Streven. Vlaamse editie. Jaargang 57

(1989-1990)– [tijdschrift] Streven. Vlaamse editie– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bron

Streven. Vlaamse editie. Jaargang 57. Streven VZW, Antwerpen 1989-1990

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr _str008198901_01

logboek

- 2018-04-30 RK colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar DBNL

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Vlaamse editie. Jaargang 57 uit 1989-1990.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).

redactionele ingrepen

Aan het begin van elk nummer is een kop tussen vierkante haken toegevoegd.

Door de gehele jaargang is de naam van auteur Luk Corluy per abuis enkele keren gespeld als Luc Corluy. Dat is hier gecorrigeerd.

p. 857: kop onderaan de pagina: in het origineel loopt de kop over twee pagina's. Dat is in deze digitale versie niet weer te geven, de kop is daarom in zijn geheel op p. 857 geplaatst.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel 2: 173, deel 3: III, deel 4: III, deel 6: III, deel 7: 657, 671, deel 8: 750, 767, 768, deel 9: 849, 863, 864, deel 10: 959, 960, deel 11: 1052, 1064) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[Deel 1, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

OKTOBER 1989

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

HET CONCILIAIR PROCES

THE SATANIC VERSES

DE SLINGER VAN FOUCAULT

[Deel 1, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Wie Streven wil steunen door een schenking van minimaal 1.000 frank (buiten het intekengeld) ontvangt in januari 1990 een attest voor vrijstelling van belasting op het geschonken bedrag. Dit geldt uitsluitend voor Belgische staatsburgers.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 1, pagina 1]

STREVEN

OKTOBER 1989

Inhoud

Het conciliair proces Jan Grootaers Het conciliair proces, de oproep van en tot de kerken voor gerechtigheid, vrede en de heelheid van de schepping, kende in Basel (mei 1989) een hoogtepunt. Het einddocument dat hier in zijn wordingsgeschiedenis wordt voorgesteld, is volgens de auteur, die er actief aan participeerde, een mijlpaal op de weg naar een oecumenische en wereldbetrokken samenwerking van de christenen aan de basis.	3
Plaats en beeld van gehandicapte mensen in de westerse samenleving: een historische schets Ben Wuyts Wat leert een verkenningstocht door de westerse geschiedenis, van de Oudheid tot heden, ons over de denkbeelden van onze voorouders betreffende mensen met een handicap? Door de eeuwen heen waren gehandicapten de dupe van uitstotings- en stigmatiseringsprocessen. Geleidelijk werden deze processen omgebogen met een belangrijke kentering tegen het einde van de jaren zestig.	17
The Satanic Verses Walter Boers Nog voor de hetze rond The Satanic Verses hem een wereldwijde vermaardheid bezorgde, was Salman Rushdie al geruime tijd de hoog gewaardeerde auteur van Midnight's Children en Shame. Wat stellen de ‘aanstootgevende’ passages van de roman eigenlijk voor, en welke zijn de drijfveren van het bijzonder hevige islamitische protest?	28
Argentinië De ondergang van een jonge democratie Luk Corluy Op een golf van populariteit aan de macht gekomen na de militaire dictatuur, zag president Alfonsin zich toch gedwongen tot een vroegtijdig aftreden wegens het falen van zijn economisch beleid. Het blijft zeer de vraag of de vooralsnog eveneens populaire peronistische opvolger Menem zowel de vakbonden als het bedrijfsleven zal kunnen winnen voor zijn intussen bekend gemaakte ‘noodplan’	37

[Deel 1, pagina 2]

De slinger van Foucault Paul Pelckmans De nieuwe roman van Umberto Eco zal, in het kielzog van De naam van de roos, ongetwijfeld veel lezers vinden. Bij nader toezien blijkt de bijzonder vernuftig opgezette intrige van De slinger van Foucault een tamelijk summiere boodschap te illustreren; de verpakking lijkt ditmaal origineler dan de inhoud.	46
Individuele ontwikkeling en historische context Een probleem voor de ontwikkelingspsychologie Paul Verhaeghen In de (ontwikkelings)psychologie groeit steeds meer belangstelling voor de historische bepaaldheid van de menselijke levensloop. Uitgaande van een brede definitie van het begrip geschiedenis en van een handelingstheoretisch mensbeeld schetst de auteur een model dat de individuele en collectieve geschiedenis met elkaar verbindt.	58
Hegel en de Franse Revolutie Koen Boey Als filosoof beoogt Hegel de ‘werkelijkheid’ te begrijpen in het licht van de geschiedenis én van zijn eigen tijd. Dé gebeurtenis van zijn tijd was de Franse Revolutie. Hiervoor had hij een blijvende waardering ook al klaagt hij vanuit de verwording van die revolutie haar eendimensionele vrijheidsopvatting aan. Die kritiek is nog brandend actueel.	71
Forum
De maatschappijanalyse van de UFSIA-filosofen Luk Bouckaert	80
De AKO-prijs, een koekoeksei? Leo Geerts	84
Boekbespreking	86

[Deel 1, pagina 96]

OPSPORING VERZOCHT

Nog steeds zijn er mensen die Streven slechts bij toeval ontdekken. Met uw hulp zouden we dit toeval graag een handje toesteken. Allicht heeft u vrienden die zich voor Streven kunnen interesseren of zich zelfs willen abonneren. Wij danken u vooraf voor de moeite die u neemt ons die te melden.

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

* * *

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: .........................................................................

Adres: .........................................................................

.........................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 1, pagina IV]

STREVEN

OKTOBER 1989

Inhoud

Forum
Het conciliair proces Jan Grootaers	3
Gehandicapte mensen in de westerse samenleving Ben Wuyts	17
The Satanic Verses Walter Boers	28
Argentinië Luk Corluy	37
De slinger van Foucault Paul Pelckmans	46
Individuele ontwikkeling en historische context Paul Verhaeghen	58
Hegel en de Franse Revolutie Koen Boey	71

De maatschappijanalyse van de UFSIA-filosofen Luk Bouckaert	80
De AKO-prijs, een koekoeksei? Leo Geerts	84

Boekbespreking	86

ISSN 0039-2324

[Deel 2, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

NOVEMBER 1989

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

CHINA

KERK EN TEGENSPRAAK

RUIMTE VOOR VRIJHEID?

