De Vraagbaak. Almanak voor Suriname 1918

Eenige aanteekeningen betreffende Suriname.

Ligging, Grenzen en geschiedenis.

Suriname of Nederlandsch Guyana ligt op de Noord-Oostkust van Zuid Amerika, tusschen 2^o en 6^o N.B. en 54^o en 58^o W.L. van Greenwich. Het is de eenige Nederlandsche bezitting op het vasteland van Amerika en het middelste der drie Guyana's.

Het grenst ten Noorden aan den Atlantischen Oceaan; ten Oosten scheidt de Marowijne het van Fransch Guyana, ten Zuiden wordt het door het Toemoek Hoemak- en het Acarai-gebergte gescheiden van Brazilie en ten Westen door de Corantijn van Demerora of Engelsch Guyana.

De Marowijne ontspringt uit het Toemoek-Ho emak gebergte op ongeveer 2^o25′ NB en 54^o 10 W.L. en stroomt van het Zuiden naar het Noorden. Tot op ongeveer 3^o59′ NB. en 54^o5′ W.L.v. Gr. draagt zij den naam van Marowijnekreek. Op dat punt vereenigt zij zich met de westelijker ontsprongen Itanie tot de Lawa, die op 4^o23′ NB en 54.27′ W.L. zich met de uit het Z.W. komende Tapanahoni vereenigt, verder noordwaarts stroomt onder den naam van de Marowijne en zich op ongeveer 5^o45′ N.B. en 54^o W.L. bij Galibi in zee stort.

De Corantijn ontspringt vermoedelijk op het Acarai- ge-

[p. 56]

bergte, ongeveer 1^o49 min. NB. en 58^o. W.L. Onder den naam van Nieuwe Rivier (New River) stroomt zij in ongeveer NN.O. richting. Op ongeveer 3^o24′ NB en 57^o21 min. vereenigt zij zich met de uit ZZ.W. richting komende Koeroeni, onder den naam van Corantijn en vloeit verder eerst in NNW. en vervolgens in NNO. richting tot zij zich op ongeveer 6^o NB en 57^o6′ W.L. in zee stort.

Vermoedelijk werd Suriname ontdekt in 1494 door Alonzo Ojeda en Juan de la Costa, onderbevelhebbers van Amerigo Vespucci. In dien tijd hebben Spaansche avonturiers er gezocht naar het Rijk van El Dorado. In 1593 werd het rijk Guyana door Domingo de Vera plechtig in bezit genomen voor den koning van Spanje Philips II, doch spoedig weer verlaten, aangezien het Dorado er niet gevonden was.

De Hollanders kwamen er al vroeg. In 1613 was er aan de Suriname een kleine Amsterdamsche factorij, terwijl vermeld wordt dat een Hollandsche factorij met een tabaks-plantage aan de Corantijn in hetzelfde jaar door de Spanjaarden verwoest werd.

De eerste vaste nederzetting van Europeanen in Suriname had plaats in 1630 door een 60-tal Engelschen onder kapitein Marsball, aan een zijtak van de Suriname, naar hem de Marechalskreek genoemd.

Kort daarop beproefden Hollanders onder David Pieterse de Vries (1634) opnieuw zich hier te vestigen, echter weer zonder resultaat. Evenmin slaagde een dergelijke poging door Franschen onder De Noailly in 1640.

Bij giftbrief van 2 Juli 1662 schonk Karel II, Koning van Engeland, de kolonie aan Lord Willoughby, graaf van Parham, die daarvan sinds 1650 bezit had genomen.

Gedurende den Tweeden Engelschen oorlog werd Suriname door de Zeeuwen onder de kapiteins Abraham Krijnssen, Julius Lichtenberg en Maurits de Rama veroverd, welke verovering bij den Vrede van Breda (31 Juli 1667) bevestigd werd.

Van 1667 bleef de kolonie in het rustig bezit der Hollanders tot 1799, toen zij door de Engelschen vermeesterd werd. Dezen stonden haar bij den Vrede van Amiens (1802) weer af aan de Bataafsche Republiek. Maar in 1804 maakten zij zich opnieuw van haar meester.

