Mijn pen is verdwenen
In het Haspengouws Idioticon vermeldt Rutten, s.v. rip, tw. dat haast uitdrukt, - vb. rip! en hij was weg! - ook het gebruik van dit woord als adj.: rip zijn, heimelijk gestolen: mijn pennemes is rip.
Het idee van ‘weg, plots verdwenen’, waarbij men dan natuurlijk onmiddellijk aan ‘gestolen’ denkt, wordt in de volkstaal op velerlei wijzen uitgedrukt en geestigaards vinden telkens weer oorspronkelijke omschrijvingen. Alles kan dienen wat het idee ‘weg, vertrokken’ kan suggereren. Aldus hoorde ik te Aarschot: mijn pen is tutuut, waarbij gedacht wordt aan de trein die fluit, als hij vertrekt. Bij mijn pen is wwt! (een fluitend geluid) wordt gedacht aan de stationschef die fluit, als de trein vertrekt. Ze is geblazen betekent: plots weg als door toverij, waarbij men meestal blaast om iets te laten verdwijnen. Ze is gestoten is me minder duidelijk; men zegt ook ‘hij is gestoten’ van iemand die plots verdwenen is, meestal met een of andere pejoratieve bijgedachte, maar ook wel zonder, als in: kom, mannen, alles is gereed, wij zijn gestoten! (= weg). Ze is schampavie, ze is ribbedebie zijn bekende uitdrukkingen voor ‘weg’, met bijgedachte aan ‘de plaat poetsen’, resp. ‘zeer snel’. Humoristische omschrijvingen zijn verder: ze is op reis, ze is in congé, ze is een commissie doen, ze is haar voeten gaan wassen.
J.L. Pauwels