[Themanummer 2
Honderd jaar Enquête Willems]
Ten geleide:
Themanummer Honderd jaar enquête Willems
‘We zijn vandaag hier nog op tijd om een eeuwfeest te vieren, want hoewel Willems de eerste vragenlijsten van zijn project in 1885 verdeelde en het gros van de meer dan 300 lijsten in dat en het volgend jaar verzonden werd, kwamen er in 1888 nog vrij regelmatig antwoorden binnen’, aldus J. Goossens in zijn lezing op het Willems-symposion dat gehouden werd te Gent in het gebouw van de Koninlijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde op vrijdag 25 november 1988. Het eeuwfeest van de enquête Willems was voor de redaktie aanleiding in samenwerking met de Academie een symposion te organiseren waarvan de lezingen, aangevuld met een aantal case-studies in een speciaal nummer zouden verschijnen.
Dit nummer opent met de teksten van de drie inleidingen, waarvan de titels voor zich zelf spreken: ‘Pieter Willems en zijn dialectenquête’, door J. Goossens; ‘De invloed van P. Willems op de Nederlandse dialectologie’ door A. Weijnen en ‘De waarde van het materiaal-Willems voor fonologisch onderzoek: een proeve’, door J. Taeldeman. De bijdrage van Har Brok, ‘De dialectologische nalatenschap van P.H.G. Willems’, kan beschouwd worden als een aanvulling op het artikel van A. Weijnen. Brok geeft een inventarisatie en beschrijving van Willems' dialectologische nalatenschap.
In zijn bijdrage ‘Hoe betrouwbaar is Willems? Twee onderzoekjes’, gaat J. de Rooij na welk hulpwerkwoord de invullers van de enquête noteerden bij het perfectum van zijn en welk voegwoord na zo + adjectief wordt opgegeven in het zinnetje hij is zo groot (als) ik. In ‘Presentatieve constructies in het Nederlands. Een vergelijking van RND en materiaal-Willems’, test G. De Schutter de bruikbaarheid van het materiaal Willems voor syntactisch onderzoek. De bijdrage van V.F. Vanacker ‘Een syntaktische verkenning in het materiaal P. Willems’, onderzoekt het syntagma bij tijds.
Een evaluatie van het Frans-Vlaamse materiaal wordt gegeven door Hugo Ryckeboer in zijn bijdrage ‘De enquête Willems in Frans-Vlaanderen’.
Woordgeografische aspecten komen aan de orde in het artikel van Magda Devos: ‘Het materiaal Willems als bron voor woordgeografisch onderzoek’.