Slechts 12 jaren bleef Suriname toen in het bezit der Engelschen. Bij den Vrede van Parijs (20 Nov. 1815) werd het toegewezen aan het Koninkrijk Holland en had in Februari van het volgende jaar (1816) de overgave plaats.

[p. 57]

Sindsdien tot heden is Suriname een Hollandsche kolonie gebleven.

Grootte, bodemgesteldheid, enz.

Suriname beslaat een oppervlakte van ± 150,000 KM² (15.000.000 H.A.).

Het land kan in twee deelen verdeeld worden.

1o. de ongeveer 50 KM. breede, laaggelegen en vruchtbare strook, die met uitzondering van ± 25000 H.A. bebouwd land, geheel bedekt is met dichte bosschen, waarin hooge schelp- en zandgronden afwisselen met ondiepe, maar uitgestrekte moerassen.

2o het daarachter gelegen binnenland, dat naar het Zuiden oploopt en bijna geheel bedekt is met hooggelegen bosschen, die in de noordelijke strook hier en daar afgewisseld worden door savannas, d.z. zandvlakten van verweerd graniet en diabaas. Deze savannas, die geleidelijk in uitgestrektheid afnemen, zijn geenszins uitgestrekte, groote eentonige vlakten. Door hunne uit graniet en gneiss bestaande heuvels en hunne talrijke oasen bieden ze op vele plaatsen een landschap vol afwisseling aan.

Al op ± 100 K.M. van de kust begint men heuvels aan te treffen en het land stijgt voortdurend tot het in hetbrongebied der hoofdrivieren ontzagelijke hoogten (tot 1300 M.) bereikt (Wilhelmina-, Emma-, van Asch van Wijck Nassau-, Lely-, Kayser-. Eilerts de Haan-ketens, Oranje-, Toemoek Ho emak- en Accaraï gebergten). De hoofdrivieren der kolonie, waarin wattervallen en stroomversnellingen voorkomen, vloeien van het Zuiden naar het Noorden. Zij zijn, van het Oosten naar het Westen: de grensrivier de Marowijne, de Suriname, de Saramacca, de Coppename en de Westelijke grensrivier, de Corantijn. De belangrijkste kleinere rivieren zijn de Commewijne, die zich oostelijk met de Suriname vereenigt, na de T[...]mpatie en de Cottica opgenomen te hebben. Verder de Surnau, linker-, en de Para, rechterzijrivier van de Suriname; de Tibitie en de Coesewijne, linkerzijrivieren van de Coppename; de Nickerie, die na de Maratakka opgenomen te hebben, zich in de Corantijn stort.

Behalve in de Commewijne en de Cottica vindt men in al deze rivieren, hoofdzakelijk in den bovenloop, eilanden (tabbetjes) en watervallen.

De rivieren zijn in de kuststreek onderling verbonden door kleine rivieren, kreeken, zoodat het mogelijk is in

[p. 58]

den regentijd, binnendoor, van de Corantijn naar de Maro wijne te reizen. Als regel wordt echter de voorkeur aan de zeereis gegeven, daar deze korter is, terwijl buitendien de vaart op de verbindingskreeken vaak door omgevallen boomen wordt belemmerd.

De hoofdrivieren zijn, zoover de invloed van het getij nog merkbaar is, d.i. over ettelijke K.M., door diepgaande zeeschepen bevaarbaar.

Klimaat.

Het klimaat van Suriname is vochtig en warm. Men onderscheidt vier seizoenen, nl. de kleine en de groote regentijd, de kleine en de groote droogetijd (zie pag. 13), die elkaar afwisselen in de volgorde van droog en nat. Regelmaat in de afwisseling is er echter weinig te bespeuren. Er zijn natte en droge jaren, d.w.z. jaren waarin de regen, dan wel de droogte overheerscht. De temparatuur varieert tusschen 70,5^o en 21^o Fahr. (gemiddeld 79^o). In den drogen tijd zijn de nachten zeer koel.

