Taal en Letteren. Jaargang 15

Warenar, vs. 1440.

Lecker zegt dat de lui er op uit zijn

Om in ien korte tijdt an soo veul goets te raken,
Datse al hun kyeren tot Coninghen meughen maken.
Klaer zijn haer saken, soo de Fortuyn heur dat jont.

Waarop Ritsert antwoordt:

Soo niet, soo raecktmen wel mit het ware goet nae de gront,
Ghelijck Robert met het ancker, dat hij docht te kabassen.

In zijn uitgave van de Warenar (Zwolsche Herdrukken) vat Leendertz ware op als een drukfout en wil lezen sware. In Taal en Letteren, 7e Jaarg. bl. 364, geeft hij dan deze verklaring:

‘Ritsert, die de stelling verdedigt, dat onrecht verkregen goed niet gedijt, zegt “wanneer ze dat geluk niet hebben (soo niet), dan gaan ze nog met al dat groote goed naar den kelder, zooals b.v. Robert, die een anker zocht te stelen, maar er mee naar den grond zonk, omdat het te zwaar was.” Dat hij nu in pl. v. het groote goet zegt het sware goet ligt voor de hand.’

Dit levert zeker een goeden zin op; maar het lijkt mij minder wenschelijk, wanneer er een redelijke verklaring mogelijk is en in den tekst geen absolute onzin staat, dadelijk aan een drukfout te gaan denken. Stoett laat de

[p. 455]

plaats dan ook ongewijzigd en beschouwt het ware goet als ‘de rust van het geweten.’ Volgens Stoett zegt Ritsert: ‘Zoo moet je niet praten, want op die manier zou men door het streven naar het bezit van vergankelijke goederen, het eenig ware goed ‘'t geduirich goedt van zijn gewetens vreuchd verbeuren.’ Tegen deze uitlegging heeft Leendertz m.i. gegronde bezwaren, welke hij ontwikkeld heeft in bovengenoemden jaargang van Taal en Letteren, bl. 364.

Ik vat het ware goet op als ‘rechtmatig bezit’, hetzij het bij erfenis is verkregen of op eerlijke wijze verworven is, dus als ‘goederen die ghewonnen zijn mit eeren,’ vgl. vs. 1431. Ritsert wil dan zeggen:

‘Wanneer de Fortuin niet gunstig is, worden lui, die door ongeoorloofde speculaties hun kapitaal zoeken te vermeerderen, dikwijls totaal geruïneerd, verliezen ze alles, ook hun rechtmatig bezit (“het ware goet”), evenals Robert, die een anker dacht te stelen, maar zijn leven er bij inboette.’

Ofschoon hier geen volstrekte zekerheid is te verkrijgen, wenschte ik toch gaarne deze verklaring aan het oordeel van deskundigen te onderwerpen.

Leeuwarden.

K. Poll.