[Deel 2, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 2, pagina 97]

STREVEN

NOVEMBER 1989

Inhoud

Kerk en tegenspraak Rik Torfs Er heerst in de kerk een zekere onvrede met het gevoerde beleid. Ten aanzien van de huidige gang van zaken zijn er verschillende reacties mogelijk: de instemming met de kerkelijke overheid, de stilte, de kerkelijke stilte, het formeel protest. Maar het is ook mogelijk om inhoudelijk te reageren, door middel van ideeën en hun charme. De fundamentele plichten en rechten van alle christengelovigen geven aan zulke aanpak een juridische onderbouw.	99
Het Chinees studentenprotest Feiten en achtergronden Staf Vloeberghs Men kan de eisen van de Chinese studenten en hun protest slechts verstaan tegen de achtergrond van de politieke en economische situatie van 1988-89 en in het licht van de nawerking van de Vier Mei-Beweging van 1919. Als sociale beweging was het studentenprotest echter te beperkt en te weinig gestructureerd om te slagen ofschoon het de legitimiteit van de partij en de regering wel degelijk ondermijnde.	113
Ruimte voor vrijheid? Henk Jans Tot het begin van deze eeuw leek een rigoureus deterministisch wereldbeeld de onontkoombare consequentie te zijn van de onmiskenbaar enorme vooruitgang die na Newton in vrijwel alle wetenschappen was geboekt. Recente wetenschappelijke ontwikkelingen hebben niet alleen het strikte determinisme voorgoed aan het wankelen gebracht, maar werpen ook een verrassend nieuw licht op de relevantie en pertinentie van een finalistische visie op de evolutie van het leven binnen de kosmos.	128
Hoe helder is het glas van glasnost? Leo Geerts Hoe graag we ook zouden willen dat hij slaagt, tegen Gorbatsjovs economische perestrojka en culturele glasnost moeten we toch realistisch blijven aankijken. Hoe virulent het anti-sovjetisme van een dissidente als Irina Grivnina in haar boek Wie bent U, mijnheer Gorbatsjov? ook is, haar kritiek-van-onderuit op Gorbatsjovs revolutie-van-bovenaf kunnen we niet zo maar negeren. Of zij daarmee meteen alle hoop tot een illusie degradeert is een andere vraag.	143

[Deel 2, pagina 98]

De Franse Revolutie en de Belgische rechtsstaat Herman Van Goethem Was de Franse Revolutie een maatschappelijk gebeuren zonder voorgaande? In deze bijdrage toont de auteur aan dat de Verlichting, via de Franse Revolutie, een radicale juridische omwenteling teweegbracht die constituerend is geweest voor het latere België.	151
Brazilië (I) Een etnische, culturele en politieke smeltkroes Johan Konings Brazilië is een verzamelnaam voor een grote verscheidenheid aan etnische, culturele, sociale en politieke populaties. In een eerste bijdrage schetst de auteur de wordingsgeschiedenis van dit land dat met de presidentsverkiezingen in november een nieuwe bladzijde gaat schrijven in zijn bewogen politieke geschiedenis.	160
Forum
Brede Heupen Ludo Abicht	174
Boekbespreking	176

[Deel 2, pagina 192]

OPSPORING VERZOCHT

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: .......................................................................

Adres: .......................................................................

.......................................................................

* * *

Naam: .......................................................................

Adres: .......................................................................

.......................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: .......................................................................

Adres: .......................................................................

.......................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 2, pagina IV]

STREVEN

NOVEMBER 1989

Inhoud

Forum
Kerk en tegenspraak Rik Torfs	99
Het Chinees studentenprotest Staf Vloeberghs	113
Ruimte voor vrijheid? Henk Jans	128
Hoe helder is het glas van glasnost? Leo Geerts	143
De Franse Revolutie en de Belgische rechtsstaat Herman Van Goethem	151
Brazilië (I) Johan Konings	160

Brede Heupen Ludo Abicht	174

Boekbespreking	176

ISSN 0039-2324

[Deel 3, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

DECEMBER 1989

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

KERK EN STAAT IN HONGARIJE

BATAILLE: INNERLIJKE ERVARING

EEN POSTMODERNISTISCH MIDDEN-EUROPA?

[Deel 3, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 3, pagina 193]

STREVEN

DECEMBER 1989

Inhoud

Kerk en staat in Hongarije Van Oosteuropese naar Westeuropese secularisatie? Jan Kerkhofs De politieke veranderingen in Hongarije zijn in een ware stroomversnelling geraakt. De verhouding tussen kerk en staat zou wel eens in een draaikolk terecht kunnen komen, want geen van beide blijkt voorbereid op een nieuwe weg tussen communistische en westerse secularisatie.	195
Schrijven als parergon De innerlijke ervaring van Bataille Ger Groot Naar aanleiding van de eerste Nederlandse vertaling (1989) van G. Batailles De innerlijke ervaring (1943) stelt de auteur opnieuw de vraag: is Bataille - ook in eigen ogen - eerder een romancier/literator dan wel een denker/filosoof? De spanning tussen beide ‘roepingen’ blijkt inherent te zijn aan de opzet zelf van Batailles verhaal en vertoog: de donkere zijde en leegte van de menselijke existentie te om-schrijven en te evoceren, veeleer dan ze voorgoed onder (sowieso altijd falende) woorden te willen brengen.	202
Claudio Magris: Donau Een ‘libro postmodernissimo’? Luc Devoldere Het boek Danubio van Claudio Magris is niet onder één genre onder te brengen. Het is een reisverhaal dat de Donau volgt van oorsprong tot monding. Een roman over een ‘arme intellectueel, vol manieën en tics’. Een essay, volgestouwd met literaire kritiek, geschiedschrijving en aardrijkskunde. Een encyclopedie van boeken en verhalen, voortstuwend op de stroom van de Midden-Europese rivier. Een ‘libro postmodernissimo’? Daarover heeft de auteur zo zijn twijfels.	213
Raul Hilberg en de vernietiging van het Europese jodendom Een standaardwerk Gie Van den Berghe Met de tweede editie (1985) van zijn standaardwerk The Destruction of the European Jews (1961) wou de Oostenrijkse jood R. Hilberg een punt zetten achter bijna 40 jaar onverdroten speurwerk naar de structuren van het vernietigingsproces, zoals hij die hoofdzakelijk uit het Duitse (nazistische) bronnenmateriaal te voorschijn wist te halen. Al is enige kritiek op de aanpak en (sommige) formuleringen wel ter zake, toch is Hilbergs boek een (onvoltooid) meesterwerk.	225

[Deel 3, pagina 194]

De Franse Revolutie en de mensenrechten Fernand Tanghe Een analyse van de historische context waarin de Verklaring van de Mensenrechten in 1789 tot stand kwam, maakt duidelijk dat die verklaring niet een tijdloze affirmatie van de Verlichte Rede was. Het vrijheidsconcept van de Franse revolutionairen was vooral een protest tegen gedateerde vormen van dwang; ook werd gelijkheid niet systematisch opgeofferd aan vrijheid maar werd ze moeizaam gelegitimeerd in het kader van een individualistische samenleving.	235
Brazilië (II) Speerpunten van maatschappelijke veranderingľb/>Johan Konings Tegen de achtergrond van een bewogen wordingsgeschiedenis (bijdrage I, Streven, november 1989) schetst de auteur in zijn tweede bijdrage over Brazilië het profiel van de ‘participatiebewegingen’, in het bijzonder van de basisgemeenschappen geïnspireerd door de bevrijdingstheologie, en de rol die zij (kunnen) spelen in een maatschappelijke omwenteling van onderuit.	248
Forum
Dromen over een paragraaf in de geschiedenis Henri De Ridder	262
Wie armoe zaait, zal verzet oogsten Marian Deblonde	264
Mulisch over Oedipus Jef Ector	266
Boekbespreking	269

[Deel 3, pagina 287]

OPSPORING VERZOCHT

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

* * *

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 3, pagina IV]