De regenval bedraagt 2000 á 3000 mM per jaar. De wind is meestal N.O. en de windkracht wisselt slechts tusschen 4.1 en 3.5 Beaufort.

De sterfte is er zeer gunstig, Voor de Br. Indische bevolking bedraagt zij gemiddeld minder dan 2 pCt., voor de Nederl. Ind. minder dan 1 pCt. van hun gemiddeld aantal; (het verschil bij deze beide categoriên is te wijten aan de slechte voeding van den uiterst zuinigen Br. Indiër). Van de inlandsche bevolking bedraagt de gemiddelde sterfte ongeveer 2 pCt., waarop van invloed is het werken in de bosschen.

Bevolking.

De bevolking van Suriname is zeer schraal. In totaal bedraagt zij rond 101.000¹⁾ zielen, of gemiddeld ongeveer 0.66 per K.M². Zij is sterk gemengd en bestaat uit een klein aantal Europeanen en verder uit de Creolen - dat zijn de afstammelingen van de sinds de eerste kolonisatiën hier gevestigde Israelieten en de afstammelingen van de Europeanen en Israelieten in vereeniging met negers en Indianen - en dan nog Br. Indiërs (ruim 30.000), Nederl. Indiërs (ongev. 10000), negers, indianen en boschnegers. De

1) Doordien er geen aanvoer van immigranten in 1915 plaats had en in 1916 slechts 309, en in 1917 weer niet, heeft het bevolkingscijfer geen noemenswaardige verandering ondergaan.
Het geboorte overschot bedraagt per jaar gemiddeld 600.

[p. 59]

laatsten zijn de afstamelingen van vóór de vrijverklaring in het bosch gevluchte slaven. De bontgeschakeerde bevolking belijdt verschillende godsdiensten, voor welker beoefening volledige vrijheid gewaarborgd is. De protestanten vormen de groote meerderheid.

De landtaal is het Hollandsch. Daarenboven wordt echter door de inlandsche bevolking, vooral de lagere volksklasse, een rhapsodie van verschillende talen gebezigd, het Neger Engelsch of taki-taki geheeten.

Bestuur.

De kolonie wordt namens den Koning bestuurd door een Gouverneur, bij wien de Uitvoerende Macht berust. Den Gouverneur is een adviseerend lichaam, de Raad van Bestuur, terzijde gesteld. Deze Raad bestaat uit een ondervoorzitter en drie leden, benevens een willekeurig aantal buitengewone leden, allen door den Koning benoemd. De Gouverneur is voorzitter en de Gouvernements-Secretaris, secretaris van den Raad. De onder-voorzitter, die bij ontsteltenis van den Gouverneur dezen vervangt, wordt door den Koning aangewezen. De adviezen van den Raad zijn niet bindend voor den Gouverneur.

De Wetgevende Macht deelt de Gouverneur met een door de bevolking, uit kracht van een belastingkiesrecht, gekozen lichaam, de Koloniale Staten, bestaande uit 13 leden, uit wier midden de Gouverneur den voorzitter en den onder-voorzitter aanwijst voor elk zittingsjaar.

De Koloniale Staten hebben budgetrecht, recht van initiatief en van interpellatie.

De leden der Kol. Staten worden voor 6 jaar gekozen. Alle verordeningen moeten door hen goedgekeurd worden.

De bestuurstaak is verdeeld over verschillende departementen. De Couvernements-Secretarie is het speciale bureau van den Gouverneur, waar alle voorstellen van de andere departementen passeeren en de besluiten van den Gouverneur worden gereed gemaakt. Onder dat departement, aan welks hoofd de Gouvernements Secretaris staat, ressorteeren ook Eeredienst en Burgerlijke Stand.

