De Nieuwe Taalgids. Jaargang 5

[p. 270]

Uit de tijdschriften. (Julie-Augustus.)

De Gids. Julie. J.N. van Hall schrijft een paar bladzijden over P.A. de Genestet, bij de herdenking van zijn sterfdag. Hij beroept zich op het oordeel van Busken Huet en Allard Pierson tegenover de onverdiende geringschatting van deze dichter na 1880: De Genestet behoort tot de kleine meesters der Nederlandsche letterkunde, die verdienen, ook door latere geslachten in eere te worden gehouden.

De Beweging. Julie. In de rubriek Boeken, Menschen en Stroomingen geeft Albert Verwey een belangrijke en waarderende bespreking van Van Deyssel's jongste publicatie, Uit het leven van Frank Rozelaar. Verder beoordeelt hij het proefschrift van Dr. de Koe over Van Alphen's Literair-aesthetische theorieën. Een zwak punt in deze studie noemt hij, dat de schrijfster ‘als partijgangster is opgetreden van de eene groep denkbeelden wier strijd met een andere zij te schetsen had.’ Daardoor zag zij zulk een groep denkbeelden niet genoeg ‘als historisch verschijnsel’.

Aug. Albert Verwey bespreekt uitvoerig, onder het opschrift Hedendaagsche Dichters de bundel Liederen en Balladen van Aart van der Leeuw.

Groot-Nederland. Julie. F. Buitenrust Hettema vindt in de bekende Van Lennep-biografie aanleiding tot een artikel Over Jacob van Lennep. Hij bespreekt Van Lennep's huiselik leven, de waarschijnlik niet intieme verhouding tot zijn vrouw - meer op te maken uit het zwijgen dan uit de mededelingen van de biograaf -, zijn vrienden en kennissen, zijn afkeer van deftigheid, zijn ‘schijnbaar open, in werkelikheid gesloten karakter’, zijn zelfbeheersing, ondanks de zogenaamde ‘excessen’, de ironiese houding van deze ‘geestesaristokraat’ tegenover leven en maatschappij, zijn gematigdheid in het godsdienstige en het staatkundige, zijn grote maatschappelike invloed en verdienste.

Aug. Het vervolg van dit artikel draagt het karakter van een

[p. 271]

apologie. Met ingenomenheid wordt Van Lennep's veelzijdigheid geschetst, en zijn werk, zo ‘vol nederlandse zin, vol humor’, geprezen, al erkent de schr. dat ‘het populaire niet 't zelfde is als 't beste’, en dat Van Lennep ‘geen baanbreker’ was. De biografie van de kleinzoon noemt hij ‘een goed mooi boek’, al is het niet bevredigend. Hij zou veel meer verlangd hebben: uit brieven en dagboek en ‘veel meer de gegevens verwerkt’. Nu is het niet hèt boek, dat de gehele Jacob van Lennep geeft. - De Vlaamsche Kroniek, door Edmond van Offel, behandelt o.a. Stijn Streuvels (Najaar) en André de Ridder (Gesprekken met den wijzen Jongeling). - W.G. van Nouhuys bespreekt Drie Dichtbundels, n.l. van M.H. Werkman, Willem Kalma en P.C. Boutens.

De Nieuwe Gids. Julie. In de Literaire Kroniek prijst W. Kloos het laatste werk van G. van Hulzen: Liefde's Tusschenspel.

Aug. W. Kloos zegt in de Lit. Kron. zijn oordeel over de betekenis van Rhijnvis Feith, naar aanleiding van Ten Bruggencate's proefschrift.

Ons Tijdschrift. Julie. J. Jac. Thomson schrijft een opstel, Een belangrijk gedicht, over Judith van Maurits Uyldert, dat in De Beweging (Febr. 1911) verschenen is. - Geerten Gossaert bespreekt de dichtbundel Door mijn open venster van J. Greshoff, die voor hem niet de zanger, maar de zegger is, ‘een ander, moderner type van den dichter’. In dit opzicht staat Greshoff b.v. tegenover Van de Woestijne.

Den Gulden Winckel. Julie. A. Greebe geeft in een artikeltje over Jacob Winkler Prins leerrijke nieuwe levensbiezonderheden van deze dichter.

Aug. Uit de nalatenschap van F. Bezemer wordt een stukje gepubliceerd over De oudste Volksliedjes van 't Nut, die zeer karakteristiek zijn voor het verlichtings-tijdperk. - J. Greshoff bespreekt de Verzen van de Vlaamse dichter Jan van Nijlen.

Van onzen Tijd. No. 41, 43, 45. H.J. Allard S.J. wijdt een artikel, met proeven toegelicht, aan Pater Adriaan Poirters van Oisterwijk.

Leuvensche Bijdragen IX, afl. 3. Het grootste deel van deze aflevering wordt ingenomen door een breed opgezet, belangrijk artikel van J. van Ginneken: Het gevoel in taal en woordkunst, bestemd als

[p. 272]

voorlichting van een wetenschappelike Katholieke kring, die over dit onderwerp gezamenlik materiaal zal gaan verzamelen en publiceren. Het geeft dus tevens een werkplan, de litteratuur over het onderwerp, en schematiese tekeningen ter opheldering. - Onder Boekennieuws bespreekt L. Grootaers de Untersuchungen über Lautbildung van Ernst A. Meyer; D.A. Stracke de Reinaert-uitgave van F. Buitenrust Hettema.

Volkskunde. Afl. 7-8. De aflevering opent met ‘Oude Kempische liederen’, uit den volksmond opgeschreven en voorzien van eene begeleiding voor klavier door Theofiel Peeters. - G.J. Boekenoogen vervolgt zijn artikel: Waar de kinderen vandaan komen. - De redakteur A. de Cock geeft een vervolg van de Spreekwoorden, zegswijzen en uitdrukkingen op volksgeloof berustend, over de Vogels, en begint een nieuw artikel over De Macht der kinderlijke onschuld in de sagenwereld.

Museum. Julie. K.H. de Raaf bespreekt een studie over Elckerlijk - Everyman: The question of Priority waarin twee Amerikaanse geleerden, F. Wood en J.M. Manly, de partij van Logeman kiezende, de oorspronkelikheid van de Nederlandse tekst betogen. De beoordelaar blijft bij een ‘non liquet’. - J.H. Kern beoordeelt uitvoerig de Emsländische Grammatik van H. Schönhoff. De beschrijving van de tongvallen is beter dan de verklaringen. In het biezonder blijkt dat de schr. een onvoldoende kennis heeft van het zo naburige Nederlands.

School en Leven. No. 47. C.G. Kaakebeen bespreekt het zesde deel van Kalff's Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde.

Opvoeding en Onderwijs. No. 14, 15. Fr. S. Rombouts vervolgt zijn artikel over Het stellen bij 12-16 jarigen, waarin hij leerzaam en onderhoudend propaganda maakt voor een beter taalonderwijs. Hij behandelt o.a. de ‘invloeden’, ten goede en ten kwade, van de lektuur in en buiten de klasse, en neemt de gangbare spraakkunstopvattingen en het spelling-konservatisme onderhanden. Het laatste gedeelte handelt over het standpunt dat de onderwijzer moet innemen tegenover het dialekt van zijn leerlingen, en over de noodzakelikheid van een meer fonetiese interpunktie.

C.d.V.