STREVEN

DECEMBER 1989

Inhoud

Forum
Kerk en staat in Hongarije Jan Kerkhofs	195
De innerlijke ervaring van Bataille Ger Groot	202
Claudio Magris: Donau Luc Devoldere	213
Hilberg en de vernietiging van het Europese jodendom Gie Van den Berghe	225
De Franse Revolutie en de mensenrechten Fernand Tanghe	235
Brazilië (II) Johan Konings	248

Dromen over een paragraaf in de geschiedenis Henri De Ridder	262
Wie armoe zaait, zal verzet oogsten Marian Deblonde	264
Mulisch over Oedipus Jef Ector	266

Boekbespreking	269

ISSN 0039-2324

[Deel 4, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

JANUARI 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

NICARAGUA

FIN DE SIÈCLE

ILLEGAAL OVERLEVEN IN AMSTERDAM

[Deel 4, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW

(11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 4, pagina 289]

STREVEN

JANUARI 1990

Inhoud

Nicaragua: een revolutie in crisis Johan Bastiaensen Na tien jaar Sandinistische revolutie beleeft Nicaragua de zwaarste economische en sociale crisis uit zijn geschiedenis. De kosten van de oorlog en strategische fouten in het ontwikkelingsproject hebben het land aan de rand van de afgrond gebracht. Op 25 februari 1990 zijn er verkiezingen. Daarna kan er hopelijk aan de wederopbouw worden gedacht. De vragen en problemen van de voorbije 10 jaren zullen nog steeds op de agenda staan.	292
Wortel schieten in Nicaragua Insertie voorwaarde voor ontwikkelingssamenwerking Edgar Fernandez & Jef Van Gerwen Na een tweejarig verblijf onder de Nicaraguaanse boeren brengt de Boliviaanse antropoloog E. Fernandez verslag uit over zijn moeizame en geduldige pogingen tot insertie in een voor hem vreemde cultuur en denkwereld. Stoelend op dit relaas tracht de tweede auteur, na een kortstondig bezoek aan het land, te omschrijven wat onze veel besproken en omstreden ontwikkelingshulp van Fernandez' ervaring zou kunnen of moeten leren.	302
Grootouders, ze zijn er gewoon Het belang van grootouders voor kind, gezin en samenleving Hans van Crombrugge Onze samenleving heeft het grootouderschap (her)ontdekt, of moeten we zeggen uitgevonden. Uit twee totaal verschillende analyses van de betekenis van de grootouders voor kind, gezin en samenleving, komt een gemeenschappelijk beeld naar voren. Grootouders worden geacht een houvast te bieden aan hun kleinkinderen. Dat doen ze door er gewoon te zijn.	313
Het ‘fin de siècle’ - fenomeen Ronald A. Kuipers Naarmate het ‘magisch’ jaar 2000 dichterbij komt, geven alsmaar meer auteurs hun beschouwingen ten beste over de al merkbare of nog te verwachten karakteristieken van het einde van deze, onze 20e eeuw. De auteur meent dat de vergelijking met het echte ‘fin de siècle’ van de 19e eeuw in grote mate verheldert wat er met het einde van de 20e eeuw werkelijk aan de hand is of op het spel staat.	321

[Deel 4, pagina 290]

Hellema: het geheugen van de geschiedenis Bart Vervaeck De romans en verhalen van Hellema zijn oorlogsmonumenten die niet willen vergeten en vergeven maar herdenken. Alles in het heden herinnert aan het onmenselijke van de Tweede Wereldoorlog. De wereld is grijs en onbeweeglijk, een ruimte vol gestolde tijd. Overleven wordt maar mogelijk door te dwalen als de joden. En door te schrijven om te rouwen.	335
Illegaal overleven in Amsterdam Harry Hamersma In het veelkleurige Amsterdam, waar bijna een kwart van de bevolking tot de etnische minderheden behoort, wonen ook vele duizenden illegale migranten. Hoe slaagt men er in te overleven als verstekeling in een gecompliceerde samenleving, terwijl men statistisch niet bestaat en van allerlei voorzieningen is uitgestoten?	348
Fundamentalisten hebben geen schuldgevoelens Een gesprek met de Israëlische journalist en pacifist Thoma Schück Ludo Abicht In tegenstelling tot vele Israëlische verdedigers van de harde lijn die de Holocaust en de eeuwenoude jodenvervolging als argumenten gebruiken voor hun onverzoenlijke houding tegenover de Palestijnen, put de Israëlische journalist en vredesactivist Thoma Schück zijn verdraagzaamheid niet in het minst uit het tragische lot dat zijn familie in Hongarije de dood instuurde. Zijn visie op het Israëlisch-Palestijnse probleem is dan ook vaak verrassend fris en hoopgevend.	358
Forum
Synagoge en kerk in gebed en liturgie Panc Beentjes	367
Boekbespreking	370

[Deel 4, pagina 383]

OPSPORING VERZOCHT

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

* * *

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 4, pagina IV]

STREVEN

JANUARI 1990

Inhoud

Forum
Nicaragua: een revolutie in crisis Johan Bastiaensen	292
Wortel schieten in Nicaragua Edgar Fernandez & Jef Van Gerwen	302
Grootouders, ze zijn er gewoon Hans van Crombrugge	313
Het ‘fin de siècle’ - fenomeen Ronald A. Kuipers	321
Hellema: het geheugen van de geschiedenis Bart Vervaeck	335
Illegaal overleven in Amsterdam Harry Hamersma	348
Fundamentalisten hebben geen schuldgevoelens Ludo Abicht	358

Synagoge en kerk in gebed en liturgie Panc Beentjes	367

Boekbespreking	370

ISSN 0039-2324

[Deel 5, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

FEBRUARI 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

OPENBARE TELEVISIE

VERZOEKEN AAN MEDICI

HET UNIVERSUM VOLGENS HAWKING

[Deel 5, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 5, pagina 385]

STREVEN

FEBRUARI 1990

Inhoud

Tien verzoeken aan de medici Richard A. McCormick In de vorm van tien verzoeken wil de auteur als ethicus in gesprek treden met medici. Niet om kritiek te leveren, noch om pasklare antwoorden aan te reiken, wel om aandacht te vragen voor die dimensies van de persoon die ten gevolge van de evolutie in de gezondheidszorg in de verdrukking dreigen te komen. Zo nodigt hij uit tot meer expliciet ethisch denken in een beroep dat het zo druk heeft!	387
Heidegger en de politiek Harry Berghs Moet men het filosofisch oeuvre van Martin Heidegger verwerpelijk achten omdat de auteur ervan een tijd politiek ‘fout’ zat. In de controverse daaromtrent die sinds de Tweede Wereldoorlog al een vijftal keren aan de orde was, probeert de auteur de juiste vragen te formuleren over de relatie tussen het objectief bestudeerbaar denken van een filosoof en diens zowel ideële als feitelijke, politieke stellingnamen.	399
Het universum volgens Hawking Henk Jans Ofschoon S. Hawking vooral met zijn uitlatingen over God nogal wat beroering heeft verwekt, bedoelt deze bijdrage op de eerste plaats de articulatie van zijn wetenschappelijk betoog op het spoor te komen en stap voor stap te volgen. In het licht daarvan worden een paar kritische bedenkingen geuit bij de filosofische en theologische consequenties die Hawking met zijn kosmologisch model verbindt.	407
Vondels Lucifer en René Girard Leon Biessen Vondels Lucifer, het ‘grootste en evenwichtigste barokmonument van de Westeuropese letterkunde’ (Knuvelder), is al meermalen door bevoegde commentatoren doorgelicht. De auteur betoogt dat een relatief recent en nieuw interpretatie-model als de mimetische theorie van René Girard het zijne kan bijdragen tot een situering en verheldering van de cultuurhistorische en religieuze Sitz im Leben van Vondels meesterwerk.	423