Het Parket van den Procureur-Generaal heeft de zorg voor Justitie en Politie. Immigratie en Kolonisatie zijn toevertrouwd aan den Agent-Generaal, hoofd van het Immigratie-Departement. Een Inspecteur voor het Onderwijs leidt de onderwijszaken, terwijl de Geneeskundige dienst door een Geneeskundig Inspecteur wordt behartigd. De

[p. 60]

zorg voor openbare werken, wegenonderhoud, verkeer te water en te land is toevertrouwd aan den Directenr van (het Dept. van) Openbare Werken en Verkeer. Het Brandwezen is onder de hoede gesteld van de militaire bezetting, wier Commandant, de Opperbrandmeester, Chef van het Brandwezen is.

Een Departement van den Landbouw met een Directeur van den Landbouw aan het hoofd, behartigt de belangen van den Landbouw. Het beheer van geldmiddelen en domeinen is opgedragen aan een Administrateur van Financiën, Beheerder der Domeinen.

De kolonie wordt beschermd door een militaire bezetting, met een kapitein der Infanterie aan het hoofd, bijgestaan door een Schuttery, gecommandeerd door een majoor.

De kolonie wordt verdeeld in een hoofdstad (Paramaribo) en 11 districten, nl. Nickerie, Coronie, Boven en Beneden Saramacca, Bov. en Ben. Para, Bov. en Ben. Suriname, Bov. en Ben. Commewijne, Cotticu en Marowijne. (Zie pag. 71 vlgg.)

Terwijl de hoofdstad geen afzonderlijk bestuur bezit, maar de zaken daarvan door den Gouverneur geregeld worden, is het beheer der 12 districten toevertrouwd aan 8 Districts-Commissarissen, die onder den Gouverneur staan.

De uitgaven en inkomsten der kolonie waren als volgt in de laatste 5 jaren:

	Uitgaven	Inkomsten	Tekort
1913	4.524.749	3.472.388	1.052.361
1914	4.401.875	3.015.689	1.386.186
1915	4.592.245	2.840.653	1.751.592
1916	4.177.182	3.148.067	1.029.115
1917^1)	4.868.217	2.844.634	1.675.618
		3.192.599

1) Bij het ter perse gaan van den Almanak waren de cijfers van 1917 nog niet bekend en zijn de ramingen van dat jaar opgegeven; van de inkomsten daarenboven die tot eind October en daaronder de raming voor het heele jaar.

Bestaansbronnen.

De oudste bron van bestaan der kolonie is de landbouw, waarvan de eerste vorm was de groote landbouw, op de plantages van 500-1000 akkers (215 tot 429 H.A.) en grooter, uitgeoefend. Eerst in de zeventiger jaren der vorige eeuw - na de opheffing van het 10-jarig Staatstoezicht (1863-1873) op de 1 Juli 1863 vrijgemaakte slaven -

[p. 61]

werd de kleine landbouw, uitgeoefend op perceelen van 1-20 H.A. oppervlakte, geboren.

De tegenwoordige hoofdcultures zijn die van suiker, koffie, cacao, en rubber. De bacovencultuur voor export, naar het voorbeeld van Jamaica, duurde slechts enkele jaren (van 1906-1913). De bacovendrogerij van de Hamburgsche firma Dörningen & Zoon, die op de plantage Kroonenburg was opgericht, werd dientengevolge opgeheven en de plantage-zelve in een koffieonderneming omgezet. De rubbercultuur is nog in den ontwikkelingstijd; uitvoer van dit produkt op beteekenende schaal heeft nog niet plaats. De aanplant van mais en rijst is in de laatste jaren met kracht toegenomen. Terwijl maïs al een belangrijk uitvoerartikel is geworden is de rijstoogst, hoewel in belangrijkheid toenemende, (in 1916 3000.000 kg. gepelde rijst) nog niet toereikend voor de lokale consumptie. Evenwel hoopt men in de kolonie in 1919 ten aanzien daarvan onafhankelijk van het buitenland te zijn.

Ook sinaasappelen werden uitgevoerd (in 1913 23422 in 1915 85025 stuks) doch de oorlog belemmerde verder uitvoer.

