was sinds lange tijd onderbroken. Onlangs werden wij verrast met het bovengenoemde volksboek, naar een Amsterdamse druk van 1651, dat Dr. G.J. Boekenoogen bijna voltooid naliet. Behalve een nauwkeurige afdruk van de gehele tekst brengt deze uitgave, in uitvoerige Bijlagen, een fragment van de oudste druk, een Historielied en een uitgebreide bibliografie. Evenals de vorige delen is dit dus een model-uitgave.

Bloemlezingen. Bij de firma J.B. Wolters verscheen het eerste deel van De Bottende Bongerd, bewerkt door W.C. Wittop Koning - Rengers Hora Siccama en Herman Poort. Het is bedoeld als een voorloper van De Bloeiende Bongerd, ‘gericht op de aesthetische bewustwording der leerlingen.’ Een zestal

[p. 60]

korte inleidingen geven ‘eenige theorie, om de leerling met enkele termen en begrippen op de hoogte te brengen.’

Van L. Leopold's Nederlandsche Schrijvers en Schrijfsters verscheen bij dezelfde uitgever een elfde druk, herzien door G.S. Overdiep en W. Pik. Opnieuw zijn ‘eenige belangrijke wijzigingen aangebracht’, door aanvulling en herziening. Ook ‘voor enkele representatieve “modernen” is een plaatsje ingeruimd.’

Repertorium voor Nederlandsche taal- en letterkunde. I - 1930. Onder de auspiciën van de Rijkscommissie van advies in zake het bibliotheekwezen is door samenwerking van verscheiden grote bibliotheken dit repertorium tot stand gekomen (uitg. J.B. Wolters - Groningen. Prijs f 2,25). Een alfabetiese namenlijst vergemakkelikt het raadplegen.

Klankleer van het Hasseltsch dialect door L. Grootaers en J. Grauls (Leuven - De Vlaamsche Drukkerij - 1930. Prijs fr. 37,50). Dit werk werd reeds in 1914 door de Koninklijke Vlaamsche Academie bekroond, maar de tijdsomstandigheden vertraagden de uitgave zozeer, dat het eerst onlangs door de Academie gepubliceerd werd. In een Voorbericht verontschuldigen de schrijvers zich dat hun werk ‘voor het taalhistorisch gedeelte nog tot de oude school der zoogenaamde ‘Lokalforschung’ behoort.’ Toch zou deze studie, alleen reeds door het uitgebreide feitenmateriaal, een uitgave ten volle verdienen. Het sluit zich waardig aan bij de in gelijke geest bewerkte Leuvense studies over het Aalsters, het Leuvens en het Tongers. Aan het slot wordt ter vergelijking dezelfde tekst foneties in het Hasselts opgetekend, die men ook in de bovengenoemde studies aantreft.

Modern Woordenboek, taalkundig encyclopedisch geïllustreerd door J. Verschueren S.J., Dr. L. Goemans en Dr. L. Brounts (Turnhout - N.V. Brepols - 1930, 1931). Prijs voor de beide delen f 11,75.

Van dit woordenboek, waarvan wij het eerste deel vroeger aankondigden, verscheen nu deel II (L-Z). Het is in de trant van de ‘Petit Larousse illustré’ opgevat: tegelijk een beknopte encyclopedie, met kaarten, portretten en tekeningen, en een verklarend woordenboek. Door bevoegde bewerkers samengesteld en in goed Nederlands geschreven, zal het vooral in Zuid-Nederland uitstekende diensten kunnen bewijzen. De compresse druk van dit uitgebreide werk (2051 blz.) is zeer goed verzorgd, evenals de gehele uitvoering, terwijl in verband daarmee de prijs laag is.

[p. 61]

Forum. Wij ontvingen de eerste aflevering van dit nieuwe Maandschrift voor letteren en kunst, onder leiding van Menno ter Braak, E. du Perron, Maurice Roelants en Everard Bouws. Het tijdschrift ‘beoogt de groepeering van een generatie van schrijvers, die thans om en bij de dertig zijn.’ Als reaktie tegen de overschatting van de poëzie zal aan het proza een ruime plaats gegeven worden. Het ‘Démasqué der Schoonheid’ van Menno ter Braak kan als program-artikel gelden.

C.d.V.