[Deel 5, pagina 386]

Joegoslavië. Van haas tot schildpad Robert Stallaerts Joegoslavië leefde sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog onder een communistisch eenpartijenregime. Toch verliet het al vrij snel de stalinistische variant en opteerde het voor zelfbestuur. Twee radicale hervormingsvoorstellen bleven dode letter. Een trage evolutie botst uiteindelijk op de nationalistische tegenstellingen die het land verlammen.	433
Openbare televisie Slotbeschouwingen bij ‘Container’ Bart Verschaffel Over Container, het verguisde en van meet af aan tot verdwijnen gedoemde, ‘het slechtste tv-programma van 1989’. Wat wilde het? Wat deed het? Het wilde een klein plaatsje vrij maken voor een intellectueel gesprek op de televisie, een plaatsje in de marge van de openbaarheid. Het liet zien dat zelfs die marge er niet is. Een beschouwing achteraf. Over televisie en intellectueel bedrijf in Vlaanderen.	441
Suriname: een roman en de werkelijkheid Eerst de Indianen, dan de bomen Leo Geerts De auteur situeert M.M. Schoenmakers' roman De honderd bochten van de koningsarend (1989) in de economische en politieke context van Suriname, waarbinnen de Indianen en bosnegers er bijzonder beroerd aan toe zijn. Het engagement van de romanschrijver verbindt twee onverzoenlijke polen: het verlichte denken van de westerling en het restantje waardigheid van alcoholische exemplaren van een uitstervend mensenras. Zijn na de Indianen ook de bomen van het tropisch regenwoud tot algehele verdwijning gedoemd?	453
Forum
Moeizame vredespogingen Leo Geerts	464
De Patriotten en hun emoties Paul Pelckmans	465
Boekbespreking

[Deel 5, pagina 480]

OPSPORING VERZOCHT

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

* * *

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 5, pagina IV]

STREVEN

FEBRUARI 1990

Inhoud

Forum
Tien verzoeken aan de medici Richard A. McCormick	387
Heidegger en de politiek Harry Berghs	399
Het universum volgens Hawking Henk Jans	407
Vondels Lucifer en René Girard Leon Biessen	423
Joegoslavië. Van haas tot schildpad Robert Stallaerts	433
Openbare televisie Bart Verschaffel	441
Suriname: een roman en de werkelijkheid Leo Geerts	453

Suriname: moeizame vredespogingen Leo Geerts	464
De Patriotten en hun emoties Paul Pelckmans	465

Boekbespreking	470

ISSN 0039-2324

[Deel 6, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

MAART 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

ART DECO

JACQUES LACAN

DE DDR: HET UUR DER WAARHEID

[Deel 6, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018 Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland: f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 6, pagina 481]

STREVEN

MAART 1990

Inhoud

Drie reflecties bij de bron Guus Van Hemert De wetenschap verklaart de meest uiteenlopende fenomenen doorgaans vanuit een ‘eenvoudig’ begin in de tijd via processen van trapsgewijze complexificatie. Maar misschien zijn natuur en mens toch eerder en pas echt te begrijpen vanuit het bereikte eindpunt en het voltooide ontwerp. Die bedenking heeft verrassende consequenties voor de gelovige visie op schepping en schepper, mens en natuur.	483
Jacques Lacan De eindigheid van de menselijke existentie Paul Moyaert In deze presentatie van Lacan wordt aangetoond hoe zijn ‘terugkeer naar Freud’ en zijn interesse voor het structuralistische verklaringsmodel moeten begrepen worden vanuit zijn bekommernis om fenomenen met betrekking tot de menselijke eindigheid te beschrijven. In het besef van zijn eigen eindigheid ontstaat in de mens terzelfdertijd het enigermate destructieve verlangen om zich van zijn eindigheid te bevrijden.	489
De plaats van de markt in de samenleving Polanyi's bijdrage tot een actuele discussie Jan Pieter Cools Meer dan ooit is de maatschappelijke discussie in de jaren 80 ‘geëconomiseerd’. Het lijkt er soms op dat elk maatschappelijk probleem zou kunnen herleid worden tot een afwegen van overheidsreguleringen tegenover marktoplossingen. Deze verabsolutering van de tegenstelling markt-overheid verdringt echter de wellicht meer fundamentele vraag naar de verhouding tussen het economische en het niet-economische in de samenleving. Polanyi's analyses van de plaats van het economische in oudere en moderne samenlevingen blijven in dit verband zeer actueel.	505
Art Deco De frivoliteit van de consumptie John S. King Wat zich op de tentoonstelling van 1925 te Parijs aandiende als Art Décoratifs et Industriels is lange tijd door velen beschouwd als de doorbraak van machine en industrie in de Schone Kunsten. Maar de aanvankelijk nog grotendeels ambachtelijk bedreven Art Deco beantwoordde veeleer aan de uitgesproken exotische en letterlijk kostelijke smaak van de rijke klasse, ook al kon die esthetiek nadien wel, dank zij de industrie, nagebootst en gepopulariseerd worden.	516

[Deel 6, pagina 482]

Het nucleair ongeval in de Oeral. September 1957 Henk Jans Dank zij Gorbatsjovs glasnost is het nucleair ongeval in de Oeral (sept. 1957) na 32 jaar niet alleen officieel toegegeven maar ook omstandig belicht in een rapport van Russische deskundigen. Er blijkt zich een explosie te hebben voorgedaan in een opslagplaats voor radioactief afval, met min of meer verstrekkende gevolgen voor de activiteiten en de gezondheid van 10.000 (geëvacueerde) burgers in het radioactief besmette gebied.	533
R.G. Collingwood en T.S. Eliot Twee geestverwanten Guido Vanheeswijck De geestverwantschap tussen R.G. Collingwood en T.S. Eliot - altijd over het hoofd gezien in de Eliot-exegese - vormt een interessante invalshoek van waaruit de betekenis van Collingwoods metafysisch concept kan geformuleerd worden. De context waarbinnen zijn denken thuishoort - en tot die context behoort zeker het denken van T.S. Eliot - leidt tot een beter inzicht in de filosofie van deze ‘religieuze’ metafysicus.	538
De memoires van Walter Janka Kan de waarheid het socialisme in de DDR redden? Ludo Abicht Dat de stem van Walter Janka, een communist van het eerste uur, ook midden in de omwenteling in de DDR geloofwaardig klinkt, is op zijn minst opmerkelijk. Alleszins staat zijn verleden borg voor zijn overtuiging en die van zijn medestanders, dat er een derde weg mogelijk moet zijn tussen de kapitalistische en de communistische ideologie.	551
Forum
Startbijbel. Een nieuw genre Panc Beentjes	559
Foucault: parrèsia Rob Devos	561
Boekbespreking	564