Verder worden in Suriname, voornamelijk voor lokaal verbruik, verbouwd: bananen, aardvruchten (o.m. de cassave - Manihot Utilissima - die behalve voor de bereiding van voedingsprodukten van hooge waarde, ook gebezigd wordt voor stijfselbereiding.)

Nevens den landbouw, die niet sterk ontwikkeld is, wordt ook de veeteelt op de kuststrook uitgeoefend. Van veel beteekenis is dit bedrijf echter niet.

In hoofdzaak bepaalt het zich tot runder-, varkens-, geiten- en pluimveeteelt.

De veestapel die ongeveer stationnair blijft, zelfs in de laatste jaren eenige vermindering onderging, door onvoldoende aanvoer van slachtvee, bestaat thans uit ongeveer 9778 runderen, 275 paarden, 450 ezels. 200 muilezels, 100 schapen, 2600 geiten en 3200 varkens.

In 1916 werden 52811 en in 1917, tot 30 Nov., 16300 K.G. huiden uitgevoerd.

In de lijst der plantages en gronden zijn opgegeven de produktiecijfers der afzonderlijke ondernemingen.

De totale uitvoer van landbouwprodukten bedroeg over de laatste 6 jaren in afgeronde cijfers:

Cacao
1912	1.593.900 K.G.
1913	962.200 K.G.

[p. 62]

1914	1.528.400 K.G.
1914	1.893.400 K.G.
1915	1.708.600 K.G.
1916	2.014.200 K.G.
1917 tot 30 Nov.	1.857.625 K.G.

Koffie.

(De koffiecultuur, die eenmaal in hoogen bloei stond in de kolonie, werd eenigen tijd, tengevolge van de slechte prijzen, opgegeven. In de laatste jaren weer ter hand genomen, ontwikkelt zij zich snel.)

1910	125.000 K.G.
1913	206.500 K.G.
1914	373.500 K.G.
1915	533.300 K.G.
1916	770.700 K.G.
1917 tot 30 Nov.	738.707^5 K.G.

Suiker.	1e prod.	2e prod.
1912	3.099.200 K.G.	206.100 K.G.
1913	9.858.400 K.G.	849.800 K.G.
1914	12.063.300 K.G.	556.900 K.G.
1915	12.373.300 K.G.	583.000 K.G.
1916	7.986.800 K.G.	169.200 K.G.
1917 tot 30 Nov.	10.494.389 K.G.	136.020 K.G.

Rum van 50%
1912	703.600 L.
1913	982.600 L.
1914	1.119.700 L.
1915	1.472.766 L.
1916	1.189.825 L.
1917 tot 30 Nov.	425.195 L.

Mais.
1914	7.950 K.G.
1915	319.300 K.G.
1916	562.400 K.G.
1917 tot 30 Nov.	99.390 K.G.

Baeoven	versche	gedroogde
1912	727414 bos	213999 K.G.
1913	13689 bos	113094 K.G.
1914	73161 bos	45210 K.G.
1915	450 bos	97990 K.G.
1916	23 bos	22860 K.G.
1917 tot 30 Nov.	1439 bos	_____

[p. 63]

Van deze produkten werd daarenboven een niet onbelangrijk deel in de kolonie zelve verbruikt.

In het binnenland worden verschillende industriën gedreven, waarvan de Balata-Industrie, dit is het verzamelen van de tot een guttapercha-achtige zelfstandigheid coaguleerende melk van den bolletrieboom, de voornaamste is. In dit bedrijf, dat in de laatste jaren steeds stijgende uitkomsten heeft opgeleverd en aanzienlijke baten voor de koloniale kas afwerpt, vindt zoowel de middenstand, als de lagere bevolking een ruim bestaan - rechtstreeks zoowel zijdelings - waarin ook deelen honderdtallen uit van de naburige kolonie Demerara overgekomen arbeiders, die hun gewin hier verteren.

In de industrie hebben ongeveer 6000 arbeiders grootendeels Demerarianen, emplooi.

