Streven. Jaargang 67

[p. 184]

Martin Luther King

Toespraak bij de Mars op Washington voor Banen en Vrijheid, 28 augustus 1963, Washington, D.C.

Ik ben blij, vandaag met jullie mee te doen in wat de geschiedenis in zal gaan als de grootste demonstratie voor vrijheid in de geschiedenis van onze natie. Honderd jaar geleden tekende een grote Amerikaan, in wiens symbolische schaduw we vandaag staan, de Emancipatie Proclamatie. Dit belangrijke decreet kwam als een lichtbaken van hoop voor miljoenen negerslaven, die hadden gebrand in de vlammen van vernietigend onrecht. Het kwam als een heuglijke dageraad die een einde maakte aan de lange nacht van hun gevangenschap. Maar honderd jaar later is de neger nog niet vrij. Honderd jaar later wordt het leven van de neger nog steeds droevig verlamd door de kluisters van de rassenscheiding en de ketens van discriminatie.

Honderd jaar later woont de neger op een eenzaam eiland van armoede midden in een grote oceaan van materiële welvaart. Honderd jaar later verkommert de neger nog steeds in de uithoeken van de Amerikaanse samenleving, en weet zich een banneling in zijn eigen land. Dus zijn we hier vandaag gekomen om een beschamende toestand te laten zien.

In zekere zin zijn we naar de hoofdstad van onze natie gekomen om een cheque te verzilveren. Toen de architecten van onze republiek de schitterende woorden van de Grondwet en de Onafhankelijkheidsverklaring neerschreven, ondertekenden zij een promesse die aan iedere Amerikaan zou toevallen.

Deze promesse was een belofte dat aan alle mensen, ja zwarte mensen net zo goed als blanke mensen, de onvervreemdbare rechten op leven, vrijheid en het nastreven van geluk zou worden gegarandeerd.

Het is vandaag de dag duidelijk, dat Amerika in gebreke is gebleven bij het uitbetalen van deze promesse, voor zover het de gekleurde burgers betreft. In plaats van deze heilige verplichting na te komen, heeft Amerika de negerbevolking een slechte cheque gegeven, een cheque die is teruggekomen met de stempel ‘onvoldoende gedekt’.

Maar we weigeren te geloven dat de bank van rechtvaardigheid bankroet is. We weigeren te geloven, dat er onvoldoende fondsen zijn in de grote kluizen van mogelijkheden van dit land. Dus zijn we gekomen om deze cheque te verzilveren, een cheque die ons op vertoon de weelde van vrijheid en de zekerheid van rechtvaardigheid zal geven.

We zijn ook naar deze gewijde plaats gekomen om Amerika te herinneren aan de dringende noodzaak van het Nu. Dit is niet het tijdstip om zich over te geven aan de luxe van kalm aan doen of aan het kalmerende middel van de geleidelijkheid. Nu is het tijdstip om de beloften van de democratie waar te maken. Nu is het tijdstip om uit de donkere en troosteloze vallei van de rassenscheiding op te klimmen naar het zonovergoten pad van raciale rechtvaardigheid. Nu is het tijdstip om onze natie te verheffen uit het drijfzand van raciale onrechtvaardigheid naar de stevige rots van broederschap. Nu is het tijdstip om rechtvaardigheid werkelijkheid te maken voor alle kinderen Gods.

Het zou fataal zijn voor de natie de noodzaak van het moment over het hoofd te zien. Deze smoorhete zomer van ontevredenheid van de neger zal niet voorbijgaan tot er een versterkende herfst van vrijheid en gelijkheid is. Negentiendrieënzestig is geen einde maar een begin. Degenen die hoopten dat de neger stoom moest afblazen en nu tevreden zal zijn, zullen ruw ontwaken als de natie terugkeert naar de alledaagse gang van zaken.

Er zal noch rust noch kalmte zijn in Amerika totdat de neger zijn burgerrechten worden verleend. De wervelwinden van opstand zullen de fundamenten van onze natie blijven schudden totdat de heldere dag van rechtvaardigheid aanbreekt.

Maar er is iets wat ik moet zeggen tot mijn volk dat staat op de warme drempel die leidt naar het paleis van rechtvaardigheid. In het proces waarin we onze rechtmatige plaats gaan innemen, moeten we ons nooit schuldig maken aan verkeerde daden.

Laten we onze dorst naar vrijheid niet proberen te lessen door te drinken uit de beker van bitterheid en haat. We moeten onze strijd altijd voeren op het hoge plan van waardigheid en discipline. We moeten ons scheppende protest niet toestaan dat het vervalt tot fysiek geweld. Steeds opnieuw moeten we opklimmen naar de majestueuze hoogte waar we fysiek geweld tegemoet treden met geestelijke kracht.

De prachtige nieuwe strijdbaarheid die onze negergemeenschap heeft overspoeld, mag ons niet leiden tot het wantrouwen van alle blanke mensen, want veel van onze blanke broeders - zoals blijkt uit hun aanwezigheid hier vandaag - zijn gaan beseffen dat hun lot verbonden is met ons lot. Zij zijn gaan beseffen dat hun vrijheid onlosmakelijk verbonden is met onze vrijheid. We kunnen onze weg niet alleen gaan.

En terwijl we op weg gaan, moeten we de belofte afleggen dat we altijd voorwaarts zullen gaan. We kunnen niet omkeren. Er zijn diegenen die vragen aan hen die zich aan de burgerrechten wijden, ‘Wanneer zullen jullie tevreden zijn?’ We kunnen nooit tevreden zijn zolang de neger het

[p. 185]

slachtoffer is van de onuitsprekelijke verschrikkingen van de wreedheid van de politie.