[Deel 6, pagina 575]

OPSPORING VERZOCHT

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

* * *

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 6, pagina IV]

STREVEN

MAART 1990

Inhoud

Forum
Drie reflecties bij de bron Guus Van Hemert	483
Jacques Lacan Paul Moyaert	489
Polanyi: de plaats van de markt in de samenleving Jan Pieter Cools	505
Art Deco. De frivoliteit van de consumptie John S. King	516
Het nucleair ongeval in de Oeral. September 1957 Henk Jans	533
R.G. Collingwood en T.S. Eliot. Twee geestverwanten Guido Vanheeswijck	538
De DDR en de memoires van Walter Janka Ludo Abicht	551

Startbijbel. Een nieuw genre Panc Beentjes	559
Foucault: parrèsia Rob Devos	561

Boekbespreking	564

ISSN 0039-2324

[Deel 7, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

APRIL 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

UTOPIE EN PROFETISME

ARCHITECTUUR EN KUNST

NIEUWE SOCIALE BEWEGINGEN

[Deel 7, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 7, pagina 577]

STREVEN

APRIL 1990

Inhoud

Voor het vaderland: vermoord een priester Michael Campbell-Johnston De slogan die jaren geleden al op de muren van El Salvadors hoofdstad verscheen: ‘Voor het vaderland: dood een priester’, werd vreselijk bewaarheid toen op 16 november 1989 - op Jon Sobrino na, die in het buitenland verbleef - de hele staf van de Universiteit van Centraal-Amerika (UCA) vermoord werd. Wie waren deze priesters? Waarom werden ze vermoord? Hoe luidt hun testament? De overste van de Britse jezuïetenprovincie, die zelf drie jaar in El Salvador werkte voor hij naar London werd geroepen, is goed geplaatst om op deze vragen een antwoord te geven.	579
Utopie en profetisme in Latijns-Amerika Ignacio Ellacuría Een paar maanden voor hij werd vermoord, zette de auteur zijn visie uiteen op de wisselwerking tussen christelijke utopie en profetisme. Hij situeerde beide in de historische context van de eindeloos aanslepende conflicten in Latijns-Amerika én van het mondiale economisch-politieke bestel. Uit zijn lange artikel, verschenen in ECA, Estudios Centroamericanos, bieden we hier enkele uittreksels. Het eerste deel valt misschien wat theoretisch uit. Het tweede maakt helemaal duidelijk waar het deze utopist en profeet om te doen was en waarvoor hij zijn leven gaf.	585
De schuldenlast van Latijns-Amerika Is er nog hoop? Luk Corluy De Latijnsamerikaanse schuldencrisis evolueerde van een liquiditeits- naar een solvabiliteitsprobleem. Interne politico-economische beslissingen lagen hieraan ten grondslag. De laatste tijd werden hierbij geregeld beschuldigingen geuit aan het adres van het IMF. De buitenlandse schuld ondermijnt de economische draagkracht van het continent. Het Brady-plan staat positief tegenover het idee van de kwijtschelding. Staat de internationale bankwereld nog weigerachtig tegenover elke vorm van kwijtschelding, bepaalde staten gingen reeds over tot een eerste stap.	597
Schrijvers telefoneren. Over Kafka en Proust Franc Schuerewegen Het telefoongesprek is meer dan ‘zomaar’ een literair thema. Het is tevens een mogelijkheidsvoorwaarde. ‘Moderne’ literatuur begint daar waar er uitgebreid over de telefoon wordt gesproken. Proust, Kafka, maar ook James Joyce hebben aan Alexander Graham Bells uitvinding heel wat te danken.	605

[Deel 7, pagina 578]

De zondeval van de architectuur Architectuur en sculptuur Geert Bekaert Altijd al heeft de menselijke rede getracht zulke onredelijke fenomenen als kunst en architectuur en hun onderlinge verhouding rationeel te verklaren. Welke verhalen zij er ook voor verzint, ze kan er geen greep op krijgen. Kunst en architectuur, architectuur en sculptuur, we moeten niet proberen er regels voor op te stellen. We moeten ze beide hun subversieve karakter gunnen. Alleen dan valt er aan beide plezier te beleven.	613
Nieuwe sociale bewegingen Op de naad van systeem en leefwereld Phara de Aguirre Voor sociale bewegingen ziet men meestal enkel het oppervlaktegebeuren. Met behulp van Habermas' theorie van het communicatieve handelen is het mogelijk om ook achter de schermen van de protestscène te kijken. Habermas beschrijft de nieuwe conflicten die aan de basis liggen van het hedendaagse protest en situeert de nieuwe sociale bewegingen op het maatschappelijke middenveld, op de naad van systeem en leefwereld. Deze bewegingen bieden stof voor communicatief én strategisch handelen.	624
Een beschaving met dingen Het concrete van de werkelijkheid Jaak De Visscher In zijn metabletisch werk bestudeert de Nederlandse psychiater J.H. van den Berg de veranderingen in en van de wereld. Hierbij schenkt hij aandacht aan het concrete van de dingen zoals ze voor ons te voorschijn komen. Hij pleit voor een fenomenologische benadering van de werkelijkheid waarin de wetenschappelijke benadering een eigen maar geïntegreerde plaats bekleedt. Een ethische houding biedt daartoe de nodige garantie.	633
Wetenschap in dienst van emancipatie? Het model van de Starnbergers Marian Deblonde In de jaren '70 poogde de Starnbergergruppe een strategie te ontwerpen voor een verantwoord wetenschapsbeleid. Op grond van het inzicht dat de huidige opvatting van de wetenschap als autonoom systeem zelf het resultaat is van een bepaalde politieke context, onderzochten zij in hoeverre externe factoren de huidige dynamica zowel van de wetenschappen in het algemeen als van de afzonderlijke disciplines kunnen sturen.	640
Forum
Mensen als verhaal van God Hans van Leeuwen	651
Een verhoopt schoon bestaan Joris Gerits	655
Boekbespreking	658

[Deel 7, pagina 672]

OPSPORING VERZOCHT

Aan de administratie van STREVEN

Sanderusstraat 5

B-2018 ANTWERPEN

U mag een nummer van Streven met alle nuttige informatie sturen aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

* * *

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

U mag als abonnee noteren en een rekening aanbieden aan:

Naam: ........................................................................

Adres: ........................................................................

........................................................................

Handtekening:

‘Alle cultuur is streven’ (J. Huizinga)

[Deel 7, pagina IV]

STREVEN

APRIL 1990

Inhoud

Forum
Voor het vaderland: vermoord een priester Michael Campbell-Johnston	579
Utopie en profetisme in Lalijns-Amerika Ignacio Ellacuria	585
De schuldenlast van Latijns-Amerika. Is er nog hoop? Luk Corluy	597
Schrijvers telefoneren. Over Kafka en Proust Franc Schuerewegen	605
De zondeval van de architectuur Geert Bekaert	613
Nieuwe sociale bewegingen Phara de Aguirre	624
Een beschaving met dingen Jaak De Visscher	633
De Starnbergers: wetenschap in dienst van emancipatie? Marian Deblonde	640

Mensen als verhaal van God Hans van Leeuwen	651
Een verhoopt schoon bestaan Joris Gerits	655

Boekbespreking	658

ISSN 00392324

ISSN 0039-2324

[Deel 8, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

MEI 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

KIJKEN EN ZIEN

EEN NIEUW EUROPA?