Den 9n Augustus 1914 werd een nieuwe wettelijke regeling van de uitgifte van terreinen goedgekeurd, welke aan het bedrijf een geheel ander karakter dan zij tot dusverre had. De uitvoering dezer nieuwe regeling werd langen tijd aangehouden. Eerst 29 Maart 1915 werden de eerste concessiën uitgegeven.

Waar het bedrijf sedert 30 September 1914 stop gezet was, en de expeditiën niet eerder dan ongeveer een maand daarna konden worden uitgestuurd, is er een stilstand geweest van ongeveer 7 maanden, wat een algemeene malaise in de kolonie heeft doen ontstaan.

In 1916 herleefde het bedrijf echter weer geheel op en wierp opnieuw aanzienlijke baten af.

De productie bedroeg ten naastebij 1000.000 K.G., vertegenwoordigde een waarde van ongeveer drie en een half millioen gulden.

De uitvoer van balata in de laatste 6 jaren beliep:

1912	727.400 K.G.
1913	1.185.900 K.G.
1914	675.700 K.G.^(1)
1915	182.984 K.G.
1916	911.500 K.G.
1917 tot 30 Nov.	1.025.639 K.G.

De Goud-industrie heeft, ofschoon de goudrijkdom van den bodem vaststaat en herhaaldelijk schitterende vondsten gedaan zijn - o.a. stukken gedegen goud van 30 en

(1) De produktie was hooger (1.01880 KG.), doch tengevolge van den oorlog werd slechts een gedeelte uitgevoerd. Voor 1915 geldt hetzelfde.

[p. 64]

13 K.G. - het nimmer tot den huidigen bloei van de balata-industrie kunnen brengen. De oorzaken hiervan zijn verschillend. Het bedrijf is nimmer op een rationeelen voet gedreven. Hierdoor deed zich het feit voor, dat terwijl een behoorlijke exploratie bij de balata-industrie in staat stelt vrij nauwkeurig het verloop der exploitatie vooraf vast te stellen, bij de goudindustrie de exploitatie slechts zelden aan de exploratie beantwoordt.

Daarbij komt nog dat de groote kapitalen zich terugtrokken na groote verliezen, veroorzaakt door zwendelmaatschappijen of onoordeelkundige leiding. De huidige bedrijfsvorm in de goud-industrie is dan ook, met een enkele uitzondering, het kleinbedrijf. Deze bedrijfsvorm bestaat hierin dat de terreinen der vroegere goud-ondernemingen gerepasseerd worden door gewezen goudarbeiders, die voor het recht daartoe aan den concessionaris een deel der bruto-productie (gewoonlijk 15%) afstaan. Begrijpelijk is het dat dit bedrijf zeer primitief gedreven wordt en de produktie moest achteruitgaan, waar de exploitatie op steeds dezelfde plekken wordt uitgeoefend, aangezien er geene nieuwe geêxploreerd worden.

Het aantal arbeiders in de goud-industrie bedraagt ongeveer 3000.

De uitvoer van goud in de laatste 6 jaren beliep.

1912	716.487 Gr.
1913	856.768^5 Gr.
1914	527.508 Gr.^(1)
1815	1.157.031 Gr.
1916	1.886.458 Gr.
1917 tot 30 Nov.	537.113^8 Gr.

Cinnaber of kwikerts werd twee jaren geleden ontdekt, maar tot nu kwam het niet tot een exploitatie. Ook is bauxiet (aluminium erts) in aanzienlijke afzettingen gevonden en met goeden uitslag geëxploreerd door de American Bauxite Cy., die een afdeeling, de Surinam Bauxite Co. in het leven riep. Door deze worden toebereidselen getroffen tot ontginning op belangrijke schaal.

Het onderzoek naar petroleum is door een Hollandsche Mij (Merkuur) ter hand genomen, op grond van aanwijzingen van de aanwezigheid daarvan in den Surinaamschen bodem.

