Taal en Letteren. Jaargang 1

Maar = ne ware.

Men weet, dat de conjunctie ‘maar’ als uit ‘newaer,’¹⁾ ontstaan wordt beschouwd; als analoog geval voor den overgang van n(e)w- in m-, wordt aangevoerd, dat ‘Steenwijk’ door buurtbewoners ‘Steemijk’ wordt genoemd.²⁾

Op een dictée van: ‘Eens prikten we een walvisch in de IJslandsche zee,’

Van Lennep, Vertellingen van den Zeeman,

schreven twee leerlingen van het Zwolsch Gymnasium, uit de buurt bij Hasselt vandaan: ‘... prikte me...’; zij hadden het zoo verstaan, waar al de anderen duidelijk ‘prikten we’ hadden gehoord. Eén echter had uit den zin begrepen, dat het toch eigenlijk prikten we, geen prikte me moest zijn.

‘Heel gewoon is ook: hebbeme = hebben we, en dikwijls hoort men zingen:

Emme gane naar de kamp van Zeist.’

In de omstreken ook van Amsterdam (Ouderamstel, Nieuwendam) wordt altijd gezegd van zulleme voor ‘zullen we’ (Kollewijn); en in Vlaanderen hemme voor ‘hebbenwe’, zelfs is ‘we’ steeds proklitisch en enklitisch ‘me’: gaan me en me gaan (Vercoullie).

B.H.

1) Van Vloten meende: ‘maer’ = meer, met fra. ‘mais’ uit magis, te vergelijken. Vgl. echter ‘ne waer’ in het mnederl., zuiver = maar, b.v. Reynaert I.

2) Dit heb ik ook vaak met eigen ooren gehoord. v.d.B.