NICARAGUA: VEROORDEELD TOT DEMOCRATIE

[Deel 8, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 8, pagina 673]

STREVEN

MEI 1990

Inhoud

Nieuwe vertrouwdheid met de dood Harry Hamersma Van verschillende zijden wordt ervoor gepleit de dood, die vaak uit het denken is verbannen, te herintegreren in het leven. Het bewust opnemen van de dood in het denken, voorverwerking, blijkt volgens o.a. Dr. E. Kübler-Ross en Dr. Cecily Saunders - de initiatiefnemers van de Hospice-beweging - een helende kracht en maakt het de stervende gemakkelijker de laatste levensfase betekenisvol te laten zijn.	675
Nicaragua: veroordeeld tot democratie Johan Bastiaensen Op 25 februari ll. heeft het Nicaraguaanse volk gekozen voor het einde van de confrontatie met de VS en voor een begin van economisch herstel. Maar de verdeeldheid van de UNO-partijen en -partijtjes en de militaire macht van het Frente zijn een latente bedreiging voor deze jonge democratie en voor een reële democratisering van de economische structuren.	684
Tsjechoslovakije: de wedergeboorte van een krant Gesprek met Jiři Ruml, hoofdredacteur van de Lidové noviny Hank Geerts De Praagse Volkskrant is een krant met een bewogen geschiedenis. Honderd jaar geleden (1893) opgericht, veertig jaar geleden (1952) door de stalinistische censuur verboden, verschijnt hij nu, na de ‘tedere, fluwelen revolutie’ van november 1989, opnieuw. Twee jaar waren mensen al ondergronds bezig zich daarop voor te bereiden. Tot die samizdat-redactie behoorden o.m. Václav Havel, nu president, J. Dienstbier, nu minister van buitenlandse zaken, P. Pithart, nu voorzitter van de Tsjechische deelregering. Wordt de krant dan de spreekbuis van het nieuwe beleid? En wat wordt het nieuwe beleid na de verkiezingen van 8 juni? Een gesprek daarover en over de moeilijkheden van een onafhankelijke krant in het nieuwe Tsjechoslovakije.	690
Europa op zoek naar nieuwe structuren Erik Brusten De revoluties die afgelopen herfst in Midden- en Oost-Eruopa plaatsvonden, hebben het aanzien van het oude continent grondig veranderd. De premissen van Jalta en de Koude Oorlog moeten plaatsmaken voor een hereniging van Europa. In dit proces kan de Europese Gemeenschap de rol van voortrekker spelen. De zoektocht van Europa naar zichzelf en naar nieuwe structuren belooft boeiend te worden, maar is niet zonder risico's.	699

[Deel 8, pagina 674]

Kijken en zien De psychologie van de waarneming Johan Wagemans Kijken en zien verlopen meestal probleemloos. Toch zijn het heel ingewikkelde fysiologische en psychologische processen. De psychologie van de waarneming kent dan ook diverse interpretatiemodellen, o.a. de cognitieve, de ecologische en de computationele. Die worden in deze bijdrage toegelicht en geëvalueerd.	712
De Surinaamse literatuur in kaart gebracht Leo Geerts Michiel van Kempens onverdroten belangstelling voor de Surinaamse literatuur heeft in Surinaamse Schrijvers en dichters (1989) en Verhalen van Surinaamse schrijvers (1989) haar volwaardig beslag gekregen. Zijn panorama en de wijze waarop hij het ontvouwt zijn tegelijk objectiever en geëngageerder, vollediger en kritischer dan wat ervan tot onze media is doorgedrongen.	726
Milieucrisis, teleologie en antropocentrisme Frans Soontiens De milieucrisis alsook de grote morele problemen m.b.t. de biotechnologie, maken een herwaardering wenselijk van de teleologische natuurbeschouwing waarin aan de natuur een intrinsieke eigenwaarde wordt toegekend. Voorwaarde daartoe is aan te tonen dat de ateleologische natuuropvatting zoals die door de hedendaagse natuurwetenschap en met name door de evolutietheorie wordt gehuldigd niet gerechtvaardigd is. Ook dient men zich de vraag te stellen of de tegenstelling tussen antropocentrisme en ecocentrisme niet evenzeer uitdrukking is van het Cartesiaans dualisme, dat door de milieubeweging als voornaamste oorzaak wordt beschouwd van de hedendaagse milieubeweging.	733
Forum
Wetenschap nu en morgen Henk Jans	741
Economie en ethiek Robert Stallaerts	744
Wenen: spil van de moderniteit Ger Groot	747
Boekbespreking	751

[Deel 8, pagina IV]

STREVEN

MEI 1990

Inhoud

Forum
Nieuwe vertrouwdheid met de dood Harry Hamersma	675
Nicaragua: veroordeeld tot democratie Johan Bastiaensen	684
Tsjechoslovakije: de wedergeboorte van een krant Hank Geerts	690
Europa op zoek naar nieuwe structuren Erik Brusten	699
Kijken en zien. De psychologie van de waarneming Johan Wagemans	712
De Surinaamse literatuur in kaart gebracht Leo Geerts	726
Milieucrisis, teleologie en antropocentrisme Frans Soontiens	733

Wetenschap nu en morgen Henk Jans	741
Economie en ethiek Robert Stallaerts	644
Wenen: spil van de moderniteit Ger Groot	647

Boekbespreking	751

ISSN 0039-2324

[Deel 9, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

JUNI 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

STREVEN-COLLOQUIUM

AKO-LITERATUURPRIJS

DE ONTSPORING VAN HET INTELLECT

[Deel 9, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

[Deel 9, pagina 769]

