De Nieuwe Taalgids. Jaargang 25

Uit de tijdschriften. (Julie - Augustus).

De Gids. Julie. J.W. Schotman verklaart De zin van Van Looy's Zebedeus: in dat werk ziet hij ‘de sleutel tot al zijn arbeid, zijn zoeken en willen, tot den zin van heel zijn leven’. - A.H. Cornette geeft een In memoriam ‘Vlaamsche Arbeid’, het tijdschrift dat na een vijf-en-twintigjarig bestaan onlangs bezweken is.

Aug. Colenbrander publiceert opnieuw een lange reeks dokumenten, grotendeels uittreksels uit brieven (Uit het Gidsarchief), lopende over de jaren 1863-1897. - J.C. Bloem beoordeelt

[p. 269]

Een succesboek, nl. De klop op de deur van I. Boudier-Bakker, waarop hij veel aan te merken heeft, maar dat hij niettemin waardeert wegens het talent om mensen uit te beelden.

De Nieuwe Gids. Julie. W. Kloos schrijft Naar aanleiding eener nieuwe vertaling van Homerus' Ilias, nl. die van Aeg. W. Timmerman.

Aug. In een artikel Het Byronianisme in Nederland oordeelt W. Kloos gunstig over het proefschrift dat Dr. Schuls aan dit onderwerp wijdde.

Groot-Nederland. Julie. Frans Coenen beoordeelt o.a. De Kleine Rudolf van Aart van der Leeuw.

Aug. Jan Walch spreekt zijn bewondering uit voor het levenswerk van Verdam, in een artikel Het Middelnederlandsch Woordenboek voltooid.

De Stem. Julie-Aug. De Poëzie-kroniek van Anthonie Donker handelt over Lyrisch Labyrinth van Anton van Duinkerken, in wiens werk hij, na de eerste verdienstelike bundel, weinig vooruitgang ziet, en over Chr. de Graaff's Alleenspraak. - Dop Bles beoordeelt in een artikel Drie Spelen o.a. Kinderen van dezen tijd, van H. Roland Holst.

Stemmen des tijds. Julie. C. Tazelaar bespreekt Nieuwe Schetsenbundels, van Augusta de Wit, Annie Salomons, Ali van Wijhe-Smeding, R. van Genderen Stort en Wilma.

Aug. G.J. Lammers maakt Enkele aanteekeningen over Katholiek Kunstproza, ‘naar aanleiding van Serenitas van Albert Helman en Paralyse van Ernest Michel’. - A.J. van Dijk prijst Willem de Mérode als de Christendichter van Laudate Dominum.

Roeping. Aug. Th. de Jager besluit in het artikel De studie van het Middelnederlands zijn bespreking van H. de Buck's proefschrift over dit onderwerp, en van Beuken's proefschrift over Vanden levene ons Heren. - Gerard Knuvelder beoordeelt het proefschrift van J.P. Boyens over Carel Vosmaer.

Leiding. Julie. Albert Verwey besluit zijn uitvoerige studie over Ritme en Metrum. In dit laatste gedeelte bespreekt hij voornamelik de eigenaardige versvorm van de Amerikaanse dichter Walt Whitman, en van de moderne Duitser Otto zur Linde. - In de rubriek Verschijningen en verschijnselen geeft P.N. van Eyck een diepgaande beschouwing over Aart van der Leeuw's ont-

[p. 270]

wikkelingsgang, ter verklaring van zijn beide laatste werken, die in de volgende aflevering ter sprake zullen komen. - P. Geyl oordeelt ongunstig over een Amerikaans boek: A History of the Flemish Movement in Belgium, door Shephard B. Clough.

Opwaartsche Wegen. Aug. J. Haantjes zegt zijn mening over het lekespel Kinderen van dezen tijd van H. Roland Holst. - Van Dijk herdenkt Pol de Mont. - Van Ham beoordeelt onder het opschrift Loutering de verzen van Jan H. Eekhout. - Roel Houwink noemt de bundel Afvaart van G. Achterberg Primitieve Poëzie. - Een Kroniek bevat een reeks aktuele opmerkingen.

