De Nieuwe Taalgids. Jaargang 19

Uit de tijdschriften. (Maart-April).

De Gids. April. Laurens van der Waals waardeert in Het proza van Aart van der Leeuw ‘het proza van een dichter’. - D.C. Hesseling bespreekt de Inleiding tot die studie van Letterkunde, door P.C. Schoonees en J.R.L. van Bruggen.

De Nieuwe Gids. Maart. W. Kloos verkondigt zijn mening over Albert Verwey, professor: hij acht de inaugurele redevoering ‘een gelukkig debuut’, zonder er verder veel van te zeggen.

Groot-Nederland. Maart. Jan Walch beoordeelt verzen van S. Bonn en van J.W.F. Werumeus Buning.

April. De tweede Achttiende-eeuwer die J. Walch opnieuw naar voren wil brengen, is Poot, een ‘waarachtig dichter’, wiens werk een nauwkeuriger studie en schifting zou verdienen, in ‘het besef dat een dichtertalent alleen naar het beste zijner voortbrengselen rechtvaardiglijk wordt gemeten.’

Stemmen des tijds. April. Ph. A. Lansberg zegt Iets over de letterkundige waarde van ‘de Evangelische Gezangen.’ Ter aanvulling van Bronsveld's boek wil hij onderzoeken ‘in hoeverre - afgezien van de klassieke stof en inhoud der Gezangen - ook de vorm door den loop der tijden zijn schoonheid behoudt.’ Zijn konklusie is, dat ‘een nauwgezette herziening, althans wat de letterkundige waarde der gedichten betreft, gewenscht is.’ - In de rubriek Leestafel bespreekt M.J. Leendertse het laatste boek van Frederik van Eeden: Geroepen of verkooren?

De Stem. April. Dirk Coster wijdt een beschouwing aan de Jong-Katholieke Poëzie, waarin hij o.a. de jonge dichter Schreurs,

[p. 158]

door Gerard Brom geprezen, tegen de afbrekende kritiek van Dr. Moller in bescherming neemt.

Elseviers Maandschrift. April. Onder de boekbesprekingen o.a. Het Doornige Pad, van Jo van Ammers-Küller, door D. Th. Jaarsma.

Studiën, tijdschrift voor godsdienst, wetenschap en letteren. April. A. Reichling schrijft een zeer waarderende beschouwing over De sirkel, een bundel verzen van Henri Bruning.

Het Boek. M.E. Kronenberg beschrijft: Een uitgave van Jan van den Dale, De Ure van der doot, van c. 1516, terwijl tot nu toe de uitgave van 1543 als de oudste werd beschouwd.

Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde XLIV, afl. 1. G.E. Opstelten publiceert Staring's lofrede op C. Huygens, die onuitgegeven in het archief van de familie Staring berustte. - W. de Vries stelt de vraag: Zijn de verkleiningsuitgangen met j en met ie uit Holland naar elders gekomen? Tegenover de opvatting van Kloeke verdedigt hij de stelling dat dit verschijnsel ‘vanouds in ons land zeer verbreid was, en geen uiting van speciaal Hollandse fonetiese neigingen.’ - G.G. Kloeke antwoordt met een wedervraag: Zijn er reflexen van Hollandsche expansie in de huidige Nederlandsche dialecten waar te nemen? Hij hoopt weldra aan te tonen, dat de tegenwoordige dialektgeografie daarop een bevestigend antwoord geeft. - S. Eringa onderzoekt in zijn Walewein-studies de motieven van de Mnl. Walewein, op grond van de internationale Artur-sagen. Zijn doel is, aan te tonen dat de Walewein geen ‘avontuurroman’ is, maar een symbolies karakter draagt, zodat de bonte avonturen ‘ten doel hebben, de grondgedachte van de roman te ontwikkelen en te verduideliken.

Neophilologus X, afl. 3. H.G. Martin besluit zijn opstel over De gevallen van Telemachus par Sybrand Feitama. In de eerste uitgave vindt hij veel techniese tekortkomingen in woordgebruik en versbouw; de tweede uitgave is verbeterd, maar in sommige opzichten verslechterd. Het eindoordeel luidt ongunstig: ondanks de vorm is dit gedicht minder poëties dan het proza van Fénélon. Ten slotte overziet de schr. het gunstig oordeel van de achttiende-eeuwers en de vernietigende kritiek van de latere beoordelaars. - Th. Absil geeft het laatste gedeelte van zijn studie over Sprache und Rede, naar aanleiding van De Saussure's Allgemeine Sprach-

[p. 159]

wissenschaft. - In een beschouwing over de Bezwaren en gevaren bij het vertalen van het Nieuwe Testament merkt D.C. Hesseling o.a. op, dat bij de modernisering van de Staten-vertaling niet gelet werd op verouderde woorden als “verzoeking”, “ergeren”, die in zeventiende-eeuwse taal heel iets anders betekenen dan nu.