STREVEN

JUNI 1990

Inhoud

Een Streven-colloquium Redactie ‘Wie zegt gij dat wij zijn?’ Dat was het thema van een Streven-colloquium, 31 maart jl. Vijf panelleden gaven op onze vraag hun antwoord en dat leidde tot een levendige discussie met lezers en medewerkers. In dit nummer vindt u hiervan een uitgebreide samenvatting. Een van de inleidingen plaatsen we als een artikel apart: daar werd in het gesprek het langst bij stilgestaan. Later - dat wordt waarschijnlijk in het eerste nummer van de komende jaargang - hoopt de redactie op alles wat hier gezegd en gevraagd is, terug te komen.	771
Is de eenmaking van Duitsland onvermijdelijk? Erik Brasten De vreedzame revolutie in de DDR heeft de Duitse kwestie weer op de politieke agenda bovenaan geplaatst. De trein richting eenmaking lijkt niet meer te stoppen. Maar tegelijk met het enthousiasme komen ook de angst en de vragen weer bovendrijven. De kernvraag is die naar de plaats van het eengemaakte Duitsland in de nieuwe Europese architectuur, een vraag die heel wat inventiviteit van de Europeanen vereist.	790
Pieter Saenredam: beschrijving in vervorming Charo Crego & Ger Groot Met hun onlangs verschenen monumentale werk hebben G. Schwartz en M.J. Bok zowel de persoon als het werk van Pieter Saenredam letterlijk tot leven gewekt. Ten onrechte achten zij evenwel hun bevinding dat ook een Saenredam de afgebeelde werkelijkheid enigermate ‘vervormt’ in tegenspraak met de these van Svetlana Alpers omtrent het opmerkelijke verschil tussen het louter descriptief karakter van de Hollandse schilderkunst en de theatraal-narratieve intentie van de Italiaanse school.	802
AKO: overvoeding en bewustzijnsvernauwing Leo Geerts De Stichting AKO Literatuurprijs plaatst zes boeken uit de voorbije jaarproduktie op een nominatielijst (dit jaar: Christine D'haen met Zwarte sneeuw, Louis Ferron met Karelische nachten, Atte Jongstra met De psychologie van de zwavel, Gerrit Komrij met Humeuren en temperamenten, Joost Niemöller met Wraak! en Frans Pointl met De kip die over de soep vloog) en kiest daaruit een maand later de uiteindelijke winnaar. De uitslag is inmiddels bekend: Louis Ferron met Karelische nachten. Leo Geerts maakte deel uit van de jury en verwerkte tussen oktober 1989 en maart 1990 een stapel van 169 boeken: de overvoeding leidde onvermijdelijk tot bewustzijnsvernauwing. De auteur presenteert een eigen selectie uit de oogst 1989-1990.	813

[Deel 9, pagina 770]

Ecologische catastrofes in het - geologisch - verleden? Henk Jans Nadat het catastrofisme tijdens de vorige eeuw om goede redenen uit de geologie werd verbannen, betogen thans nogal wat paleontologen dat de evolutie van het leven op aarde toch herhaaldelijk gemarkeerd is geweest door wereldwijde ecologische catastrofes. Gesteld dat zij gelijk hebben, kan die wetenschap ons dan helpen om door de mens veroorzaakte milieucatastrofes te beperken en zelfs, op iets langere termijn, geheel of ten dele te voorkomen?	823
Kameleons in het financieel-politiek landschap van Latijns-Amerika Luk Corluy Omwille van de drastische olieprijsdaling op de wereldmarkt kon Venezuela zijn schuldverplichtingen niet meer nakomen. Bezuinigingsmaatregelen drongen zich op. Zware onlusten waren er het gevolg van. De loodzware buitenlandse schuld van Peru dwong president Garcia tot een onbuigzaam beleid i.v.m. de schuldaflossing. In uiterste nood zoekt hij nu terug contact met het IMF en de Wereldbank.	837
Forum
Hoe waanzinnig is het intellect? Guido Vanheeswijck	843
In het labyrint van Benjamins ‘Passages’ Charo Crego	846
Boekbespreking	85

[Deel 9, pagina IV]

STREVEN

JUNI 1990

Inhoud

Forum
Een Streven-colloquium Redactie	771
Is de eenmaking van Duitsland onvermijdelijk? Erik Brusten	790
Pieter Saenredam: beschrijving in vervorming Charo Crego & Ger Groot	802
AKO: overvoeding en bewustzijnsvernauwing Leo Geerts	813
Ecologische catastrofes in het - geologisch - verleden? Henk Jans	823
Kameleons in financieel-politiek Latijns-Amerika Luk Corluy	837

Hoe waanzinnig is het intellect? Guido Vanheeswijck	843
In het labyrint van Benjamins ‘Passages’ Charo Crego	846

Boekbespreking	850

ISSN 0039-2324

[Deel 10, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

JULI 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

VERZUILING EN ONTZUILING

PLURALISME IN DE ETHIEK

RECHT OP ARBEID

[Deel 10, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlyke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

Het abonnementsgeld voor de jaargang 90-91 wordt 1.500 frank voor het binnenland en 1.740 frank of 92 gulden voor het buitenland.

[Deel 10, pagina 865]

STREVEN

JULI 1990

Inhoud

Pluralisme in de moraaltheologie Richard A. McCormick Wat zijn de grenzen van het pluralisme in de moraaltheologie? De auteur onderscheidt verschillende domeinen waarop dit pluralisme effectief bestaat en andere waarop het wenselijk is. Tot slot doet hij een aantal suggesties om te leren omgaan met een ethisch pluralisme.	867
Verzuiling: het probleem en het debat Guido Dierickx De politieke debatten over verzuiling worden gevoerd met behulp van extreme definities die voor de praktische aanpak van dit probleem averechtse gevolgen hebben. Bij nader inzien vertoont de verzuilingsproblematiek een waaier van problemen. De belangrijkste situeren zich op het niveau van de relaties tussen de verzuilde belangengroepen. De oplossing ligt niet in het afschaffen van de verzuiling maar in een hervorming van binnenuit.	881
Verbijsterende schijn Het oeuvre van Paul Emond Karel Puype Onlangs werd de nieuwe Franstalige collectie Maintenant ou jamais in het leven geroepen. Een van de eerste daarin opgenomen titels is de roman Tête à tête van Paul Emond. De modernistische factuur van het oeuvre van deze auteur verraadt een eruditie die echter op geen enkel ogenblik in intellectualisme vervalt. Schijn en paralogie ontsnappen immers aan de greep van de ratio. De lezer strandt in de ontreddering.	895
Het sjia-symbool ‘Kerbela’ De profane troebelheid van een religieuze mythe Ronald A. Kuipers Onder de naam ‘Kerbela’ voerden de Iraniërs in de recente oorlog het ene offensief na het andere tegen Irak. ‘Kerbela’ staat voor de vereffening van een oude rekening daterend van 1843 toen de ‘heilige’ sjia-stad, Kerbela, door Soennitische Ottomanen met geweld veroverd werd. Het religieuze symbool ‘Kerbela’ heeft echter een troebele profane geschiedenis!	904

[Deel 10, pagina 866]

Oost-Europa tussen partijdictatuur en democratie L.L.S. Bartalits Sinds Gorbatsjov vijf jaar geleden aan de macht kwam ziet het panorama van de wereld er anders uit. Zowel de wereldpolitiek als de lokale droom van ‘een gemeenschappelijk Europees huis’ zijn in de nabije toekomst afhankelijk van de economische wederopbouw en van de vorming van democratische instellingen in de Sovjetunie en in de Oosteuropese landen.	919
Oude en nieuwe ideeën over het recht op arbeid Toon Vandevelde Kan een recht op arbeid bestaan in een kapitalistische maatschappij? Leidt dit niet tot allerlei inefficiënties of tot de creatie door de staat van jobs die allesbehalve interessant zijn? Of moet het recht op arbeid worden vervangen door een recht op (een basis-)inkomen zodat mensen zich niet al te veel moeten bekommeren om de winstgevendheid van activiteiten die zij zinvol vinden?	932
Forum
Warhol: leven in de banaliteit Erik Martens	945
Boekbespreking	949

[Deel 10, pagina IV]