We kunnen nooit tevreden zijn zolang onze lichamen, zwaar van de vermoeidheid van reizen, geen onderdak kunnen krijgen in de motels langs de snelwegen en de hotels in de steden. We kunnen niet tevreden zijn zolang een neger in Mississippi niet kan stemmen en een neger in New York meent dat hij niets heeft om voor te stemmen.

Nee, nee, we zijn niet tevreden en we zullen niet tevreden zijn voordat rechtvaardigheid stroomt als water en gerechtigheid als een machtige stroom.

Ik ben niet vergeten dat sommigen van jullie hier zijn gekomen vanuit grote beproevingen en bezoekingen. Sommigen van jullie zijn hier gekomen uit nauwe gevangeniscellen. Sommigen van jullie zijn gekomen uit gebieden waar jullie queeste naar vrijheid jullie murw geslagen laat door stormen van vervolging en wankelend door winden van politiegeweld. Jullie zijn de veteranen van scheppend lijden. Ga door met jullie werk vanuit het geloof dat onverdiend lijden verlossing brengt.

Ga terug naar Mississippi, ga terug naar Alabama, ga terug naar Zuid-Carolina, ga terug naar Georgia, ga terug naar Louisiana, ga terug naar de sloppen en de getto's van de steden in het noorden, wetend dat deze toestand op de een of andere manier kan en zal worden veranderd.

Laten we niet zwelgen in de vallei van wanhoop. Ik zeg jullie vandaag, mijn vrienden, dat zelfs hoewel we staan voor de moeilijkheden van vandaag en morgen, ik toch een droom heb. Het is een droom die diep geworteld is in de Amerikaanse droom.

Ik heb een droom, dat eens deze natie zal opstaan en leven volgens de ware betekenis van haar overtuiging - we houden deze waarheden voor vanzelfsprekend, dat alle mensen gelijk geschapen zijn.

Ik heb een droom dat eens op de rode heuvels van Georgia de zonen van vroegere slaven en de zonen van vroegere slavenhouders samen kunnen aanzitten aan de tafel van broederschap.

Ik heb een droom dat eens zelfs de staat Mississippi, een staat stikkend in de hitte van onrechtvaardigheid, stikkend in de hitte van onderdrukking, zal worden omgevormd tot een oase van vrijheid en rechtvaardigheid.

Ik heb een droom dat mijn vier kleine kinderen ooit zullen leven in een land waar zij niet zullen worden beoordeeld op de kleur van hun huid maar op de aard van hun karakter.

Ik heb een droom vandaag!

Ik heb een droom dat eens, ginds in Alabama, met zijn gemene racisten, met zijn gouverneur bij wie woorden als tussenoplossing en afbouwen van de lippen druipen, dat eens ginds in Alabama kleine zwarte jongens en meisjes de hand zullen kunnen reiken aan kleine blanke jongens en meisjes als zussen en broers.

Ik heb een droom vandaag!

Ik heb een droom dat eens iedere vallei zal worden opgehoogd, en iedere heuvel en berg verlaagd, dat ongelijke plaatsen vlak zullen worden gemaakt, en kromme plaatsen recht en dat de glorie van de Heer zal worden onthuld en dat alle vlees dit samen zal zien.

Dit is onze hoop. Dit is de overtuiging waarmee ik terug zal gaan naar het zuiden. Met deze overtuiging zullen we in staat zijn uit de berg van wanhoop een steen van hoop te houwen. Met deze overtuiging zullen we in staat zijn het valse lawaai van onze natie om te vormen tot een mooie symfonie van broederschap. Met deze overtuiging zullen we in staat zijn samen te werken, samen te bidden, samen te strijden, samen naar de gevangenis te gaan, samen op te komen voor vrijheid, wetende dat we eens vrij zullen zijn. Dit zal de dag zijn, dit zal de dag zijn wanneer alle kinderen van God samen zullen kunnen zingen, met een nieuwe betekenis ‘Mijn land is van u, zoet land van vrijheid, van u zing ik. Land waar mijn vaders stierven, land van de trots van de pelgrim, laat van elke berghelling de vrijheid klinken!’ En als Amerika een grote natie zal zijn, moet dit bewaarheid worden.

En laat daarom vrijheid klinken van de wonderbaarlijke heuveltoppen van New Hampshire.

Laat vrijheid klinken van de machtige bergen van New York.

Laat vrijheid klinken van de hoge Alleghenies van Pennsylvania.

Laat vrijheid klinken van de besneeuwde toppen van de Rockies van Colorado.

Laat vrijheid klinken van de weelderige hellingen van Californië.

Maar niet alleen dat.

Laat vrijheid klinken van de Stone Mountain in Georgia.

Laat vrijheid klinken van Lookout Mountain in Tennessee.

Laat vrijheid klinken van iedere heuvel en molshoop in Mississippi, van iedere berghelling, laat vrijheid klinken!

En als dat gebeurt, als we vrijheid laten klinken, als we haar laten klinken uit ieder pachtgoed en gehucht, uit iedere staat en iedere stad, zullen we in staat zijn de dag naderbij te brengen waarop alle kinderen Gods, zwart en blank, joden en niet-joden, protestant en katholiek, elkaar de hand zullen kunnen reiken en zingen, in de woorden van de oude negro-spiritual ‘Eindelijk vrij, eindelijk vrij, de Almachtige Heer zij gedankt, we zijn eindelijk vrij’.

Vertaling: Herman Simissen