De Vlaamsche Gids. Julie. Lode Monteyne bespreekt in de Vlaamsche Kroniek zeer beknopt een aantal werken, o.a. de roman De Beemdvliegen van Victor de Meyere. - Ernest W. Schmidt geeft een, eveneens kort samengevatte Tooneelkroniek.

Aug. Lode Monteyne schrijft een In Memoriam Pol de Mont, waarin hij zijn verdiensten waardeert als dichter, als folklorist, als criticus, redenaar en flamingant. - Omer van Audenhaege stelde een, enigszins brokkelige, levensbeschrijving samen van dichter Prosper van Langendonck. Eigenaardig is, dat zijn medewerking aan het tijdschrift Dicht- en Kunsthalle onvermeld blijft.

Dietsche Warande en Belfort. Junie-Julie. Deze lijvige afleveringen bevat een reeks van korte verhalen van drie-en-twintig Vlaamse auteurs, oudere en jongere, met de samenvattende titel: Zoo verhalen de Vlamingen, een pendant van de bundel: ‘20 Noord- en Zuid-Nederlandsche verhalen’, in het Noorden samengesteld. Aan het slot vindt men enige Bio-Bibliographische Notas.

Volkskunde XXXVI, afl. 1-3. Jan de Vries publiceert een studie Van Alven en Elfen. - C. Lauryssen beschrijft in De Folklore van een Kempisch Dorp (Hoogstraten) een groot aantal kinderspelen. - V. de Meijere vervolgt de reeks Vlaamsche Dierensprookjes; Jozef Goethals geeft Vertellingen uit Hamme en Omstreken. De aflevering besluit met een aantal boekbeoordelingen, een herinnering aan het huldebetoon voor Is. Teirlinck en een In Memoriam Pol de Mont.

Leuvensche Bijdragen, XXIII, afl. 1. J.L. Pauwels publiceert een uitvoerige taal-geografiese studie over De Bunzing in de Zuidnederlandsche Dialecten, met een kaart toegelicht. - Jos. J. Gielen geeft een kritiese beschouwing Over Beatrijs, naar aan-

[p. 271]

leiding van Pater Stracke's studie over dit onderwerp. Met Stracke's mening over de interpolaties kan hij zich niet geheel verenigen; wel met de opvatting dat de legende bij vs. 864 eindigt. De toeschrijving aan Diederic van Assenede acht hij onbewezen.

Afl. 2. L. Goemans behandelt Een zonderling verschijnsel van hiaatvulling door j in een Zuidnederlandsch dialect. Uit het dialekt van Mechelen haalt hij bewijzen aan voor de Zuidnederlandse oorsprong van dit verschijnsel, ter versterking van Van Haeringen's hypothese. - J.L. Pauwels bespreekt uit het Zuidnederlands een aantal Substantieven met een dubbel grammatisch geslacht. - Jean Gessler kondigt aan, dat van zijn hand weldra zal verschijnen Une nouvelle édition du ‘Livre des Mestiers’ et de ses principaux dérivés.

Verslagen en Mededeelingen der Kon. Vlaamsche Academie. Maart. Deze aflevering bevat o.a. de redevoering, door Maurits Sabbe uitgesproken bij de Isidoor-Teirlinck-hulde. - Floris Prims zocht plaatsen bijeen over Letterkundigen, Geleerden en Kunstenaars in de rekeningen der stad Antwerpen (1576-1650). - J. Jacobs schrijft Over de dateering van het Oudwestvlaamsch Herbarium. Het handschrift van de Königsberger plantenlijst dateert van ± 1220, maar de glossen zijn blijkens de taalvormen ouder, waarschijnlik uit de elfde eeuw.

