Taal en Letteren. Jaargang 16

[p. 415]

De naam Bilderdijk.

De etymologie van deze naam is zonder oudere woordvormen niet afdoende te geven.

Dat de naam door verwisseling van n en l uit Bindendijk, d.i. Binnen den Dijk zou ontstaan zijn, is natuurlijk onaannemelik.¹⁾ Evenzeer is onjuist gebleken dat hij zou afgeleid wezen ‘van 't bedijken der Bille, rivier die bij Hamburg in de Hamburg valt, door een mijner voorvaderen gedaan.’²⁾

Naar 't me voorkomt, is 't woord jong genoeg om enigsins doorzichtig te wezen. ‘Dijk’ geeft geen bezwaar. En Bilder kan, of ‘Biller’ met de welbekende inklinking van de d tussen l en r zijn (vgl. stilder = stiller) en dit van Bil-; of dadelik van Bild- zijn gevormd. Evenals Bilderdam of Billerdam aan de Drecht in Noord-Holland. 't Is dan de dijk om, of aan, of bij het Bil(d).

't Bil(d) komt vaker voor. Men heeft het in Friesland. Bij Utrecht ligt 't bekende dorpje.³⁾

Waar dit Bilderdijkse Bil(d) lag?

De naam komt voor in een stuk van 1653: ‘Joris Lamberts van Bilderdijk’.

Een vroegere voorvader schijnt Lambert Joris te zijn geweest, en deze zou in 't laatst van de XVIe eeuw van s Hertogenbosch naar Utrecht verhuisd zijn.⁴⁾

Zou dus het bedoelde Bil(d) in de buurt van 's Hertogenbosch in Brabant te zoeken zijn?

Maar Van der Aa, Aardrijkskundig Woordenboek geeft geen ‘Bil(d)’ op, dat daar ligt.

Is 't dan mogelik te zoeken bij Bilderdam aan de Drecht?

B.H.

1) Brill, Versl. meded. Kon. Akad. Letterk. VI, 70 noot.

2) Bilderdijk, Briefwisseling met Tydeman, I, 27. (Zie 't Gedenkboek blz. 27.)

3) Johan Winkler, Fries Wrdbk., IV deel.

4) Diet. War. 1884. Zie echter 't Gedenkboek blz. 48.