STREVEN

JULI 1990

Inhoud

Forum
Pluralisme in de moraaltheologie Richard A. McCormick	867
Verzuiling: het probleem en het debat Guido Dierickx	881
Verbijsterende schijn. Het oeuvre van Paul Emond Karel Puype	895
Het sjia-symbool ‘Kerbela’ Ronald A. Kuipers	904
Oost-Europa tussen partijdictatuur en democratie L.L.S. Bartalils	919
Oude en nieuwe ideeën over het recht op arbeid Toon Vandevelde	932

Warhol: leven in de banaliteit Erik Martens	945

Boekbespreking	949

ISSN 0039-2324

[Deel 11, pagina I]

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

AUG-SEPT 1990

STREVEN

CULTUREEL MAATSCHAPPELIJK MAANDBLAD

HET LAND VAN DE SOVJETS

KERKEN IN DE DDR

MOEDER AARDE RUIMTESCHIP AARDE

[Deel 11, pagina II]

Streven, 57e jaargang, voortzetting van Studiën, 119e jaargang

Hoofdredacteur

H. Roeffaers

Redactie

L. Abicht, G. De Schrijver,

L. Geerts, J. Gerits, H. Hamersma,

H. Jans, E. Kerckhof, H. Roeffaers,

C. Tindemans, F. Van Bladel,

L. Van Bladel, T. Vandevelde,

J. Van Gerwen, J. Vanhoutte

Redactieadres

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Secretariaat

E. Martens

Administratie

G. Boeve

Sanderusstraat 5, B-2018, Antwerpen

Tel. 03/237.97.94

Verantwoordelijke uitgever

F. Van Bladel, Sanderusstraat 5, 2018 Antwerpen

Omslagontwerp

Mark Verstockt

Rekeningen, t.n.v. STREVEN

000-0088467-03 (Postcheck)

001-0152555-50 (ASLK)

409-8515871-91 (Kredietbank)

Postbank in Nederland: 4344657

Abonnementen, inclusief BTW (11 nummers per jaar, beginnend in oktober 1989)

België: BF. 1.400

Nederland, f 89

G.H. Luxemburg: BF. 1.640

Andere landen: BF. 1.640, f 89 te betalen op een van de bovenstaande rekeningen.

Voor studenten: BF. 900, f 63

Afzonderlijke nummers

BF. 160, f 9.

Nadruk van artikelen uit dit nummer zonder verlof van de redactie is verboden.

Het abonnementsgeld voor de jaargang 90-91 wordt 1.500 frank voor het binnenland en 1.740 frank of 92 gulden voor het buitenland.

[Deel 11, pagina 961]

STREVEN

AUG.-SEPT. 1990

Inhoud

Van moeder aarde naar ruimteschip aarde Schaarste en grenzen van de natuur Hans Achterhuis Twee metaforen voor onze verhouding tot aarde en natuur: moeder aarde en ruimteschip aarde. De eerste is die van het goede leven, de tweede die van het overleven. Hoe zijn we van de eerste tot de tweede gekomen en wat is daardoor verloren gegaan? Het rijk van de schaarste heeft zijn intrede gedaan. Vooral vrouwen zijn daarvan het slachtoffer.	963
De kerken en de kentering in de DDR Gerhard Lange Zoals in haast alle Oosteuropese landen hebben ook in de DDR de evangelische en de katholieke kerk een wezenlijke bijdrage geleverd tot de recente politieke kentering. Die bijdrage heeft een lange voorgeschiedenis. Vanuit een verschillend kerkbegrip, stelden de twee kerken zich verschillend op tegenover de staat. In het omwentelingsproces speelden zij een weliswaar onderscheiden maar toch vooral complementaire rol.	976
Meer geschiedenis? Een sirenenzang Georgi Verbeeck Geregeld duikt een somber doemdenken op over de vermeende teloorgang van historische kennis en bewustzijn. Dat de terugval van de historie onze culturele identiteit zelf zou ondermijnen, wordt zonder meer aangenomen. Het ‘nut van de geschiedenis voor het leven’ wordt daarbij kritiekloos geadoreerd. Slechts zelden wordt naar de kwaliteit van het beoogde historische bewustzijn gevraagd.	987
Spaans tot op het bot Nobelprijswinnaar Camilo José Cela Ger Groot Tot Camilo José Cela de Nobelprijs voor de Literatuur 1989 ontving, was hij in ons taalgebied maar bij weinigen bekend. In Spanje was hij daarentegen al tientallen jaren een publieke figuur, minstens zozeer vanwege zijn ongezouten publieke optreden als vanwege zijn literaire produktie. Toch is Cela nooit een politieke dwarsligger geweest. Integendeel, met het Frankisme leefde hij grotendeels in een afstandelijke, maar vreedzame coëxistentie. Zijn werkelijke betekenis ligt in zijn hartstochtelijke virtuositeit in de Spaanse taal, waarvan hij vooral de aardse rijkdom - binnen en buiten zijn geschreven werk - opnieuw tot leven wekt.	998

[Deel 11, pagina 962]

Het probleem van de buitenlandse schuld Een theologische bezinning Franz J. Hinkelammert De enorme schuldenlast van de Derde Wereld is niet enkel een economisch of politiek probleem, maar noopt ons ook tot een ethisch-theologische bezinning. De christelijke houding t.a.v. schuld wordt verwoord in de bede van het Onze Vader: ‘Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben aan onze schuldenaren’. De interpretatie van dit vers leidde echter tot twee tegengestelde visies op het probleem van de schuld en de kwijtschelding ervan.	1011
Het land van de Sovjets: een federale, multinationale staat Katlijn Malfliet De etnische onrust sinds de aanvang van de perestrojka heeft de Sovjetoverheid alleen maar gesterkt in de overtuiging dat het nationaliteitenprobleem zal worden opgelost door de deformaties van het stalinisme weg te werken en opnieuw aan te sluiten bij de leninistische principes inzake de nationaliteitenkwestie. Met de nieuwe verdragsrechtelijke omschrijving van de verhouding centrum-deelgebieden heeft de Sovjetoverheid een dubbel doel: territoriale decentralisatie en differentiëring van de banden met de verschillende economische regio's.	1022
Forum
De ‘World Convocation’ van Seoel als uitdaging Jan Grootaers	1036
Over humeuren en temperamenten Joris Gerits	1038
De uitbuiting van de Holocaust Ludo Abicht	1040
Boekbespreking	1042

[Deel 11, pagina 1053]

Streven

Zevenenvijftigste jaargang, 1989-1990, nrs. 1-11

[Deel 11, pagina IV]

STREVEN

AUG.-SEPT. 1990

Inhoud

Forum
Van moeder aarde naar ruimteschip aarde Hans Achterhuis	963
De kerken en de kentering in de DDR Gerhard Lange	976
Meer geschiedenis? Een sirenenzang Georgi Verbeeck	987
Spaans tot op het hot: Camilo José Cela Ger Groot	998
Een theologische bezinning op de buitenlandse schuld Franz J. Hinkelammert	1011
Het land van de Sovjets: een federale, multinationale staat Katlijn Malfliet	1022

De ‘World Convocation’ van Seoel als uitdaging Jan Grootaers	1036
Gerrit Komrij: Over humeuren en temperamenten Joris Gerits	1038
De uitbuiting van de Holocaust Ludo Abicht	1040

Boekbespreking	1042

ISSN 0039-2324

Vorige Volgende