De Nieuwe Taalgids. Jaargang 15

Uit de tijdschriften.
(Maart-April).

De Gids.

Maart. A. Roland Holst geeft een uitvoerige, met grote verering geschreven studie Over den dichter Leopold. - J.C. Bloem bespreekt het prozawerk De Held en de Schare, ‘een verbeelding van Garibaldi en de Italiaansche vrijheidsbeweging’ door Henriette Roland Holst. - Frans Erens toont zich matig ingenomen met Genoveva van Brabant, van Stijn Streuvels, maar geeft de schrijver niettemin de raad, het historiese genre te blijven beoefenen.

April. J.A.N. Knuttel beoordeelt Hoogewerff's bloemlezing uit Stalpart van der Wielen.

De Nieuwe Gids.

Maart. In de Literaire Kroniek behandelt W. Kloos de nieuwe bundel Sonnetten van P.C. Boutens.

April. In de Literaire Kroniek spreekt Kloos met hoge lof over het jongste werk (Late Rozen) van Helène Swarth, die hij door de kritiek miskend acht. Ook de verzen van Reddingius (Zonnegoud) worden geprezen als die van ‘een van nature zingend mensch’.

Vragen des tijds.

April. G. Kalff wijdt een artikel aan Soera Rana (Is. Esser Jr. 1845-1920). Na een inleiding over de betekenis en de eigenaardigheden van het geslacht letterkundigen dat tussen 1840 en 1850 geboren werd, geeft hij een karak-

[p. 159]

teristiek, ten dele op grond van persoonlike herinneringen, van de mens en de dichter Esser.

Elseviers Maandschrift.

Maart. H. Robbers bespreekt Eiland van Geluk, door Eduard Coenraads, z.i. een onrijp boek, maar niet zonder talent.

April. H. Robbers prijst twee nieuwe romans: Zondaresje van Fenna de Meijier en Het Duurzaam Geluk van Marie Schmitz.

De Tijdspiegel.

April. K. Vos schrijft een zeer afbrekende beschouwing over Zonsopgang van Querido, dat hij ‘weerzinwekkend’ en ‘pervers’ noemt, en waarin de auteur ‘uit zelfverblinding heeft misgetast’. - B.J. Stokvis publiceert een in het Duits geschreven opstel over Lodewijk van Deyssel, bestemd om een Duitse bloemlezing uit Van Deyssel's werk in te leiden.

Het Getij.

April. Herman van den Bergh vervolgt zijn Studien met een beschouwing over Het rijm in zijn verhoudingen.

Dietsche Warande en Belfort.

Maart. M.E. Belpaire schrijft een woord van herinnering en piëteit Bij het Eeuwfeest van Jan van Beers. - Karel Brants opent een reeks bijdragen over Nederlandsche rechts- en bestuurstaal, om in Vlaanderen ‘een zuiver Nederlandsche terminologie te vestigen.’ - J. van Mierlo (Uit de geschiedenis onzer Middeleeuwsche letterkunde) stelt in het vervolg van zijn studie de vraag Wanneer heeft Hadewijch geleefd? Daartoe onderzocht hij wie de door Hadewijch genoemde Heer Hendrik van Breda geweest kan zijn. Na een uitvoerig overzicht van alle heren van Breda, komt hij tot de gevolgtrekking dat de bedoelde niemand anders kan zijn dan Henricus die tussen 1246 en 1256 heer van Breda was. Omstreeks die tijd moet Hadewijch dus heer visioenen geschreven hebben.

Paedagogische Studiën.

Afl. 2. J.B. Schepers publiceert een omgewerkte voordracht over Zelfwerkzaamheid bij het Nederlands litteratuur- en taalonderwijs, waarbij voornamelik het eerste ter sprake komt.

Tijdschrift voor Taal en Letteren.

Jan. J.F.M. Sterck bestudeerde Vondels eerst-gedrukte gedichten, die in Den nieuwen verbeterden Lusthof van 1607 voorkomen. Hij merkte op, dat de ‘Jaght van Cupido’ en de ‘Dedicatie aen de Jonck-vrouwen vant Nederlandt’ blijkens de paginering en het register, later door de drukker zijn toegevoegd. Hij neemt aan, dat Vondel deze gedichten reeds in 1606 schreef. In dezelfde bundel wijst

[p. 160]

hij een liedje aan, dat z.i. door Spieghel gedicht is. - L.C. Michels geeft een uitvoerig artikel, getiteld Stalpaert naar aanleiding van de bloemlezing door G.J. Hoogewerff. Hij wijst er op, dat deze dichter - die hij evenals Hoogewerff zeer hoog stelt - na het eerherstel door Alberdingk Thijm van Katholieke zijde grondiger bestudeerd had moeten worden. Nu komt aan een niet-Katholiek de eer toe, Stalpaert's poëzie onder de aandacht van bredere kringen gebracht te hebben. Intussen is dit boek allesbehalve een wetenschappelike model-uitgave geworden. Het is ‘vol drukfouten en andere fouten, slordigheden, onbetrouwbaarheden, onjuiste verklaringen, dat daar in naam der ernstige wetenschap enige woorden over dienen te vallen.’ De recensent toont dit, wat de inleiding betreft, aan in een reeks van bladzijden, die tegelijk bibliografiese en andere aanvullingen verschaffen bij Hoogewerff's gegevens, o.a. over de omwerking van Stalpaert's liederen door C.V.M., die niet achttiendeeeuws blijkt te zijn, maar reeds vóór 1644 tot stand kwam. - Fr. Th. Horsten vervolgt zijn opstel Katholiek-geestelik toneel met een beschouwing over Eva's Droom en Jessonda van Felix Rutten en de Paradijsvloek van A. Laudy. Vooral het laatste stelt hij zeer hoog, al is het niet ‘een drama met regelmatig voortschrijdende ontwikkeling, maar een reeks van tonelen, waarin op grootse wijze geschilderd is, hoe diep de zondeval in de ziel en in het lichaam der mensheid heeft ingegrepen’, en wat de taal betreft: ‘haast overdadig van schoonheid’. Minder ingenomen is hij met Felix Rutten's Beatrijs. - J. Moormann vervolgt zijn bijdrage over ‘Louter lekoris’, een levende geheimtaal.

Museum.

April. J. Prinsen bespreekt de Middelnederlandse romans van J. Koopmans. - J.F.M. Sterck beoordeelt uitvoerig Hoogewerff's bloemlezing uit Stalpart van der Wielen. Ook deze beoordelaar wijst op onnauwkeurigheid in de tekstbehandeling en verklaring: hij wijst er bv. op dat positijf (blz. 175) niet betekent ‘wezenlijke kennis’, maar een klein muziek-orgeltje. - B.J.F. Varenhorst beoordeelt de Stroomingen en Gestalten, een geschiedenis der Nederlandse letteren door K.H. de Raaf en J.J. Griss.

Den Gulden Winckel.

Maart. André de Ridder bespreekt uitvoerig het jongste werk van Herman Teirlinck: De Nieuwe Uilenspiegel.

C.d.V.