Leuvensche Bijdragen XVI. Bijblad, afl. 4. A. Boon bespreekt de Westeuropeesche Letterkunde van G. Kalff; L. Grootaers de Spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen op volksgeloof berustend van A. de Cock.

Verslagen en Mededeelingen der Kon. Vlaamsche Academie. Des. In een uitvoerige rede herdacht Omer Wattez Emanuel Hiel, bij de vijf en twintigste verjaring van zijn overlijden.

Tijdschrift voor Taal en Letteren. Jan.-Febr. Fr. Th. Horsten verzamelde uit de Berechten van Vondel's treurspelen gegevens voor de verhouding van Vondel en “d' oude wijse Heidenen”, d.w.z. de schrijvers van de klassieke oudheid. - H. Linnebank besluit zijn bespreking van Walgrave's boek over Guido Gezelle - D.A. Stracke meent Deken Herman uit den Reynaert te kunnen aanwijzen, als een Premonstratenser uit het bisdom Terrenborcht, die ± 1150 stierf. - P.J.J. Diermanse maakt een uitvoerige Vergelijking tusschen Vondel's Hymnus over de Scheepvaert en zijn Het Lof der Zee-vaert, naar inhoud en geest, als spiegel van Vondel's ontwikkeling.’ - H.J. Endepols bespreekt Walch's Studien over litteratuur en tooneel. - W.J.M.H. Berden schrijft over de uitdrukking Een uiltje knappen (vangen). - H. Linnebank bracht in een artikel Het gezelschap van de puntletters nieuwe gegevens bijeen uit de laatste tijd. - De aflevering besluit met een lange reeks boekbesprekingen.

De Vlaamsche Gids. April. Franz de Backer bespreekt in de rubriek Hollandsche Letteren o.a. werk van Charles van Iersel (Izdubar Tamara Nasarowa), Eigenhuis (De Dijk) en Herman de Man (De Eenzame); verder Kalff's West-Europeesche Letterkunde.

Vlaamsche Arbeid. Maart. Het opstel Vlaamsche dichtkunst van Paul van Ostayen behandelt twee dichtbundels: Grafrijmpjes voor onze gesneuvelde jongens van Pater Mortier, die hij als dichter waardeert, en Apostel, verzen aan en over Dr. August Borms door Geert Pijnenburg, die hij ‘lyries zwak’ acht.

[p. 160]

Opgang. April. Paul Vreeland geeft het eerste gedeelte van een opstel over Vermeylen's Wandelende Jood.

Tydskrif vir Welenskap en Kuns. Jan. D.B. Bosman handhaaft in een artikel Oor grammatika en nog wat zijn bezwaren tegen de spraakkunst van Bouman en Pienaar, in het biezonder tegen de logiese indeling en de definities van de woordsoorten.

Den Gulden Winckel. Jan. Deze jaargang, in verjongde gedaante, opent met een vraaggesprek met Geerten Gossert, waarin hij, soms paradoxaal, zijn meningen over kunst en maatschappij, en over zijn eigen dichtkunst, verkondigt. - Reimond Herreman schrijft over Jan van Nylen. - Gerard van Eckeren's Kroniek van het Proza is gewijd aan de Overpeinzingen van een bramenzoeker door R.N. Roland Holst. - De Kroniek der Poëzie van Jan Greshoff, de nieuwe redakteur, begint met Een woord ter inleiding.

Febr. Het vraaggesprek (door G.H. Pannekoek Jr.) geldt deze keer Felix Timmermans. - Uitvoerig en waarderend beoordeelt Jan de Vries de studie van Frans Coenen over De Tachtiger Beweging. - De Prozakroniek behandelt W. Elsschot, Ina Boudier-Bakker en Alie Schmeding; de Kroniek der Poëzie de bundel Om de stilte van H.W.J.M. Keuls.

Maart. Pannekoek's vraaggesprek is gericht tot de jonge dichter Albert Besnard. - Gerard van Eckeren bespreekt o.a. het jongste werk van F.V. Toussaint van Boelaere en om Carry van Bruggen.

April. Pannekoek ondervroeg de Katholieke essayist L.J.M. Feber, in het biezonder over zijn ontwikkeling en over zijn opvattingen omtrent de dramatiese kunst. - Gerard van Eckeren bespreekt krities de Geestelijke Peilingen van de Vlaamse criticus Karel van den Oever. - J. Greshoff beoordeelt de laatste bundel (Verschijningen) van de dichter. Jan Prins.

Museum. April. G.J. Hoogewerff bespreekt de bloemlezing uit Stalpaert van der Wielen, door Knippenberg. - J.G. Talen prijst Wellander's Studiën zum Bedeutungswandel im Deutschen.

De Bibliotheekgids. April. Aart van der Leeuw bespreekt de rede van Albert Verwey: Van Jacques Perk tot nu.

C.d.V.