(1) Hetzelfde geldt als voor balata gezegd is; de produktie bedroeg in 1914 912.860 gram en van 1 Januari tot 30 November 1917, 739.728 gram.

[p. 65]

In den loop der tijden zijn er herhaaldelijk vingerwij zingen geweest van de mogelijkheid van het voorkomen van koper, lood, tin, steenkool en diamant in deze kolonie, doch een systematisch onderzoek werd nooit ingesteld.

De Houtkap heeft zich, trots de rijke hoeveelheid en verscheidenheid van uitstekend bouw- en kostbaar meubelhout, (het beroemde Demerara-geenheart werd eenigen tijd geleden ook in onze kolonie ontdekt) aanwezig in de bosschen, nog niet tot een bedrijf van groot belang kunnen ontwikkelen. De oorzaak hiervan moet hoofdzakelijk gezocht worden in het gebrek aan goede en goedkoope afvoerwegen. Voor het houtvervoer komt dan ook, met het oog op de kosten, vrijwel uitsluitend de waterweg in aanmerking.

Van gewoon rond of vierkant hout werd in 1916 1139 M³ en in 1917, tot 30 Nov., 2096 M³ uitgevoerd.

Daarneven bedroeg de uitvoer van letterhout in 1916 36218 K.G. en in 1917, tot 30 Nov., 39263 K.G.

Het houtbedrijf berust uit dien hoofde hoofdzakelijk in handen van de boschnegers, die enkel dat gedeelte van het bosch exploiteeren, dat niet te ver afgelegen is van de rivieroevers. Hierdoor is het exploitatie-veld beperkt en bijgevolg ook de ter markt aangevoerde hoeveelheid hout.

Het inzamelen van boschproducten als tonkaboonen en harssoorten, is nog in het aanvangstadium.

Visscherij wordt op de rivieren, zoowel als in zee uitgeoefend. Vooral de zeevisscherij is van belang voor de volksvoeding. Voorloopig heeft zij plaats met één schoener behoorende aan de Curaçaosche Handel-Maatschappij. De vangst wordt in ijskamers te Paramaribo geconserveerd, waar ook de gevangen riviervisch berging en behoud vindt.

De verbinding met het buitenland is in normale tijden bevredigend. Er bestaat een onderzeesche telegraafkabel, geëxploiteerd door een Fransche Mij,, terwijl er plannen in voorbereiding zijn tot het oprichten van een station voor draadlooze telegraphie.

Met het Moederland en de zusterkoloniën Demerara, Curaçao, Trinidad, en met Venezuela, Haïti en New-York bestaat, in normale tijden, een geregelde veertiendaagsche verbinding per de schepen v.d. Kol. West-Ind. Maildienst. Door de Trinidad Line of Steamers wordt eveneens een 14-daagsche dienst met New-York onderhouden, in welke lijn ook Demerara, Trinidad en Grenada opgenomen zijn.

[p. 66]

Tweemaal per maand, eens naar- en eens van Cayenne doen de intercoloniale booten der Cie Générale Transatlàntique de kolonie aan. Tengevolge van de belemmeringen welke de scheepvaart door den oorlog ondervindt, worden deze diensten thans zeer ongeregeld verricht en zijn sommige zelfs tijdelijk gestaakt.

Het Gouvernement onderhoudt een veertiendaagsche dienst op Demerara, via Nickerie.

Eveneens brengt een gouvernements stoomer een geregelde tweewekelijksche verbinding tot stand tusschen Paramaribo en Albina (Marowijne) en, via Albina, met St. Laurent en Cayenne (Fransch-Guyana).

Ook particuliere schoeners bevaren op ongeregelde tijden de kust.

De hieronder volgende staat geeft een overzicht van den in- en uitvoer der kolonie in de laatste 5 jaren:

	Invoer	Uitvoer
1912	7.494.063	6.619.937
1913	7.113.420	9.457.787
1914	6.399.849	6.472.041
1915	5.445.866	6.949.315
1916	5.546.769	8.054.002