April. Felix Timmermans hield een voordracht over Volkskunst, met de konklusie: ‘Wij moeten geen volkskunst maken, dat kan alleen het volk. Maar we moeten er al eens van drinken, om frisch en versch te blijven’. - J. van Mierlo geeft een zeer uitgewerkte studie over De Poëzie van Hadewijch (ruim 150 blz.), waarin hij deze bewonderde kunst, naar aanleiding van tal van aanhalingen, veelzijdig toelicht.

Tijdschrift voor Taal en Letteren. Afl. 3. H.H. Knippenberg gaat in een artikel Bilderdijk herdacht als dichter na, hoe verschillende tegenwoordige schrijvers over deze dichter oordeelden. - Een beschouwing Over thematologie van Jos. J. Gielen is ontleend aan zijn proefschrift over De Wandelende Jood, dat binnenkort verschijnen zal. - Jop Pollman betitelt zijn bijdrage: Feiten en raadsels rond Stalpert van der Wielen. Hij stelt de vraag of Stalpert componist was, bewijst zijn bekendheid met Starter's werk en toont aan dat verscheiden liederen van Stalpert reeds voorkomen in een oudere liedbundel, Het Paradijs der Geestelijcke

[p. 272]

en kerckelijcke Lofsangen van Aeg. Haefacker (1621). - Is. Onings beoordeelt de studie van Jan Vanderheyden: Het thema en de uitbeelding van den dood in de poëzie der late middeleeuwen en der vroege renaissance, waarin hij vrijwat tekortkomingen aanwijst.

Vondel-Kroniek II, nummer 3 (Julie). A.J. Barnouw bespreekt een moeielike plaats uit Den Gulden Winckel LXIII, waar sprake is van Eloogh Schinkels wyngaard. Hij gist dat hier Enoch (Henoch) als plaatsvervanger van Noach bedoeld zou kunnen zijn. - J. Aleida Nyland geeft opnieuw een fragment uit het Darde Boeck van Vondel's Tasso-vertaling. Marc. Heyer behandelt Het pestbeeld bij Vondel: de voorstelling in de volkskunst dat God of Christus uit de hemel pestpijlen afschiet op de zondige mensheid, en waarop Vondel zinspeelt. - Uitvoerig bespreekt B.H. Molkenboer de studie van Edg. van de Velde over Vondel en de plastische kunsten, die hem op allerlei punten tot tegenspraak prikkelt. - Ad. van Dieren vergelijkt de Lof der Zeevaart van 1623 met het oudere Lof-Gesangh van 1618, die ‘in nauwer verband staan dan een eerste lezing doet vermoeden’ en bewijst hoe de dichter in die tien jaren gegroeid en ontwikkeld is.

Ons Eigen Blad. Junie-Julie. In de voortzetting van de reeks Grammatikaal bont allerlei schrijft Gerlach Royen over Dativitis en andere symptomen, als gewoonlik met veel aardig gekozen voorbeelden, en over Terpstra's circulaire, die hij op principieelwetenschappelike gronden scherp afkeurt. Met tal van voorbeelden toont hij aan, dat de ‘seksuele n niet alleen onredelik is, maar tot allerlei moeielikheden aanleiding zal geven.’

Levende Talen. Berichten en Mededelingen van de Vereniging van leraren in levende talen. Junie. A.J. Schneiders maakt enige opmerkingen over Literatuur-onderwijs, nl. over zedelikheidsbezwaren tegen bepaalde lektuur. - R. Kuitert neemt Het Nederlands op het onderwijzers-(Staats)-examen te Groningen onderhanden, naar aanleiding van een boekje met examenvragen. Hij toont aan dat de spraakkunstige kennis bij de examinatoren veel te wensen laat.

Museum. Julie. J.W. Muller bespreekt het eerste deel van Revius: Over-IJselsche Sangen, uitgegeven door W.A.P. Smit.

C.d.V.